Kip op de kop

Kippen horen niet op de kop, oordeelde de rechter onlangs. (Ik betwijfel of dat correct Nederlands is: op z’n kop, op hun kop? Maar dat terzijde.) Stichting Wakker Dier had een zaak aangespannen en kreeg gelijk. Als kippen worden gevangen om in de vrachtwagens te worden gezet richting slachterij, worden ze steevast met drie tegelijk aan hun poten of vleugels opgepakt, waarna ze op hun kop in boxen worden gegooid. In strijd met de Europese Transportwet, oordeelde de bestuursrechter vorig jaar. Kippen hebben geen middenrif. Hang je ze ondersteboven, dan drukken de organen direct op de longen, en krijgen ze het benauwd. En dat is niet het enige. Dierenwelzijnsorganisatie Eyes on Animals heeft foto’s van geklemde koppen, gehavende poten, bebloede veren, en gebroken vleugels. Bovendien raken ze in paniek.

Toen we zelf een half jaar geleden naar een kippenboer hier in de buurt reden om drie legkippen aan ons boerderijbestand (van twee paarden, twee honden en een poes) toe te voegen, wisten we dat allemaal nog niet. Maar zo ging het inderdaad: de norse eigenaar ging ons voor naar een hok waar wel vijftig kippen in zaten. Hij pakte een stuk karton, dreef er drie in een hoek, en plukte ze alle drie tegelijk - twee aan een poot, de derde aan een vleugel - van de grond, droeg de gillende dieren op hun kop naar een klaarstaande kleine kartonnen doos, waar hij ze - nog steeds op hun kop - in duwde, bovenop elkaar, waarna hij snel de bovenkant dichtdeed. Lomper kon niet. Vijf minuten later reden we naar huis.

We hadden ons ingelezen. Een bouwpakketje voor een leuk kippenhok gekocht en in elkaar gezet. Voor ’s nachts als de vossen op jacht gaan. Daaromheen een kippenren gemaakt, een soort net tussen paaltjes gespannen, van zo’n dertig vierkante meter. Voor overdag, dachten we. Een kip, zo kun je op de doorsnee website lezen, heeft vijf vierkante meter nodig om vrij rond te kunnen lopen. Dertig vierkante meter zou riant zijn dus. Al snel zagen we hoe de kippen hun uiterste best deden om te ontsnappen uit de ren. Ze fladderden eroverheen. Of kropen door de te grote gaten. Op weg naar de vrijheid.

We hebben veel meer terrein, wel twee hectaren, waarvan een flink deel bos, dus ruimte zat. Na wat halfslachtige pogingen ze in hun ren te houden, gaven we het maar op. Tot immens plezier van de kippen. Gedurende de dag kun je ze nu overal op ons terrein tegenkomen. De grond wat omwoelen om leuke wormpjes of torretjes te vinden. Af en toe een stofbad in de droge bosgrond. Of in onze fraai aangelegde bloembedden. Soms gezellig met zijn drieën even uitrusten in de schaduw onder de appelboom. En als het regent vind je ze schuilend in hun kleine kippenhokje, onder het dakje. Zo te zien de kippenhemel voor ze.

Verder lezend over kippen bleek dat het eigenlijk bosdieren zijn. Dat was wel duidelijk. En dat ze graag flinke afstanden afleggen met hun gescharrel. Ook dat klopte. Waar halen mensen toch zo’n soort ‘kennis’ vandaan: dat een kip vijf vierkante meter nodig heeft om vrij rond te kunnen lopen? Ze hebben een heel bos nodig! Ze leken me ook intelligenter dan gedacht. Ze begrijpen snel wie de blaadjes sla komt brengen. Ook dat ze tegen de avond opgehokt gaan worden: ze lopen al gelijk voor je uit naar hun nachthok. Ze hebben ook een taal onderling. Als de één haar ei gelegd heeft en uit het hok kruipt terwijl de anderen vijftig meter verderop aan het scharrelen zijn, klinkt er van beide kanten geroep. ‘Waar ben je?’ ‘Hier!’

Zelf kippen hebben levert wel een flink dilemma op: natuurlijk kennen we allemaal de foto’s van de legbatterijen. Het verschil met het leven zoals een kip het zelf zou kiezen - kijkend naar onze eigen kippen - is te schrijnend. Zo schrijnend dat een stukje kipfilet in de supermarkt echt niet meer kan. Hoe werkt dat toch bij boeren? Alle mensen die dieren hebben - nou ja, de meeste dan - zullen zich toch bekommeren om hun welzijn? Zich toch afvragen wat een prettig leven is voor hun dier? Maar ja, ‘tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren …’ De pluimveesector, zo las ik, heeft flinke bezwaren tegen de uitspraak van de rechter over de vangmethode van de kippen. Een kip rechtop vangen kost meer tijd. Dus meer geld. Geld. Altijd weer geld.

