Precies 34 jaar geleden ,oktober 1978, ging ik voor het eerst naar Frankrijk. Ik was klaar met de opleiding en , in de periode tot aan januari dat ik in militaire dienst zou gaan, zou ik 3 maanden in Frankrijk gaan rondreizen in mijn net verworven tweedehands Opel kadetje. (Een week eerder had ik mijn rijbewijs gehaald )
Via een organisatie had ik geregeld dat ik bij een wijnboer in de Bourgogne zou gaan helpen bij de druivenoogst.
Ik had het boek van A den Doolaard gelezen en het leek me wel wat.
Zo kwam ik terecht bij monsieur Martin Alain, wijnboer in de crus van pouilly Fuissé in het dorpje Solutré, verscholen in de glooiende hellingen van de westelijke bourgogne; aan de voet van de bekende Roche de Solutré, waar in de prehistorie paarden tegenop werden gedreven, die dan van de steile rots naar beneden stortten.
Dáár, bij Martin Alain en zijn vrouw Berthe, die samen met de haar moeder en de verder opgetrommelde familie, tweemaal daags, de copieuze maaltijden bereidden, kwam ik in contact met het echte franse leven. Een aantal jaren later heb ik nog eens 3 maanden in barre omstandigheden gewerkt aan het bouwen van een tweetal gites in een totaal geruïneerd Maison en Pierre in de Ardêche.
Met veel plezier denk altijd terug aan die tijden en ik zou nog vaak gaan terugkomen, maar nooit is het ervan gekomen dat ik bleef.
Uiteindelijk was dit helemaal niet het land waarvan wij altijd dachten dat er geen regels waren en je er nog onbekommerd kon pionieren. Eerder lijkt het omgekeerde het geval te zijn, zo blijkt wel uit de commentaren op deze site over onderwerpen dienaangaande. Ook kwam ik erachter dat ik toch helemaal niet zo ruraal was als ik altijd gedacht had te zijn. Na de ervaringen van de laatste jaren, besloot ik dan ook het boek Frankrijk maar eens gesloten moest worden.
Maar soms, als de hysterie in dit mooie kleine landje me weer eens naar de keel grijpt, wil ik nog wel eens stiekum op deze site kijken of er toevallig niet een berichtje bij zit waar ik altijd al op zat te wachten.
Ooit had ik nog eens gedroomd om - in goed gezelschap - een eigentijds huis te bouwen ergens in de wijde omgeving van de Bourgogne, niet zo ver van een grote stad.
Een moderne laag energie –woning zou het zijn; met veel licht en ruimte. Een tegelkachel (speksteenkachel ) van duitse makelij zou, in combinatie met een zonneboiler systeem het huis verwarmen met aangename en schone stralingswarmte en de warmwatervoorziening verzorgen.
Het zou uitgevoerd worden in houtskeletbouw, een bouwmethode die heel vroeger ook gebruikelijk was in deze streken , maar nu op een moderne manier natuurlijk met materialen uit Zwitzerland.
Op het terrein zou ook een guesthouse komen, uiteraard ook in HSB uitgevoerd, waar gasten ook in de winter zouden kunnen vertoeven vanwege het grote comfort. Verder zouden er een aantal hoogwaardige staanplaatsen voor campers met voorzieningen worden gecreëerd.
Het terrein zou niet al te groot moeten zijn en niet te geaccidenteerd, zodat ook aan de eis van levensloopbestendigheid zou kunnen worden voldaan.
Wel zou het mooi zijn als er een gedeelte bos op zou staan zodat we daar ons eigen hout zouden kunnen oogsten voor de houtkachel. Dan zouden de- toch al lage kosten van exploitatie- nog verder kunnen dalen en we nog meer zelfvoorzienend kunnen zijn.
Houtskeletbouw heeft vele voordelen en is goedkoper uit te voeren dan traditionele bouw en met meer architectonische vrijheid. Bovendien is er de mogelijkheid van zelf bouwen.
Stoken met hout is CO2 neutraal en, vergeleken met gas in NL, twee keer zo goedkoop.
De energie inhoud van een kg –droog- hout staat gelijk aan een halve kubieke meter aardgas. Voor een goed geisoleerd huis is ongeveer 5000 kg per jaar nodig ; ca 7 kuub.
Het rendement van moderne houtverbranding ligt rond de 80 à 90 procent , waardoor ook de emissies van roet, CO en NOX gassen zodanig zijn verminderd dat ze voldoen aan de strenge normen.
Louise (68)
Goed nieuws Bert, je hoef niet helemaal naar Zwitserland voor BBC houten constructies, (als je googelt op maison BBC ossature bois gaat er een wereld voor je open) In de Vogezen/Elzas wordt al geruime tijd op die manier gebouwd. En ook voor de speksteenkachels (kachelofen) kun je hier goed terecht. Succes met je plannen!
