Als architect kan ik zeggen dat isoleren, of het nu dubbel glas is of isolatie op vloeren/wanden etc, altijd het gunstigste is. Ook door dubbel glas straalt de zon de kamer binnen, de warmte wordt binnen gehouden door dat zelfde dubbele glas. Het avies om de electrische verwarming te vervangen voor een pompe a chaleur is op zich wel een goed advies. Veel glas op het zuiden is in de zomer weer wel een nadelig iets. Ook daar zijn oplossingen voor. Luifel, lamellen, luiksystemen etc.

@ Map de Maar, de vraagstelling: of het een, of het ander wijkt iets af van wat gebruikelijk is. De standaard aanpak is eerst te bekijken hoe je een huis beter kunt isoleren en daarna berekenen hoeveel energie je er dan in moet stoppen om een plezierige binnentemperatuur te bereiken. Anders verschuift de vraag naar: hoe kan ik zo goedkoop mogelijk warmte verspillen. En dat kost dan toch meer dan je denkt. Bij het verhaal van de aannemer dat dubbelglas de zonnewarmte buiten zou houden valt meer dan één vraagteken te plaatsen, zomaar een uitleg door een Nederlandse leverancier.

In Frankrijk heeft de CSTB - een wetenschappelijk bouwkundig instituut - heel wat aan voorlichtingsmateriaal en boeken gepubliceerd over de warmtepomp en isolatievraagstukken, ook bij de uitgeverij Eyrolles is veel te vinden. Dubbelglas: zie een andere discussie die nu gaande is op dit forum. Een Nederlandse inleiding over isoleren, kan ook van pas komen bij het in kaart brengen van de mogelijkheden. Met wat inlezen kun je een aardig vragenlijstje opstellen voor potentiële dienstverleners: kijken hoe serieus, diepgaaand of ontwijkend er wordt gereageerd. Kan soms onthullend zijn.

Natuurlijk eerst aan isolatie denken. Maar wat vaak over het hoofd wordt gezien: de extreme warmtegeleiding van een huis gebouwd met prachtige pierres. De stelregel is "hoe massiever hoe slechter", naast de fijn dubbel beglaasde ramen of deuren vliegt de warmte door de muren vrolijk naar buiten.

Sorry ik heb een huis ,"en pierres" en het is koel in de zomer en warmer in de winter als gewoon de temperatuur op peil houdt. 

@ Susan, Frans weet waar hij het over heeft en ook in een link in deze discussie - die dus slechts zelden gelezen worden - staat daar iets over vermeld, alweer een citaat, van Christian:

"Een veel gehoorde bewering bij Franse huizenbezitters is: 'mijn huis heeft van die dikke buitenmuren, die blijven heel lang warm, het kost drie dagen stoken voordat we het behaaglijk hebben, maar daarna isoleren die muren prima. Die dikke stenen buitenmuren van een halve meter of meer isoleren maar zeer matig. Ze blijven inderdaad lang warm, maar het kost handenvol energie om ze warm te krijgen en ze op temperatuur te houden."

Ontbrekend in jouw lofzang op de isolerende werking van dikke muren: je huidige energiekosten en hoeveel lager die hadden kunnen zijn bij  een goede isolatie, ook van de muren. Een vriend van me kocht ooit een binnenvaartschip, een ander soort woning dan een saai rijtjeshuis type doorzonwoning. Het vroor in die eerste winter stevig, hij maar stoken. Van heinde en verre kwamen de watervogels aanvliegen, een drukte van belang. Schiphol Aircontrol tower begon zich al zorgen te maken: want doen die zwermen vogels daar allemaal, is dat geen gevaar voor de luchtvaart? Rond zijn schip was een ruime strook water niet bevroren, ijsvrij gehouden door een op temperatuur gehouden metalen scheepswand....

@ Frans Scheen

Sorry, maar jouw bijdrage is weer een voorbeeld van de complete onzin die hier regelmatig wordt verspreid... Steen heeft twee belangrijke eigenschappen: het vermogen om warmte op te slaan en het vermogen om warmte te geleiden. En die twee verschillen sterk per soort steen. Zo heeft kalksteen een groot opslagvermogen maar een laag geleidingsvermogen. Daardoor is het prima geschikt voor massieve muren die een huis koel houden in de zomer en warm in de winter. Graniet heeft een matig opslagvermogen en een hoog geleidingsvermogen. Daarom is het ongeschikt voor massieve muren: koud in de winter en warm in de zomer. Helaas zijn er in het verleden veel huizen in Frankrijk gebouwd met de lokaal aanwezige steensoort. In de Limousin en de Auvergne veel graniet, gebruikt,  in de Provence, de Lot, de Champagne en andere streken juist kalksteen. De invloed van je muren op het wooncomfort zijn idd groot, maar niet noodzakelijker wijs negatief, integendeel...

