André, le forgeron fou / André de waanzinnige smid

NEDERLANDS ONDERAAN

Il m’arrive d’avoir l’occasion, souvent entre deux cours, de rouler à l’aventure sur les routes de France – avec une destination, bien sûr, mais en me traçant mes itinéraires à moi, un peu au hasard, à travers la campagne. J’ai alors le nez au vent et les sens aiguisés. J’adore ces petits voyages. Fin août, alors que je traversais le parc régional des grands Causses, me dirigeant vers Albi, je découvris derrière un tournant un spectacle très inattendu, entre le loufoque et l’époustouflant : sur le sommet d’une colline, un Obélix géant se coltinait non pas un menhir, mais une carcasse de voiture… Me rapprochant au gré des zigzags de la route communale, je m’aperçus que le champ en question était complètement peuplé de statues d’animaux de métal, chevaux, brebis, cochons et vaches – bêtes usuelles de ces régions – mais aussi un rhinocéros grandeur nature et même un éléphant. Je me suis rapidement garé près du grand hangar adjacent, dont l’entrée était marquée par un grand singe se frappant la tête avec un marteau. ‘Il faut être marteau pour fer ça’ était-il écrit sur son socle, ce qui indiquait clairement que l’auteur de ces improbables œuvres d’art aimait autant jouer avec les mots que manier le fer à souder. Entendant du bruit provenant de l’immense atelier, je me suis approché et ai eu le privilège de rencontrer André Debru, fils et petit-fils de forgeron, et forgeron lui-même. Ce solide septuagénaire a donc grandi au son du soufflet de forge et du marteau frappant sur l’enclume, à ceci près que dès son enfance, il s’est appliqué à façonner des figurines de métal toute droit sorties de ses bandes dessinées préférées : Tintin, Lucky Luke, Astérix, Donald Duck… Ayant repris la forge, il a sa vie durant ferré les chevaux, réparé les outils agricoles, bricolé les tracteurs, mais a continué dans ses heures libres de peupler ses alentours de ses créatures de bric et de broc, étonnamment belles et bien rendues. Et il continuera jusqu’à son dernier souffle, m’a-t-il confié : il ne sait comment s’arrêter.

NL/

Ik heb soms de gelegenheid, meestal tussen twee cursussen, om op de bonnefooi te rijden door Frankrijk heen - met een bestemming, natuurlijk, maar wel via mijn eigen uitgestippelde routes, een beetje willekeurig, door het platteland. Neus in de wind en mijn wakkere zintuigen: het avontuur. Ik hou ontzettend van die kleine uitstapjes. Eind augustus, toen ik het regionale park van de Grands Causses doorkruiste, op weg naar Albi, ontdekte ik achter een bocht in de weg een zeer onverwacht spektakel, iets tussen het krankzinnige en het adembenemende: op de top van een heuvel stond een reuze Obelix met op zijn rug geen menhir, maar het karkas van een auto... Toen ik dichterbij kwam zigzaggend langs het weggetje, werd het me duidelijk dat het veld in kwestie volledig bevolkt was door metalen standbeelden van dieren, paarden, schapen, varkens en koeien – nog vrij normaal in die contreien - maar ook een heuse neushoorn en zelfs een olifant. Ik parkeerde snel in de buurt van het aangrenzende enorme gebouw, waarvan de ingang was gemarkeerd door een grote aap die met een hamer op zijn kop sloeg. Op de sokkel stond geschreven: ' Il faut être marteau pour fer ça’ [‘Om dit te doen moet je stapelgek zijn!’], wat duidelijk aangaf dat de auteur van deze onwaarschijnlijke kunstwerken net zo graag met woorden speelde als met soldeerbouten. Toen ik geluiden hoorde uit de werkplaats, heb ik de voorrecht gehad André Debru, zoon en kleinzoon van een smid, en smid zelf, te ontmoeten. Deze solide 70-jarige groeide op met het geluid van de smederijbalg en de hamer die op het aambeeld slaat, met daarbij dat hij vanaf zijn kindertijd rechtstreeks uit zijn favoriete stripboeken aan metalen beeldjes werkte: Kuifje, Lucky Luke, Asterix, Donald... Na zijn overname van de smederij heeft hij zijn hele leven lang paarden beslagen, landbouwwerktuigen gerepareerd en aan tractoren gesleuteld, maar in zijn vrije tijd is hij doorgegaan met het bevolken van zijn omgeving met zijn verrassend mooie en goed gemaakte wezens van troep en bric-a-brac. En hij zal doorgaan tot zijn laatste ademtocht, vertrouwde hij me toe: hij weet van geen stoppen.