8 Okt 2012
Gert Snijders
Inderdaad, er wordt toenemend in Frankrijk in hout (massief,hout-skelet-bouw, ...) gebouwd - en ook in combinatie met metaal/aluminium, glas enz.
Er zijn schattingen, dat de houtbouw nationaal nu al 5 a 10% van het gebouwde volume in neemt - en het aandeel groeit, zeker met de nieuwe normering (RT-2012), die begin 2013 zijn intrede doet.
Er zijn alleen al een kleine 10 tijdschriften in de Franse taal over houtbouw - dat op zich is al een indicatie, dat er een markt voor is.
Eind deze week is er een beurs in Angers - er zijn echter ook goede beurzen in ander delen van Frankrijk.
Hier twee links naar beurzen in Pays-de-la-Loire, waar het percentage houtbouw op 13% ligt inmiddels ...
http://www.salon-maison-bois.com ...
http://www.salon-habitat-durable.fr ...
Bonne journée a tous!
9 Okt 2012
Pieter Rozing
Dag Bert,
Een fijn verhaal, maar ik mis het einde.
Ben je inmiddels je droomhuis aan het bouwen? Of ben je nog teveel gebonden aan Les Pays Bas met zijn, wat je noemt " keelgrijpende hysterie".
Veel succes gewenst met de realisering van je plannen / dromen.
Pieter
9 Okt 2012
Michiel Terwindt
Mooi verhaal Bert ! Knap ook hoe je alle details/namen van zo lang geleden nog weet.
Inderdaad eindigt je verhaal heel abrupt ; we zijn erg benieuwd naar het vervolg.
In ieder geval succes met je plannen.
9 Okt 2012
Bert Pijnse van der Aa
@ Michiel:
Het staat mij allemaal nog bij als de dag van gisteren. Mijn vrienden dachten dat ik binnen twee weken terug zou zijn, maar het werden bijna drie maanden en ik kan er dan ook heel wat anekdotes over vertellen. Het was bijna net zo als in 'de Druivenplukkers' van A den Doolaard.
Van dit verhaal ben ik zelf ook erg benieuwd naar de afloop :-)
@Dhr snijders.
Uiteraard ben ik bekend met de franse ossature bois. Als je om houtskeletbouw vraagt ,dan zal je het krijgen ook ,lijkt veelal het adagium; afgewerkt met de obligate lasur chêne.
Hier impressies van een woning en vakantiehuisje naar een ontwerp van mij, gebouwd volgens de zogenaamde 'platform - methode' . Hierbij worden de wanden en vloeren uitgevoerd als constructieve elementen, schijven genaamd, die de verticale en horizontale krachten opnemen.
De gevelafwerking kan gekozen worden naar gelang de wensen en / of de eisen van de plaatselijke welstand.
In dit geval zijn dat shingles ( van kastanje hout ). http://www.hethuisoppalen.nl/shingle.html
9 Okt 2012
Gert Snijders
Bert,
bedankt voor de link, is dit (soort) huis ergens daadwerkelijk gebouwd? - In Frankrijk?
Er zijn toch wel meer dan de obligate "als het hout moet zijn, dan kunnen we dat ook" bouwers in Frankrijk. Dat zult U dan ook wel weten. En vaak is aan de buitenkant niet eens te zien, dat we het over een "houten" huis hebben.
Wel is het zo, dat Frankrijk een inhaalslag te maken heeft ten opzichte van de bouwers uit Duitsland en Oostenrijk - dat is juist, maar het gaat de afgelopen jaren steeds sneller. En zoals ik al aangaf, de drastisch veranderende eisen aan energie-verbruik beginnen hier ook de visie op bouwen tamelijk te beïnvloeden - en terecht.
Hebt U concrete (bouw-) ervaring in Frankrijk?
Groet,
Gert
9 Okt 2012
Lena
Hallo Bert, ook ik volg het onderwerp met interesse. Ik ben benieuwd hoe het verhaal verder zal gaan. Zelfvoorzienend en levensloopbestendig zijn inderdaad de sleutelwoorden voor de toekomst. Hopelijk komt er nog een vervolg in de vorm van de uitvoering? Hou ons op de hoogte! Succes en groet, Lena
9 Okt 2012
Bert Pijnse van der Aa
@ Gert en Lena:
Zoals in het verhaaltje te lezen heb ik een aantal (ver)bouw ervaringen in Frankrijk.
Ik heb een achtergrond als werktuigbouwer en meubelmaker/ontwerper. in de periode 2004 - 2006 heb ik in Nl een zelfontworpen huis gebouwd en sinds enige tijd hou me bezig met energie besparing en decentraal opwekken van energie, hier in Vleuten ( Utrecht). Daarbij hoort ook een PPLAN voor zelfvoorzienend en levensloop bestendig wonen, werken en ouder worden .