Lieve mensen, geen ruzie maken. Het is precies deze lokale info, waar ik naar op zoek ben. Het huis is ‘ en Pierre. Gelukkig wel aan beide zijden gestuct. Zal helpen tegen het doorwaaien, maar een stevige tramontata is goed te voelen. Dus wat levert dan een beperkt Opp. Aan geïsoleerd glas aan bijdrage. Voordeel van nieuwe kozijnen en ramen is wel, dat dan meteen ook de tocht voorbij is. Lijkt me een behoorlijke toegevoegde waarde. En dan Neem je natuurlijk ook dubbel Glas. De muren isoleren zie ik niet direct als een optie voor mij. In een derg. Huis is een luchtverwarming waarschijnlijk dus niet zo’n goede optie. Beter een  zware gietijzeren houtkachel met veel stralingswarmte.?

@ Tournesol, laten ze dat bij Bouwkunde van de TH in Delft maar niet horen, dan moeten ze alle litteratuur en onderzoeksresultaten over het onderwerp "koudebrug" over boord kieperen. Dat zou jammer zijn. Met een thermische camera gewoon een foto maken van een huis bij winterse buitentemperaturen zou naar verluidt aan dit soort welles/nietes discussies met één oogopslag zelfs de leek duidelijk kunnen maken dat er helaas overal in de buitenschil van een gebouw warmteverliezen optreden. Soms veel, soms weinig. Of tijd voor ook een ingrijpende herziening van wat ESSENT te melden heeft? Fake nieuws, ook maar een mening?

Nou ik ben maar en leek , maar nu dit  , ik heb een aanbouw 20 M2 en die is van baksteen en isolatie en stuuk aan de buitenkant en die kamer is erg heet in de zomer met de zon erop en veel kouder in de winter vergeleken bij mijn 

Muren en pierres! Voila heren !

@ Map de Maar, wat verwarmingsbronnen betreft om in alle rust ver weg van het strijdgewoel in wording, nog wat inleidingen. Wie weet neemt Susan het op zich om die verhalen te herschrijven op grond van nieuwe inzichten. Een link naar zo nu en dan verschillen in waardering van de pelletkachel waar ook de traditionele houtkachel in z'n moderne hoog-rendement gedaante aan bod komt. En wederom een verhaal van Christian le Bricoleur, met als header foto een gietijzeren houtkachel van Vermont Castings, de Intrepid II. Maar vergeet vooral de Jotul kachels niet. Over verwarmen en ventilatie.

Goed, wij zijn weer wakker! Moeten wij hier nu echt tabellen gaan plaatsen met geleidings-coëfficiënten voor verschillende steensoorten tot gewapend beton...nee toch.

Wij wonen al 21 jaar in de Hérault en hadden eerst (15 jaar)  een huis met veel ramen op het zuiden. In de Hérault heb je veel zonuren en daar moet je gebruik van maken. We hadden een veranda gemaakt zodat de zon in de zomer absoluut niet in het huis kon schijnen maar juist in de winter wel (1 meter is vaak al genoeg, je kunt dit ook met druivendak doen, die zijn in winter ook kaal) Wij hadden wel dubbele ramen en kan je uit ervaring vertellen dat de zon ook heel goed door dubbel glas kan verwarmen maar natuurlijk minder snel afkoelt  als de zon weg is of het avond wordt. Verder hadden we een pompe a chaleur. Die moet berekent zijn op volume van je huis. We hebben nog goed zo goedkoop ons huis verwarmd als met deze combi. ( elektrische radiatoren is echt een dure manier van verwarmen, zeker met enkel glas!) Er was subsidie op de aanschaf van een pompe a chaleur maar weet niet of dat nog zo is. 

