Hoe beschaafd is Frankrijk?

In 2000 schreef ik dit artikeltje, dat ik vanwege de actualiteit nu voor u nogmaals publiceer.

 Hoe beschaafd is Frankrijk? De twintigjarige Vincent Humbert heeft, helaas!, het verkeersongeluk overleefd. In Rouen hebben artsen hem daarvoor drie dagen gereanimeerd. Zijn moeder voorzag een lange, lange lijdensweg en verzocht de artsen met klem de reanimatie te stoppen. Maar dat is er hier niet bij. “Ook al is er sprake van hersendood, dan reanimeren wij toch het hart”, zei een specialist haar.

 Vincent bleef in leven. Maar hij was doof, blind en aan vier ledematen verlamd. Zijn moeder en hij leerden via een van zijn duimen met elkaar te communiceren. Vincent gaf te kennen te willen sterven. Zijn moeder besprak dat met de artsen, praatte er in het openbaar over en kreeg daarop bezoek, niet van een psycholoog, maar van een officier van justitie, die haar streng wees op de strafrechtelijke gevolgen van euthanasie.

 Uiterst moeizaam, via duimcontact met zijn moeder en assistentie van een bevriende journalist, richtte Vincent in boekvorm een verzoek tot president Chirac om alstublieft te mogen sterven. De officiële reactie op de verschijning van het boek? Een constante bewaking, door twee politiemensen in uniform, bij de deur van de ziekenkamer van Vincent, om zo euthanasie, door wie dan ook verricht (gepleegd, zoals ze hier nog zeggen) te voorkomen. En opnieuw bezoeken van de officier van justitie.

 Een ziekenhuisarts neemt het moedige besluit de heilloze, al 2½ jaar durende lijdensweg van Vincent, zijn moeder en andere familieleden te beëindigen. Voor de fatale knop wordt omgedraaid, ‘duimt’ Vincent blij te zijn te gaan sterven. Zijn moeder zegt dat de handeling uit liefde is verricht en dat zij er trots op is. Zij en de arts worden gearresteerd. Het openbare debat voor en tegen euthanasie laait weer fel op. De moeder krijgt te horen dat zij tot drie jaar voorwaardelijke gevangenisstraf kan worden veroordeeld. De arts riskeert levenslang.

 P.S. Na lang onderzoek, juridische twisten en langdurig gepalaver besluit het Ministerie van Justitie de zaak tegen de moeder en de arts te seponeren. Beiden zijn boos en teleurgesteld. Zij hadden graag gezien dat er tegen hen een proces zou worden gevoerd. Want nu is weer niet de kans benut de kwestie over euthanasie uitputtend te behandelen. Intussen is wel besloten artsen die, in heel, héél ernstige gevallen, besluiten een medische behandeling te stoppen, niet meer te vervolgen.

Tot zover de stand van zaken in 2000.

En nu?

 Er is inmiddels negentien jaar l medisch, juridisch en vooral religieus tot het hoogste niveau gestreden over  Vincent, die sinds 1996 vegeteert - dus als een plant op gezette tijdkunstmatig voeding en vocht krijgt toegediend – al meer dan d-r-i-e-en-t-w-i-n-t-i-g jaar lang. De moeder is intussen van kamp veranderd. Eerst streed zij fel vóór het stopzetten van Vincents behandeling. Zij  steunde met overgave het in zijn boek geuite gratieverzoek aan de president om, gezien zijn hopeloze toestand, te mogen sterven – let wel: een gratieverzoek om te mogen sterven….. Maar kampioen-vreemdganger president Chirac wees,  in zijn alleen door politieke aanhangers alsmede de  nationale top van de rooms-katholieke kerk geroemde wijsheid, die Zak Chirac dus wees het gratieverzoek af. Hoe harteloos kan ook een Frans staatshoofd zijn van een land dat zich te pas en te onpas zichzelf eert als de schepper van de mensenrechten.

Vincents moeder is nu even fel tégen afbreking van de behandeling als zij eerst vóór was. Is zij misschien bekeerd door de rooms-katholieke kerk – die vorige maand nog rechterlijk tot niet-criminele organisatie is verklaard.

 Eind mei is deze dramatische zaak, na zoveel jaren bekvechten met als slachtoffer een hulpeloos verkeersslachtoffer, in een stoomversnelling gekomen. Eind mei bepaalde het Parijse Hof van Beroep, op verzoek van  de ouders, de behandeling, die op de ochtend van die dag was gestopt, te hervatten. Tot opluchting - of moet ik zeggen tot vreugde - van de tegenstanders van euthanasie.

 Wat schreef ik zojuist? Tot het hoogste niveau? Rechters, een comité van de Verenigde Naties en de ministeries van Justitie, van Buitenlands Zaken en van Solidariteit en Gezondheid  (jájá!...) hebben zich intensief en positief met dit drama bezig gehouden. De regering is het niet eens met de uitspraak van het Hof van Beroep. Zij heeft cassatie aangetekend. En zo wordt de uitzichtloze  lijdensweg van Vincent en van een deel van zijn familie gerekt en gerekt. Je mag hopen dat Vincent, bij wie geen hersendood is geconstateerd, geen weet heeft van dit uiterst formele, hiërarchische, juridische, medische,  godsdienstige en in wezen misdadig, in elk geval onmenselijk, gevecht.

 Ik herhaal mijn beginzin: hoe beschaafd is Frankrijk?