Voor meer korte verhalen over ons leven in Frankrijk en andere schrijfsels: www.leopauw.com;

 

  • El Burro Català

    Leuk om te lezen, dank je wel Leo

  • Andreas Chatziantoniou

    Henri IV zei quote wikipedia" :

    « Je veux que chaque laboureur de mon royaume puisse mettre la poule au pot le dimanche. »

    Jij maakt een keuze gebaseerd op zaken die voor jou van belang zijn. Andere mensen maken andere keuzes. Voedselkwaliteit is ook een keuze. Je kunt een kip voor 5 Euro, 10 Euro of 40 Euro kopen. En voor velen is het belangrijk om zo'n poule dans au pot de dimanche te hebben, maar nog belangrijker is het om nog 35 Euro over te hebben voor andere zaken (huur, vervoer, enz). 

    Het is altijd eenvoudig om uitspraken te doen hoe anderen zich horen te gedragen. Want als iedereen nu meer gaat betalen dan hebben de kippen een beter (rest)leven voor dat ze naar de slacht gaan. 

    De consument kan sinds vele jaren kiezen welke kwaliteit hij gaat kopen. Jij doet uitspraken die impliciet betekenen dat de consument maar meer moet betalen. Hierbij ga je er van uit, dat dierenwelzijn voor iedereen net zo belangrijk is, dan voor jezelf. 

    Jou kippen hebben - zo te horen - een fijn leven. Of je ze gaat opeten is jouw keuze. Anderen kunnen/willen deze keuze niet op dezelfde manier maken, zij het omdat ze geen huis met aangrenzend bos hebben, omdat ze het geld er niet voor hebben of domweg omdat het ze niet boeit.

  • Ingeborg Wiellersen

    Onze 3 kippen liepen ook altijd vrij op ons grote terrein. Heel gezellig en ook onze gite gasten vonden de schooiende kippen grappig.

    Helaas hebben we na, inmiddels 6 gedode kippen (vos en jachthond van de buren) toch maar een grote buitenren gemaakt voor onze krieltjes. 

    Volgens mij zijn ze nu redelijk gewend en ze blijven leven.

    Trouwens het fatsoenlijk vervoeren van dieren mag nooit afhankelijk zijn van een hogere vleesprijs!

    En nee, ik ben geen groot verdiener maar eet wel weinig vlees en bij voorkeur biologisch.

  • Marianne de Haan

    Onze kipjes zijn blij op het terrein. Ze hebben wel een heel stoere haan.  Elke avond sluiten we ze op in hin mooie en veilige kippenhok.  Dieve oude francoise is al jaren met pensioen. Se is oud en legt niet meer maar is een blije kip. De nieuwe kippen (er zijn er 6) zijn al een paar maanden bij ons en beginnen nu eitjes te leggen.  Soms 2 en soms 3 per dag.  Datis lek en lief en we hopen dat ze veilig blijven. Soms is er een vos en sons een roofvogel die er een meeneemt. Zo is de natuur en zo is het leven.

  • David

    Leuk geschreven verhaal. Ik lees graag hoe het de kippen vergaat over een tijdje :)
  • Kitty de Bruin

    Leuk verhaal @Leo ! Wij hebben zelf ook kippen, een lokaal ras Poule de Gascogne, De eerste  kippen hebben we bij een hobbyboer gekocht ; Zij hadden een behoorlijk terrein ter beschikking  en een groot hok met automatische schuiven die dichtgingen op een bepaalde tijd.

    Het enige "nadeel" van deze kippen is dat ze erg rustiek zijn en een voorkeur hebben om in de bomen te slaipen en het liefst de eieren leggen in de vrije natuur, ondanks een hok met een fraai legnest.

    We hebben hier aardig wat mensen in de buurt die ook van dit ras houden, zowel particulieren als kleine producenten ,dus wisselen regelmatig uit, bevruchte eieren of "netjes' gevangen exemplaren als er teveel kippen en hanen gaan rondlopen, die in vrijheid opgroeien. Eenmaal vond ik alleen veren in de boomgaard en waren de vijf kippen en de haan verdwenen. Volgens een kenner, was dat te wijten aan of jachthonden of een meute loslopende halfwilde honden.