Vaak ga ik mee met wat Rob schrijft, maar  hier absoluut niet.
In deze discussie wordt de bijdrage van Tournesol te makkelijk weggezet, de kern van zijn verhaal -  groot opslagvermogen maar een laag geleidingsvermogen van pierre - is namelijk wel zeer correct. Dankzij die enorme buffercapaciteit houden woningen en pierre, eenmaal op temperatuur zijnde, lang hun behaaglijke temperatuur vast. Vergelijk dat met een bouwkeet, die prima geisoleerd kan zijn, maar na uitschakeling van de verwarming binnen de kortste keren onbehaaglijk koud aanvoelt. 
Veel eigenaren van een maison en pierre willen graag het uiterlijk behouden, en besluiten dan aan de binnenzijde te gaan isoleren. Daarmee gaat de isolatiewaarde natuurlijk fors omhoog, maar het confort nauwelijks (effect bouwkeet).
In deze wil ik het aanhalen van de TU als minder relevant beschouwen. Er is geen aanleiding om al onze daar opgestoken kennis over de schutting te kiepen, maar de omstandigheden waarmee iemand in de Herault te maken heeft, verschilt nogal met die in Nederland.
Overigens is er ook op het gebied van de isolatietechnieken sprake van voortschrijdend inzicht, niet voor niets zijn NEN en NPR fors gewijzigd. In mijn tijd werd bv aan folies geen isolatiewaarde toegekend, gelukkig zij nde rekenmodellen inmiddels aangepast. 

Het verhaal van de installateur is dus zo gek nog niet, wetende dat het in de Herault nauwelijks vriest. Met een pompe a chaleur worden de stookkosten met ongeveer tweederde teruggebracht, houdt de woning een prettig binnenklimaat en kan er in de zomer ook zonodig gekoeld worden.
Wordt de woning daarentegen alleen geisoleerd, dan zal de warmte toch binnendringen.

Het blijft dus een lastige afweging. 

Ik had in Ned. Tussen 1980 -1990 een heel speciaal bedrijfje in hoogrendement houtkachels - vanaf de kleinste Jotul 100, via alle Vermont Castings t/m zware Finse spekstenen kachels met een gewicht tot 10.000 kg. Ik weet voldoende van deze kachels. Pelletkachels is nieuw voor mij. Heb ze gezien en ervaren. Sta niet te juichen. Weet alleen te weinig van het klimaat waar ik nu woon en de mate van warmtebestendigheid van mijn huis. Dit maakt de juiste keuze zo moeilijk. Daarom vooral raad over welk soort verwarming - straling vs lucht - in dit type huizen bij dit klimaat.

Beste Map, als Ik moest kiezen tussen een pompe a chaleur of een hout kachel en/of elektrische plaat radiators, zou ik altijd voor een pompe a chaleur kiezen.
Dat is veel gemakkelijker, op de afstand bediening / of thermostaat drukken, en aan is de verwarming. En is ook een airco in de zomer als het buiten erg heet is.
Het staat eigenlijk los van de vraag of er dubbel glas nodig is, want met dubbel glas is het misschien iets minder stoken, maar stoken en hout slepen blijft, en plaat radiators gebruiken veel meer KW. dan een pompe a chaleur

In ons huis in Zuid Frankrijk hadden wij een pompe a chaleur laten plaatsen air/eua en daar alleen vloerverwarming. 5 jaar geleden verhuist naar een en Pierre huis en dichter bij NL. plaatradiators, 2 houtkachels en een pellet kachel. Wat veel meer werk geeft en veel duurder is. Toen goedkope stookkosten 450 euro per jaar en geen arbeid, (aanschaf Pomp a Ch. niet mee berekend)
Nu, 2x slepen met hout. 1x aanslepen en opstapelen 1 keer dragen naar de kachel, ga je meer dan 4 uur van huis is het hopen dat de kachels nog branden, en brand hij nog dan snel weer vullen en opstoken. Om de dag de asla legen. Etc. En 1 x per jaar schoorsteen laten vegen. En meer stof in huis. Pellet kachel is fijn om snel warmte in huis te hebben maar maakt herrie. en kost ong. 4,50 per dag bij hele dag aan.
in de Herault is het niet zo koud in de winter( en de winters daar zijn korter) dus het rendement van dubbel glas, is niet te vergelijken met het rendement in NL denk ik.
Ik wens alle lezers een prettige jaarwisseling. En een Corona vrij 2021 toe.

Beste Ockhuysen, dank voor je bericht. Jullie hadden een Pompe chaleur air/Eau en vloerverwarming, dus stralingswarmte! Vloerverwarming is hier geen optie. Keuze viel op dit huis mede door de prachtige tegelvloer. Mij wordt een Pompe chaleur air/air geadviseerd, dus hete lucht verwarming. Hoe past dit in een slecht geïsoleerd huis?

