Door de ambassade werd ik verzocht om de wekelijkse updates van onze ambassadeur in Frankrijk; Jan Versteeg, onder uw aandacht te brengen. Aan dat verzoek kom ik graag tegemoet, de verslagen van onze ambassadeur zijn informatief voor Nederlanders in Frankrijk en prettig leesbaar.

Veel leesplezier!

Opwarmen en overkoken

Deze week vond de derde VN-top over Oceanen plaats in Nice. Na de Klimaattop in Parijs in 2015 werd dit de grootste internationale bijeenkomst met wel 60 staatshoofden. Zoals President Macron zei: “Terwijl de aarde opwarmt, kookt de oceaan over.” (Si la terre se réchauffe, l’océan, quant à lui, est en ébullition). En “een oceaan zonder regels, is een planeet zonder toekomst”.

Tijdens deze top heeft onder andere Alexandra Cousteau, kleindochter van de legendarische Jacques Cousteau, een krachtige oproep gedaan aan Frankrijk om het voortouw te nemen in de bescherming van onze wereldzeeën. Zij benadrukte dat de oceaan kreunt onder illegale visserij, plasticvervuiling en vernietiging van ecosystemen. En zoals haar grootvader zei: "De mens heeft lange tijd tegen de natuur moeten vechten om te overleven; vandaag begrijpen we dat we de natuur moeten beschermen om te overleven."

Ook de Nederlander Merijn Tinga kwam aan in Nice en wel op een surfboard, deels gemaakt van plastic afval. Merijn is bioloog en kunstenaar en zet zich als de ‘Plastic Soup Surfer’ al zo’n tien jaar in vóór het verminderen van zwerfafval en tégen het gebruik van weggooiplastic. Vorig jaar voer hij van Londen naar Parijs, eerst het Kanaal over als windsurfer en vervolgens tegen de stroom de Seine op als supper. Ik heb toen nog een klein stukje met hem mee gepaddeld. Dit keer maakte hij de reis van Parijs naar Nice (1250 km !) om aandacht te vragen voor de noodzaak van statiegeld op plastic en blik. Het is mooi dat een landgenoot op een positieve en optimistische manier aandacht vraagt voor een serieus probleem.

Begin deze week kwam de juist teruggetreden topvrouw van Air France - KLM, Anne-Marie Couderc, lunchen. Zij was zeven jaar voorzitster van de Raad van het Bestuur en is begin juni opgevolgd door oud-defensieminister Florence Parly. En hoewel er turbulente periodes zijn geweest, zijn vriend en vijand het er steeds vaker over eens dat deze Frans-Nederlandse samenwerking een succesverhaal is. Beide maatschappijen hebben hun eigen profiel en vullen elkaar aan in de harde luchtvaartwereld waarin schaalgrootte uiterst belangrijk is. Mevrouw Couderc laat de luchtvaartcombinatie in een veel betere staat achter dan hoe ze haar aantrof.

Over het Nederlands-Frans bedrijfsleven gesproken: dinsdag werd in het kader van het Nederlands-Frans economische jaar de handel- en investeringsbarometer gepresenteerd op de residentie. De allereerste editie van dit 36 pagina's tellende Engelstalige rapport (hier te lezen: https://shorturl.at/B6nej) werd gepresenteerd aan Franse en Nederlandse vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven. De barometer is het resultaat van een samenwerking tussen onze ambassade, de Nederlands-Franse Kamer van Koophandel, PwC Nederland, ING en SEO Amsterdam Economics.

Het rapport bevestigt dat het goed gaat met de Nederlands-Franse handelsbetrekkingen. Sinds 2015 zijn de wederzijdse economische stromen gegroeid met 28% (+25% voor handel, +31% voor investeringen). Sinds 2020 staat Frankrijk aan de top van onze directe buitenlandse investeringen. En andersom groeiden de Franse investeringen in Nederland met 67% sinds 2015. Ook is Frankrijk Nederland’s 3e grootste exportbestemming (6,6% van de Nederlandse export); en omgekeerd staat Nederland op Frankrijk’s 8e plaats (4,6%).

Iets heel anders. Op 24 en 25 juni is het oog van de wereld even gericht op Nederland, want dan vindt de NAVO-top plaats in Den Haag. Het belangrijkste onderwerp van discussie zal het verhogen van de defensie-uitgaven van de NAVO-landen zijn. De Europese uitgaven hebben de afgelopen decennia flink achtergelopen op de Amerikaanse en het is de bedoeling dat dit in evenwicht wordt gebracht. In voorbereiding hierop organiseerde ik op woensdagavond een diner op de residentie voor de ambassadeurs van alle NAVO-landen met collega’s van het Elysée en het Quai d’Orsay (resp. de diensten van de President en de minister van Buitenlandse Zaken) die de Franse standpunten toelichtten.