  • Johan O.

    Een vooral mooi en helaas niet erg praktisch verhaal. Voor kippen is de wereld altijd te klein. Maar als u geen maatregelen treft om uw kippen overdag te beschermen tegen Reynaerde en consorten (ja, wij hebben hier in ons bos ook nog een familie wasberen wonen en ook die gaan wel voor een vers kippenboutje), dan vrees ik dat u niet lang meer plezier van uw 3 kippen zult hebben. Zeker zodra de winter komt en het voedsel schaarser wordt  en in het voorjaar wanneer de jongen gevoed moeten worden. 

  • Kitty de Bruin

    @johan @ Leo Sinds wij een Franse herders hond)op het terrein hebben lopen en  ons tereein is afgeschermd met een electrische bedraden, komt het nog zelden voor dat we een kip of haan missen, helaas komen hierdoor de herten die de rozeknoppen zo lekker vinden ook niet meer, ja , je moet keuzes maken

  • Henny Uhl

    Prachtig verhaal en gelukkige kippen die van een gruwelijke dood zijn gered.

    De kip is ook zeer intelligent en ze communiseren onderling.

    De mens is het grootste beest die er op aarde rondloopt en geen respect heeft voor het leven van een dier.

    Gelukkig zijn ze niet allemaal zo, dan zou het een nog wredere wereld zijn dan het nu al is!!

  • Johan O.

    @Kitty, dat elektrische hek is een prima oplossing. Als uw Franse herder een beauceron is dan weet ik er gewoon niets van. Wij hadden twee Duitse herders en een heel jonge Pyreneese berghond. Bij wat ruwe geluiden uit ons bos (bleken later sangliers die de liefde bedreven) wisten die herders niet hoe snel ze weg moesten komen terwijl de Pyreneeër het bos inging. Helaas met het warme weer kunnen onze -inmiddels 4- Pyreneese berghonden (patous) niet de hele dag buiten zijn. 's nachts in het hok is voor de kippen het beste. Wij hebben nu overdag ook een radio met een Franse zender in het bos aanstaan, Franse zender omdat daar erg veel op gepraat wordt. Ook dat helpt. Overigens zijn wij nog op zoek naar de Franse Faverolles of bevruchte eieren daarvan (we hebben een -amateur- broedmachine.

  • Kitty de Bruin

    @Johan.O,goede tips bedankt en onze Beauceron ( dat heb je goed ingeschat) loopt iedere avond en ochtend het terrein (wat slechts bijna een hectare is) af, om zijn  geur af te geven. En de Patous zijn ook geweldige honden ; Ik heb alleen des poules de Gascogne , dus ik kan je helaas niet aan een Franse Faverolle helpen.

  • Machteld KROES-SCHMIDT

    Fijn verhaal om te lezen ! Wil volgend jaar ook graag kippen hebben en ga aan dit verhaal denken. Dank je wel.

  • Johan O.

    @Kitty, misschien een wat minder orthodoxe bijdrage aan het tegenhouden van ongewenst wild: Laat mannelijke gezinsleden zo vaak mogelijk hetzelfde doen als je beauceron! "Stempelen" langs de grens waar je wild tegen wilt houden.

  • Kitty de Bruin

    ha ha dat doen we al, stempelen en azote toevoegen, onze volgende stap is een toilette séche, back to the basics, Toen ik m'n eerste" tweede" huisje kocht in Frankrijk in 1978 waren er in de restaurants en huizen geen toiletten, dat werd nog buiten gedaan, gat in de grond en twee planken, soms met een "zitplaats"  en soms zlef een cabannetje met een afluitbare deur; Dat was ver weg op de grens tussen de Corrèze en de Cantal; Mijn buren hadden veel kippen en ik bood ze aan om die kippen op ons weilandje te laten lopen, omdat we allleen tijdens de vakanties daar waren; Als we kwamen stond er een grote mand, met eieren, en groenten op de stoep; Zij vonden daat we daar recht op hadden, omdat ze ons weilandje mocthen gebruiken; Ze spraken alleen patois en waren nooit verder dan tachtig km van huis geweest; Prachtige mensen met veel veel humor!

  • Machteld KROES-SCHMIDT

    Wat een klote reacties van een paar mensen - ik denk dat ik eens vergiftigende kippen ga verkopen.

  • Johan O.