Maatje Bataves, deze formulering  -  groot opslagvermogen maar een laag geleidingsvermogen van pierre - is voor verbetering vatbaar.

Oh nog iets, Een pompe a chaleur geeft natuurlijk een constante lekkere verwarming in je huis en is onderhoud vrij (op een enkele controle om de 3 jaar of zo, moet bekennen dat wij hem in die 15 jaar nooit gecontroleerd hebben) Als je ook je houtkachel wilt stoken moet je de thermostaat een eind van je houtkachel hangen, anders slaat hij te snel af en is de rest van je huis kouder dan de bedoeling was.  

@ Bataves, okay laten we nu eens aannemen dat ik het volledig bij het verkeerde eind heb, toch schiet me iets te binnen. In winterse omstandigheden heb ik een keer een stopcontact vervangen. Van het oude type, met griffes, die je er onvermijdelijk een keer uiittrekt wanneer een randaardestekker net iets te stevig vastzit. Een nieuwe inbouwdoos gemonteerd, ik beken, niet van Franse makelij, maar een zeer degelijke van Attema. Tussen gipsplaat en isolatiemateriaal zicht op de binnenkant van de buitenmuur. Met een eenvoudige, maar wel geijkte infrarood temperatuurmeter van Fluke wat gaan meten. Gipsplaat was uiteraard op kamertemperatuur, de muur was al aanzienlijk minder warm, naar buiten gegaan en op ongeveer die plek x de temperatuur van de dikke buitenmuur gemeten: minus twee graden. Voor hen die van grafieken en tabellen houden kun je dan een keurige temperatuurgradient uittekenen.

In het voetspoor van deze inspecteur een snelle vraag, de al dichtgeslagen deur snel nog even openend: zou het bij ons voor het comfort dus niet uitmaken wanneer ik al die isolatie en gipsplaten zou wegslopen? Goed voor een avondvullend programma in de kroeg: waar slijt een lamp meer van, continu branden of van veel aan en uitschakelen? Hoe bereikt je badwater het snelst z'n optimale eindtemperatuur: eerst warm water, en dan aanvullen met koud water? Of juist andersom? Of meteen met lauw water vullen? Food for thought I'm afraid. En nog een drankje, je zou van al dat praten nog een droge tong krijgen.....Proost, op het nieuwe jaar.

Beste Map ,Ik weet dat in Zweden heel veel pomp a chaleur's worden gebruikt evenals grondwarmte. dat is bijna altijd air/air. en daar zullen ze het toch wel weten met de koude om hun huis te verwarmen.    mijn Vader zij altijd.  ga er nu eerst eens wonen 1 jaar rond.  dan ken je alle seizoenen, en pas dan weet je wat je echt wilt. een wijze raad die ik vaak heb opgevolgd. 

https://www.greenmatch.se/luftvaermepump/luft-luftvaermepump

Beste Map ik heet geen Ockhuysen hoor. Maar noem mij altijd Ocky  van Ockeloen, en als je uit Amsterdam komt dan ken je die naam wel. groet.   en alles op zijn tijd.... 

@Frans Scheen. Je hebt gelijk, de genoemde formulering is voor verbetering vatbaar. De rekenwaarde lambda voor kalksteen vochtig zit ergens rond de 1,8 W/m.K, die van graniet ruim boven de 4. De warmtedoorgang van kalksteen is daarmee grofweg tweemaal lager. 
Alles te bezien in z'n relativiteit, die van specifieke isolatieproducten ligt natuurlijk veel lager.  

@Rob, ik geloof je meteen dat je buiten op de steen een veel lagere oppervlaktetemperatuur mat dan binnen op de gipsplaat. Zoals je ook binnen op de steen al een beduidend lagere temperatuur kon meten dan op de gipsplaat, mede dankzij de stilstaande lucht tussen de gipsplaat en de steen. 
Gelukkig is de kans dat je buiten een temperatuur zult meten van minus 2 graden in de Herault vrijwel niet aanwezig, waar ook de nachttemperaturen gewoonlijk boven het vriespunt blijven.

De kern van de vraag is echter niet alleen hoe bereik ik de maximale isolatie, maar hoe bereik ik het beste confort. Daarbij speelt isolatie(waarde) een zekere rol, maar ook het bufferen van warmte, de aard van de materialen en de wijze van verwarmen. 

