Un continent de casaniers - een kontinent van thuisblijvers

NEDERLANDS ONDERAAN

En bon enfant de l’Europe que je suis – et né en même temps qu’elle – je m’ébahis parfois de la résistance ou même de l’hostilité que toute une partie de la population de nos différents pays semble ressentir à son encontre. Alors que cet idéal me semble à moi évident. D’accord, la version actuelle de l’Union Européenne est loin d’être parfaite : peu démocratique, souvent impuissante quand il faut agir, ou invasive et standardisante là où elle devrait justement promouvoir la diversité. Il faut la réformer pour le meilleur, c’est un fait ; et vite. Mais elle nous a déjà apporté, me semblait-il, des acquis indiscutables : une monnaie commune, la libre circulation des personnes et des biens, la suppression du roaming... sans compter tous les bébés Erasmus! J’écris ‘me semblait-il’ car je viens de tomber sur des statistiques très éclairantes. Jetez un coup d’œil sur le tableau ci-dessous: plus d’un tiers d’entre nous n’a jamais été dans un autre pays que le sien. Et en comptant ceux qui ne l’ont quitté qu’une seule fois dans leur vie, par accident, on passe aisément la barre des 50%. En fait, seuls 34% des ‘citoyens de l’UE’ semblent en avoir réalisé (dans les deux sens du terme) les avantages.  Parmi les populations les plus recluses, les moins voyageuses, on compte les Portugais, les Grecs, les Hongrois, les Espagnols, les Italiens, les Polonais, bref les citoyens de pays où une grande partie de la population – pour une bonne partie rurale – n’a simplement pas les moyens de voyager, ni d’ailleurs l’habitude de penser au-delà des frontières nationales. Le passage à l’Euro fut pour eux un chambardement plutôt menaçant – certains Français âgés font encore mentalement la conversion en francs, pour un résultat qui les choquent chaque fois de nouveau. Quant aux frontières ouvertes, la majorité des Italiens des côtes de l’Adriatique ou les Hongrois de l’Est du pays préféreraient probablement les voir fermées… Et en ce qui concerne nos deux pays: 87% des Néerlandais vont au moins une fois par an à l’étranger. Alors que 66% des Français n’ont (quasiment) jamais quitté l’Hexagone. Alors, c’est évident, à la différence de culture s’ajoute une différence forte de mobilité, et donc de vécu de l’Europe.Pour moi, une prise de conscience…

NL/ Als het goede kind van Europa dat ik ben - wij zijn hetzelfde jaar op de wereld gekomen - verbaas ik mij soms over het verzet of zelfs de vijandigheid die een heel deel van de bevolking van onze diverse landen ertegen lijkt te voelen. Terwijl dit ideaal mij voor de hand ligt. De huidige versie van de Europese Unie is - daarmee ben ik het grondig eens - verre van volmaakt: ondemocratisch, vaak machteloos als er juist actie geboden is, of invasief en normerend wanneer het de diversiteit gewaarborgd zou moeten worden. We moeten het ten goede hervormen, dat is een feit, en graag snel. Maar het leek me dat het ons al onbetwistbare voordelen heeft opgeleverd: een gemeenschappelijke munt, het vrije verkeer van personen en goederen, de afschaffing van roaming... om nog maar te zwijgen van alle Erasmus-baby's! Ik schrijf 'het leek me' omdat ik net een stuk zeer verhelderende statistieken tegenkwam. Bekijk de grafiek hieronder: meer dan een derde van ons is nog nooit in een ander land geweest dan het zijne. En als we de mensen tellen die het maar één keer in hun leven - quasi per ongeluk - hebben verlaten, passeren we ruim de grens van 50 procent. In feite lijkt slechts 34% van de "EU-burgers" de voordelen te hebben ingezien en benut.  Tot de grootste thuisblijvers behoren de Portugezen, Grieken, Hongaren, Spanjaarden, Italianen en Polen, kortom de burgers van landen waar een groot deel van de bevolking - het meeste op het platteland - gewoonweg de financiële middelen niet heeft om te reizen, en ook niet gewend is over de nationale grenzen heen te denken. De overgang naar de euro was voor hen een nogal dreigende omwenteling - sommige bejaarde Fransen zetten nog hun uitgaven om in franken, met als gevolg dat ze telkens weer geschokt raken. Wat betreft de open grenzen, de meerderheid van de Italianen aan de Adriatische kust of Hongaren in het oosten van het land zou waarschijnlijk liever zien dat ze gesloten worden... En wat onze twee landen betreft: 87 procent van de Nederlanders gaan minstens één keer per jaar naar het buitenland. Terwijl 66% van de Fransen Frankrijk (bijna) nooit hebben verlaten. Het is dus duidelijk dat er naast het cultuurverschil ook een groot verschil is in mobiliteit, en dus in de beleving van Europa. Voor mij een eye-opener...