    @Machteld, en jouw reactie ligt niet in dezelfde lijn, c.q. heeft dezelfde inhoudelijke kwaliteit, als de reacties waar je tegen ageert?

  • La Colline

    @Machteld. Moet dat ordinaire taalgebruik ? Trouwens er bestaan wel vergiftigde kippen maar vergiftigende kippen is denk ik iets te ontwikkeld voor een kip.

  • Henny Uhl

    Er wordt weer van het verhaal afgeweken, zoals altijd! Het gaat over kippen en NIET over honden en andere dingen.
    Het gaat er om dat deze man 3 kippen heeft gered van het menselijke geweld tegen dieren.
  • Peter Jan

    Ik werk mee aan een project om in Bénin,  centraal Afrika, de mensen een iets beter leven te geven, de kinderen onderwijs en zo meer. Ik kreeg vanmorgen een video door waarin de voortgang van de bouw van een kippenstal werd getoond.  Een hier in Frankrijk overbodige schuur van een bekende hier, krijgt nu een tweede leven. Er zullen niet zoveel kippen in komen als op de foto hierboven, maar ik hoop van harte dat de productie de mensen ter plekke van goed voedsel zal voorzien. Ze verbouwen hun eigen mais, er is water, dankzij een project met zonnepanelen en pompen. Eieren en of vlees zijn van harte welkom daar. En ik zie liever kippen daar leven, dan de Nederlandse diepvriesromnel, die al jarenlang de Afrikaanse markt verziekt. Scharrelkippen met erg veel ruimte zijn leuk voor de hobbyisten onder ons, anderen willen zo nu en dan een stukje vlees en of een ei.

    Voor de goede orde: het inkomen in het dorp waar ik zicht op heb, bedraagt ca 100€. Per maand. Bittere armoede, dus hulp en iets beter zelf geproduceerd eten is welkom.

  • Kitty de Bruin

    Fantastisch!   @Peter Jan, wat een goed project en uj ben het met je eens, industriekippen, die ook nog eens naar arme landen verscheept worden, verzieken de mensen en de markt aldaar.

    Kan je wat meer over jouw project vertellen? Ik heb een ex collaga die ook in Afrika als vrijwilliger werkt in een gevangenis; We kunnen zeker als we wat meer tijd hebben of gepesioneerd zijn een goede bijdrage leveren. Werk je voa een associatie of anderzins?

  • Peter Jan

    Met respect voor ieders hobby's,  hobby-kippen, als je voor Afrika werkt krijgen vele dingen een andere dimensie. Met 2 associations (hier en daar) proberen we te helpen onder de naam TOP. Travail, outils en partage. We gaan ernaar toe om te helpen, de werktuigen die we brengen te gebruiken en proberen kennis te delen. De vereniging in Bénin wordt eigenaar van de tractoren e.d. en verhuurt die voor minimale bedragen inclusief chauffeur aan lokale boeren. Waarmee land veel gemakkelijker kan worden bewerkt, want ook daar is gebrek aan mankracht (veel jongeren vertrekken voor werk naar Nigeria). Kennis overdracht is soms lastig, want voor je het weet ben je neo-kolonialist. Erg dankbaar werk, waarbij mijn eigen bijdragen in Frankrijk zijn.

    Onze inspiratie is de lokale priester, die inmiddels 6 jaar ver van zijn familie goed werk doet in onze omgeving. Geen grote organisatie, geen management, maar directe hulp om de mensen daar beter te laten werken.

    twee tractoren, volledig gereviseerd om nog jarenlang dienst te doen

    Een vriend hier, oud-agriculteur en al jaren actief in Afrika, leert hier iemand iets over het in elkaar zetten van de kooien.

  • Johan O.

    @Henny Uhl, zo jammer dat u zich laat verblinden door alleen het -overigens prima geschreven- inleidende stukje over de foute afhandeling bij aanschaf van de kippen, maar de kern van het verhaal gaat kennelijk geheel aan u voorbij: Het geven van ruimte aan de aangeschafte kippen in de tuin en bijbehorend bos en de veiligheidsrisico's die daaraan verbonden zijn. Gelukkig zijn er forumleden die niet moraliserend de plek van de moderator in willen nemen en de schrijver gewoon willen waarschuwen. En ja, dat veroorzaakt -positieve- discussie.

  • Machteld KROES-SCHMIDT

    Tja daar gaan wij weer de mensen op deze site die ..... enz. enz. enz.|

    En als je een ander onderwerp hebt, doe dan even een eigen berichtje.