Wilm 

vraag verschillende prijsopgaven van een aannemer RGE en ga er mee langs bij ADEME of ANAH - je hebt waarschijnlijk recht op subsidies

Isoleren van een huis is altijd goed, "waar je huis ook woont" . Zweden is al genoemd (daar zijn de vaak houten huizen ontzéttend goed geisoleerd) en een huis in Z-Fr op het zuiden is mét de juiste isolatie ook zomers niet al te warm.

Een lucht/lucht warmtepomp (=split-unit-airco) is geschikt voor een kleine kamer of slaapkamer.Voordeel: comfortabele warmte en 's zomers tevens verkoeling.Nadeel: vermogen ongeveer 2-4 kWh (verbruik dus 2-4 kW per uur) en per vertrek een unit nodig, oftewel als het wèl een paar dagen vriest in Z-Fr , vriest het zonder unit in de slaapkamer ook.

Onafhankelijke info over de airco/split warmte/warmte unit, vind je hier goed beschreven.

Over stenen en isolatie gesproken, zou een isolatieboer het weten?

https://www.lambda.be/nl/energietips/lambda-waarde-van-alle-materialen

aah... daar komt de tabel, goed zo Jaap!

@Jaap, dit zijn de z.g. lambda-droog waarden, de rekenwaarden zijn anders.

Ik weet niet waar je muren van zijn gebouwd (welke steen en welke constructie) maar begrijp dat ze iig niet geïsoleerd zijn (binnen noch buiten). Ik begrijp dan de aannemer wel als hij zegt dat dubbelglas niet zo heel veel zin zal hebben. Natuurlijk is het altijd leuk om minder koude te ervaren bij de ramen, maar ten opzichte van de veel grotere oppervlaktes van de muren en de (ongeisoleerde?) vloer doet dat relatief niet zo veel in de totale benodigde verwarmingscapaciteit. Als je de muren niet wilt isoleren is inderdaad wellicht beter om je geld aan de verwarming te besteden.

Wilm, klopt, maar daardoor worden de verschillen in isolatiewaarden tussen harde muren en poreuze  isolatiematerialen alleen maar groter

U vraagt, wij draaien:

Lambda droog en nat:

http://www.ekbouwadvies.nl/tabellen/lambdamaterialen.asp

met je eens Jaap. Het verschil in warmtegeleiding tussen b.v. kalksteen en graniet wordt ook groter.

warmte-accumulatie (en dus faseverschuiving) is belangrijk voor een goed confort.

In de zomer is het zaak overtollige warmte buiten te houden en het binnenklimaat in een woning aangenaam koel te houden. Natuurlijke zomernachtventilatie – ofwel simpelweg de ramen openzetten – koelt de gebouwmassa af. Deze koelte wordt overdag weer afgegeven, zodat dan geen aanvullende koeling (bijvoorbeeld in de vorm van airconditioning) nodig is.

In de winter moet de kou buiten blijven en warmte zoveel mogelijk binnen. De gebouwmassa slaat overdag warmte van de zon op en geeft deze ’s nachts af, waardoor de woning binnen minder afkoelt en (bij)verwarmen minder of zelfs helemaal niet meer nodig is. Kortom: in de winter minder stoken en in de zomer minder koelen betekent minder energiegebruik. Bijkomend voordeel van de faseverschuiving is dat de binnentemperatuur gelijkmatig blijft, waardoor het binnenklimaat comfortabel is.

Voor optimale warmteaccumulatie is het van belang dat de gebouwschil warmte in de winter en koelte in de zomer zo goed mogelijk op kan slaan. Om verlies van warmte in de winter te voorkomen, is het essentieel dat de gebouwschil luchtdicht is. Kieren of gaten zorgen immers voor warmteverlies én voor ongewenste ventilatie (tocht), hetgeen nadelig is voor het comfort.

De plaats van isolatie, aan de binnenzijde óf aan de buitenzijde, heeft ook invloed op het warmte-accumulerende vermogen van een gebouw. Isolatie aan de buitenzijde betekent dat er veel warmte in de constructie wordt opgeslagen, zodat een mooi gelijkmatig binnenklimaat ontstaat, maar het opwarmen en afkoelen van het gebouw duren langer. Isolatie aan de binnenzijde leidt tot een veel lagere warmte- of koudeopslag. In de zomer is het van belang om warmtetoevoer van de zon via de ramen te voorkomen. Buitenzonwering en overstekken zijn hiervoor de oplossing.

