Watermolens in Frankrijk

Waarde Forumleden,

Uit onderzoek naar mij Franse wortels vond ik dat mijn voorouders een watermolen bezaten en hadden verpacht. Voorts beschikten zij ook over visrecht en veerrecht ( exploitatie veerpont) Enkele kennissen van mij hadden een oude watermolen gekocht, die zij gedeeltelijk hadden aangepast als woonhuis( zie fig)

Tevens bevond zich vlak bij ons Franse onderkomen een watermolen, een zaagmolen, die nog intact was.

 Die zaken inspireerde mij om een dieper in de' watermolen materie' te duiken.

Het zou hier te ver voeren om alle technische details van watermolens te behandelen. Een Nederlands boek is getiteld Watermolens in Nederland P. Nijhoff uitg. Waanders.

 Kern is dat er onderslag- en bovenslag molens bestaan. Bij bovenslag molens valt water boven op een rad!

Bijzonder is wel dat de Fransman Burdin in 1824 de naam 'turbine' aan een door hem uitgevonden horizontaal waterrad gaf. Turbinemolens hebben geen molenrad maar zijn voorzien van een turbine vaak bestaand uit een gietijzeren huis, waarin een horizontaal turbinerad wordt aangedreven. ( zie fig)

In het verleden waren boeren in een bepaald gebied verplicht hun graan te laten malen bij een door de Heer van het gebied geregistreerde molen.

Het mogen vestigen van een watermolen was  een 'heerlijk' recht , dat kon worden verkregen door een giftbrief van de landsheer.

Het molenrecht is het recht om een molen te mogen oprichten en te gebruiken. Daarnaast bestaat er ook een stuwrecht !. Dat is het recht om het water van de stroom op te stuwen tot het benodigde peil om een rad aan te draaien.  ( voldoende verval )   De rechten waren erfelijk. 

 In archieven vond ik veel bewijzen van conflicten over opstuwing en aan te houden waterpeilen.

 Op een stroom waren namelijk soms meerdere molens aangesloten, dus er bestond een soort energieconcurrentie tussen de verschillende watermolens!

Ik heb van molenaars die ik sprak begrepen, dat turbine molens wel moulins a cuve werden genoemd.

Een verticale aandrijfas deed een molensteen draaien die op een liggende, stilstaande molensteen ronddraaide. ( zie fig.) In W.O II kwamen verschillende molens weer in bedrijf ook om kastanje- en boekweitmeel te malen.

Voor Hollandse 'kaaskoppen' met hun windmolens ,is het zeker interessant eens bij de Franse buren te kijken en hun techniek van watermolens te bezien  :-)

Oude watermolen die nog moet wordteningericht als woonhuis. Watergang is nog zichtbaar