Verder ontvingen we deze week de in Frankrijk werkzame vrijwilligers van de Nederlandse reclassering. Momenteel zitten 90 Nederlanders in Frankrijk vast, verspreid over het hele land. Het consulaat van de ambassade bezoekt hen in principe één keer per detentieperiode en zorgt dat zo het lijntje is gelegd, maar we hebben niet de capaciteit om gevangenen vaak te bezoeken. Gelukkig is er een vrijwilligersnetwerk van Reclassering Nederland, dat ervoor zorgt dat driekwart van de gedetineerden wordt bezocht, als het even kan zelfs ééns in de acht weken. Ze geven gedetineerden de kans om weer eens Nederlands te spreken en kunnen hen helpen om onderwijs te volgen. Dat doen ze ook om eraan bij te dragen dat de gedetineerden na het uitzitten van hun straf beter terug komen in de samenleving en dat de kans op herhaling daarmee kleiner wordt. Het is fantastisch dat mensen zich als vrijwilliger bij de reclassering inzetten.

Dan was er donderdag eindelijk tijd om even naar Rennes, de hoofdstad van Bretagne, te gaan. Aanleiding was dat ik vorig najaar ontdekte dat een klasgenoot van de middelbare school eind jaren tachtig een bekende ‘rennois’ was geworden en daar nu opnieuw woonde. Het gaat om de oud-topvoetballer Erik van den Boogaard. Ik heb 45 jaar geleden heel wat middagen op hetzelfde veldje bij de kerk in Geldrop gestaan, maar hij was ongelooflijk veel beter dan wij allemaal. Hij kwam dan ook al snel in beeld voor het Nederlands jeugdelftal, waarin hij speelde met onder meer Marco van Basten, John van ’t Schip, Sonny Silooy en Johnnie Bosman. Vervolgens kwam hij onder contract bij PSV. Hij had het geluk én de pech dat tweede helft jaren tachtig absolute topjaren waren van het Nederlandse voetbal (Oranje Europees kampioen, PSV en Ajax allebei een Europacup). Een aantal spitsen was nóg beter dan hij. Na een tijdje bij MVV ging hij naar het buitenland. Bij Stade Rennois beleefde hij zijn beste jaren, met 55 doelpunten. En daardoor is hij in Rennes nog steeds een legende.

Dat ik ‘VDB’, zoals hij in Bretagne genoemd wordt, ging opzoeken, was niet alleen om sentimentele redenen. Het is ook heel nuttig om een landgenoot te spreken die echt lokaal is aangesloten, en om van hem te horen hoe het in de regio werkt. Bovendien zijn we voor de toekomst een nieuwe honorair consul aan het zoeken in de regio Bretagne, dus ik heb gevraagd of hij daarover ideeën had. Het blijft verbazen dat je ’s ochtends in Parijs op kantoor kunt zijn, om 11 uur de TGV pakt, zonder haast op een mooi dorsplein net buiten Rennes (350 km verderop) gaat lunchen, en om 17 uur het werk in Parijs weer kunt voortzetten. Wat helpt is dat de ambassade vlakbij het station Montparnasse is gelegen, waar van oudsher de treinen uit Bretagne aankomen. Misschien is het u wel eens opgevallen dat er op Montparnasse zoveel Bretonse crêperies zijn, met roodwitgeblokte tafelkleedjes en appelcider. Dat heeft daarmee te maken.

Verder deze week ook veel aandacht voor interne zaken van de ambassade. Zoals u weet heeft de regering vorig jaar besloten dat er fors bezuinigd moet worden op de Rijksoverheid. Het ministerie moet 22 procent bezuinigen en bij de vertegenwoordigingen in het buitenland moet er 10 procent af. We moeten zelf een voorstel doen welke functies kunnen worden geschrapt. Dat is een hele uitdaging, het heeft grote consequenties voor individuele medewerkers. En in de woelige wereld van vandaag is ons werk alleen maar toegenomen, er wordt door veel collega’s al heel hard gewerkt. Zware discussies, keuzes tussen verschillende kwaden.

Over woelige wereld gesproken, de verdere escalatie in het Midden-Oosten leidt ook weer tot hectische diplomatieke activiteit, al kunnen we er niet omheen dat we vanuit Europa op korte termijn hooguit beperkt invloed zullen hebben op wat er de komende dagen en weken kan gebeuren. Onze gedachten zijn bij de mensen in de regio en onze collega’s die daar werkzaam zijn.

Het voelt ongemakkelijk om, vanwege een al langer geplande vakantie, vanavond het stokje over te dragen aan mijn plaatsvervanger Sara Offermans (die het natuurlijk prima aan kan). De telefoon en de computer gaan mee, maar ik meld me op deze plek twee weken af.

Jan Versteeg