Bouwmaterialen zijn bepalend voor de mate van het warmte-accumulerend vermogen van een woning. Het warmte-accumulerende vermogen van bouwmaterialen wordt op zijn beurt bepaald door de warmtecapaciteit (soortelijke warmte x volumieke massa). Hoe hoger de warmtecapaciteit en hoe dikker de constructielaag, hoe hoger het warmteaccumulerende vermogen. Kalksteen is bij uitstek een materiaal dat warmte en koelte op kan slaan en af kan geven. Dankzij de hoge warmtecapaciteit heeft het een sterk warmte-accumulerend vermogen, dat toeneemt naarmate het materiaal dikker wordt toegepast.

Het belang van een specifiek isolatiemateriaal neemt af naarmate de buitentemperaturen minder verschillen van de gewenste kamertemperatuur. Faseverschuiving (middels massa) is belangrijker voor het confort.

Hier wil ik het verder bij laten.

Wilm

Wilm, als je een artikel citeert uit 2013, wil je dat dan ook integraal overnemen (dus geen woorden en zinnen weglaten) en bronvermelding plaatsen?

Jaap, het gaat om de essentie. Het oorspronkelijke artikel in Bouwwereld is een stuk uitgebreider. Omdat slechts een  deel is gebruikt, en er ook is toegevoegd, is geen bronvermelding gedaan. 
Zo ontstaat er ook geen verwarring.

Wilm, essentie is het oorspronkelijke woord "kalkzandsteen" te gebruiken en niet het deel "zand" weg te laten. 

Jaap, in  dit kader zijn de materialen kalkzandsteen en kalksteen vergelijkbaar, met dien verstande dat de buffercapaciteit van kalksteen nog ca 20% hoger ligt dan die in het oorspronkelijke artikel genoemde kalkzandsteen. De aanpassing was vanuit technisch perspectief bedoeld en verantwoord, en gezien de context (bouwen in Frankrijk) logisch. 

Fijn heren dat u elkaar hebt gevonden in uw overtuigingen, maar wat heeft dit met mijn vraag te maken..? Mijn huis staat in de zuidelijke uitlopers van de Cevennes. Ik vermoed dus van graniet, maar ik zie hier ook veel leisteen, o.a. Ook als gevelbekleding. Ook hier en daar stukken lokaal marmer - dus een mix van van alles. Hoorde net van twee buren, dat zij hun huizen enige jaren geleden hebben laten ontdoen van de afwerklaag op de gevel. Sindsdien zijn beide huizen veel droger en makkelijker, -dus-goedkoper te verwarmen. Heeft u aan dit gegeven nog iets?

Beste Ocky, Zweedse huizen zijn niet te vergelijken met Franse huizen. Ik woonde enige Tijd in Noorwegen en in Finland. Muur, dak en vloerisolatie van 25cm dikte, 3 dubbel glas. Luchtverwarming + vaak grote stenen tegelkachel. Thermostaat op 25c. Als men van -25c naar binnenkomt, loopt men daar graag in T-shirt en op blote voeten. Geen kennis en ervaring waarmee ik in Frankrijk iets kan beginnen.

geweldig de info /boekwerk feitelijk van Christian le Bricoleur.

Fijn Rob dat je de linken plaatst in topic, dat is echt service!

@ Robert, handzaam is nog dit totaaloverzicht dat ik in mei nog snel op papier heb gezet. Nog makkelijker zou zijn wanneer dat als menu item aan de rechterkant van "la une" van deze website zou worden gezet. Voor nieuwkomers blijft het anders vaak een toevalstreffer. 

@ Map de Maar: hoog in de bergen in Noorwegen heb ik een keer met verbazing gekeken naar een rode Ford tractor. Op de radiatorslang zat een groot T-stuk met een kabelaansluiting er op. Wie laat er nu 220 volt los op z'n tractor vroeg ik me af. De boer legde het me uit: dat is een verwarmingselement, anders bevriest het motorblok 's winters, temperaturen tot minus dertig graden en soms nog lager. De hele nacht stationair laten draaien kan ook, maar dat geeft zo'n herrie. Bij z'n broer die in Hammerfest woonde - vlak bij de Poolcirkel -  was dat wel noodzakelijk. De blokhut waar we logeerden oogde van buiten groot, van binnen veel kleiner: zeer dikke lagen isolatie. Dat was in de tijd dat in Nederland een glaswoldeken van vijf centimeter dikte nog standaaard was. 

Prachtig om te lezen hoe sommige mensen op elkaar reageren zonder de topic starter zijn/haar vraag te beantwoorden!

Ok, nog een keer:

Isoleren van een huis is altijd goed, "waar je huis ook woont" . Zweden is al genoemd (daar zijn de vaak houten huizen ontzéttend goed geisoleerd) en een huis in Z-Fr op het zuiden is mét de juiste isolatie ook zomers niet al te warm.

Een lucht/lucht warmtepomp (=split-unit-airco) is geschikt voor een kleine kamer of slaapkamer.Voordeel: comfortabele warmte en 's zomers tevens verkoeling.Nadeel: vermogen ongeveer 2-4 kWh (verbruik dus 2-4 kW per uur) en per vertrek een unit nodig, oftewel als het wèl een paar dagen vriest in Z-Fr , vriest het zonder unit in de slaapkamer ook.

Onafhankelijke info over de airco/split warmte/warmte unit, vind je hier goed beschreven.

Over stenen en isolatie gesproken, zou een isolatieboer het weten?

https://www.lambda.be/nl/energietips/lambda-waarde-van-alle-materialen

@Rob van der Meulen. In 1978 deden mijn Noorse echtgenoot en ik een goede poging om onze grote Drentse boerderij om te vormen tot een 0-energie huis naar Deens voorbeeld - een huis waarin geen verwarming nodig zou zijn. Wij gebruikten toen o.a. Steenwol van 10cm dik. Dikker was er niet te krijgen in Ned. Gelukkig hadden we toen een boerenaannemer/ schurenbouwer, die bereid was met ons mee te denken. Een o- energie huis is het niet geworden, maar wel een heel comfortabel huis. Onze Noorse zwager, die boven de poolcirkel woonde, had veel van derg. Verhalen. Opzich ben ik thuis in de materie, maar niet in het comfort van Franse huizen in een stuk milder klimaat. Ik heb in de jaren wel geleerd, dat alle theorie mooi is, maar dat de praktijk toch vaak een beetje anders uitpakt. Daarom hoor ik liever ervaringen, dan uitgebreide technische uiteenzettingen. Die kan ik zelf ook vinden op internet (zo nodig). De hamvraag is en blijft: wat is handig en verstandig.

Een detailpunt nog, voor het geval de mogelijke keuze voor een warmtepomp in de heroverweging gaat. Op Franse forums heb ik wel eens een paar klachten voorbij zien komen over de pompe à chaleur: na installatie werkte alles als een zonnetje: in de zomer en herfst. Toen de temperatuur 's winters stevig onderuitging sloeg de disjoncteur de branchement (DB) voortdurend af, overbelasting. Met wat navragen blijkt er dan een EDF abonnement met een kleine puissance souscrite aanwezig te zijn. Bij temperaturen van beneden nul moet er dan toch wat energie worden bijgestookt om het huis op temperatuur te houden. Een warmtepomp van het lucht/lucht type heeft het er moellijk mee om van vrieslucht warme lucht te maken, neem het hem eens kwalijk. Dat betekent dan overstappen naar een hogere puissance souscrite. Bij de kleinere triphasé abonnementen luistert het allemaal nog wat nauwer, voordat je het weet loopt het stroomverbruik op slechts één van de drie fasen te hoog op en grijpt de DB - of tegenwoordig LINKY - onherroepelijk in. In het geval van een branchement long kun je dan 's winters, al dan niet op je blote voeten, naar buiten toe om de boel te resetten. Sportief, dat wel, maar draagt niet bij aan een meilleur confort dat je nu juist in huis dacht te hebben gehaald met zo'n fraaie pompe à chaleur.

@ Map de Maar: is die houtkachel op dit ogenblik de primaire verwarmingsbron en zijn die elektrische radiatoren bijzaak? Wij hebben in de slaapkamers elektrische radiatoren hangen van het type dat door de Fransen wat meewarig wordt aangeduid als "grille pain". Gaan alleen aan wanneer het echt koud is en dan nog slechts voor een paar uur, even de slaapkamer wat opwarmen. Die zouden volgens de reclamejongens rampzalig zijn voor moeder aarde, want o zo inefficient. Het grappige is dat iedere elektrische verwarming in wezen 100% efficient is: voor iedere kilowatt elektriciteit die je er instopt krijg je 1 kilowat aan thermische energie terug. Het comfort wordt tegenwoordig verhoogt met infrarood straling en opslag van warmte. Je voelt de warmte sneller en de verwarmigscyclus vertoont wat minder grote sprongen. De oude accumulateur in een modern jasje. Dat sprookje over de grote efficiency - tot 30 procent efficienter, madame, monsieur! - zou betekenen dat de moderne elektrische verwarming een soort van perpetuum mobile is: je stopt er 1000 watt in en krijgt er 1300 voor terug. Meer comfort, dat wel, en wie weet aan te sturen met domotica. Je moet met je tijd meegaan immers. Heb jij de afstandbediening van de verwarming nog ergens zien liggen? Na die laatste Andoid/iOS update doet de verwarmings app het niet meer en de voordeur wil ook niet meer open.......

Om een lang verhaal kort te maken: moet het hele verwarmingssysteem op de schop of mag het ook een onsje minder zijn?

Wat die isolatie betreft: kijk naar de foto's die met thermische camara's worden gemaakt van warmtelekkende huizen en je zult zien dat de raampartijen, indien van enkelglas, diep rood zijn gekleurd. De muuroppervlakte is inderdaad groter, maar onderschat het warmteverlies via grote raampartijen niet. Dubbelglas alleen in de séjour en de keuken?

Isolatie: levert een hoop gebouwvak op zoals je uit ervaring zult weten. Zal ook afhangen van de indeling van het huis hoeveel werk het is, wat er bouwtechnisch en esthetisch nog verantwoord te verwezenlijken valt. Kan uitstekend samen gaat met het behoud van originele elementen zoals dat in makelaarsjargon heet. Op deze foto zie je rechts een deel van een buitenmuur, of eigenlijk niet, want er zit gipsplaat met isolatie tegenaan. En die kachel uit Oregon houdt de boel daar uitstekend op temperatuur. Een paar dagen later is ook de salle des jeux daar boven aangenaam, een variatie op het thema vloerverwarming want de tomettes geven de warmte dan heel geleidelijk af. Let niet op die twee speakerboxen, die verhuizen van 't voorjaar naar de salle des fêtes van een gemeente in de buurt.

Maar goed, ik sta de houtkachel oplossing aan te prijzen aan iemand die ze zelf heeft verkocht en er nu vanaf wil. Blijft over als low-cost solution, geen gesjouw meer met bûches, kettingzaag in het vet op een plank in het atelier gelegd, een warmtepomp voor alleen de séjour en naaste omgeving? En misschien belangrijker nog: de komende winter bekijken hoe het met de temperatuur is gesteld in de diverse vertrekken van dat huis. Ook van belang voor de uiteindelijke dimensionering van welk verwarmingssysteem dan ook.

@Rob van der Meulen. Momenteel is is de houtkachel de hoofdverwarming - de Bruno, een kleinere versie van de beroemd/beruchte Bullerjan. Een warmeluchtkanon met een stookamer waar je een os in kunt stallen. Brand prima als ik er tenminste 10 50cm stammen in gooi. Bij minder hout geen vuurtemperatuur en dus een Belabberde verbranding en weinig warmte. Wordt vervangen door een Jotul118. Stond al in de planning voor het huis was gekocht. De Jotul kan zeker het hele huis behaaglijk maken ......als ik hem aanmaak. Verder hebben alle kamers (woonkamer -45m2- ruime keuken, 3 slaapkamers, 2 badkamers ) hun eigen vaste elec. Verwarming. Verschillende leeftijden en efficiëntie, maar het werkt. Met de Installatie van de Jotul heb ik een redelijk goed te verwarmen huis. daarnaast was vanaf de eerste bezichtiging het plan de keuken om te vormen tot winterkamer met een gezellige kleine tafel, een goede leestoel en goed leeslicht!! Hier kan ik op koude dagen/avonden prima vertoeven. Isoleren met je voeten noemen wij dat. Het plan van aanpak stond dus vast tot de aannemer met een Franse bulldozer zijn best deed de boel omver te douwen. Dankzij de vele actieve en behulpzame forumleden staan mijn Hollandse voeten nu weer stevig op de mooie Franse tegelvloer en begin ik met het uitvoeren van het oorspronkelijke plan.Ik dank iedereen hartelijk voor de tijd en aandacht. Ik heb in korte tijd veel geleerd en sluit deze vraaglijn nu dus af. Een goed uiteinde en een gezond begin voor iedereen.

staan nu mijn voeten weer vast op de mooie tegelvloer en ga ik voorlopig mijn eigen plan ten uitvoer brengen.