Rode draad hierin zijn besparingen die gerealiseerd kunnen worden op de almaar stijgende kosten voor energie, grondstoffen en zorg; zelf bouwen van laag- energie woningen door de deelnemers is een onderdeel.( het timber based house concept )
meer info hierover is te vinden op de volgende sites:
http://www.lesswatts.nl/home.html en http://www.hethuisoppalen.nl/portfolio.html
Het is door de crises dat vrijwel alle aktiviteiten hier zijn stilgevallen en het is daarom dat ik gisteren deze 'sollicitatie' plaatste alhier.( 500.000 bezoekers elke maand is niet mis) en ik het,eigenlijk gesloten, boek weer opendeed, als mogelijkheid uit de situatie te geraken.
9 Okt 2012
Lena
Beste Bert, ja je sites had ik al gevonden en net als je verhaal zijn deze boeiend en interessant. Alleen had ik je verhaal gelezen - en ik denk meerderen met mij- als zijnde je eigen project wat je gaat/wil uitvoeren. Dat er sprake was van een 'sollicitatie' had ik niet begrepen.
In dit kader zag ik ook een leuke documentaire over bouwen met stro afgestreken met leem. Na 7 jaar was het nog altijd onderhoudsarm, warm in de winter en koel in de zomer. Wat denk je daarvan? Voor mijzelf ben ik bang dat mijn bouwplannen nog een paar jaar moeten wachten, maar... hoop doet leven! :) Ik hoop voor je dat je klanten krijgt. Groet, lena
9 Okt 2012
Gert Snijders
Inderdaad Lena & Bert,
ik had het begin-verhaal ook helemaal niet als een mogelijke aanzet tot acquisitie van projecten/werk in de hout-bouw gezien in Frankrijk. Daarom mijn reactie ook in de zin van, wat ik uit eigen ervaring weet aan (wel degelijk) potentieel voor (toekomstige) projecten in het genre "bois"/"durable" - voor mogelijke "eigen-bouwers".
Bert, heb je al eens in België rond gekeken? Ook daar is er veel belangstelling voor dit soort activiteiten. Er was de afgelopen jaren een zeer omvangrijke beurs in Namen ieder jaar, maar ik geloof, dat die is samen gegaan met een andere (in Antwerpen?). Maar het onderwerp leeft wel degelijk ook in Wallonië.
In ieder geval, beiden succes gewenst - Bert in het vergroten van zijn werk-terrein en Lena in een mogelijk (langere termijn) project in Frankrijk!
Groetjes/bonne soirée,
Gert
9 Okt 2012
Bert Pijnse van der Aa
@ lena,
nee, ik ben zeker niet van de strobalen bouw. In mijn netwerk heb ik meerdere contacten zitten die zich daarmee bezighouden. Zij behoren ,denk ik, tot de groep van ecologisten, die een sterke hang hebben om terug te gaan in de tijd toen alles nog goed was; biologische landbouw en veeteelt. ( permacultuur )
Een mooi streven , maar niet erg realistisch.
Toevallig was deze week de nederlandse Louise fresco, autoriteit op het gebied van voedselvoorziening, daarover deze week veelvuldig in het nieuws in verband met de uitgave van haar boek 'Hamburgers Paradijs '
In mijn verhaaltje verwijs ik naar de 'houtskeletbouw' in frankrijk. Hierbij een plaatje van de manier waarop ze dat een paar honderd jaar gelden deden . Inderdaad met leem en stro in een raamwerk. Deze vorm van houtskeletbouw kennen we natuurlijk als het 'vakwerk '
Bouwen is , in vergelijking met andere industrieën, denk maar is aan de vliegtuigindustrie, een erg ouderwetse en traditie getrouwe bezigheid. Waarom dat precies is laten we over aan psychologen.
De materialen die ik voor de bouw van mijn ' timber based house'heb gekozen, zijn afkomstig van PAVATEX, de Zwitserse fabrikant van houtvezelplaten , waarnaar ik al verwees. Die hebben oa in Fribourg, vlakbij de franse grens, in de buurt van het meer van Genève een productiefaciliteit, waar innovatieve en moderne matrialen worden geproduceerd voor de bouw van een woning in houtskeletbouw. ( en andere toepassingen ).
Stro kun je voor erg veel toepassingen gebruiken , maar niet om mee te bouwen.
Hier een mooie foto van hoe men in de 16 e eeuw bouwde
je ziet de leem met daaroverheen nog een laag ( waterglas ? ) die zorgde voor de waterdichtheid. ( leem zelf wordt zacht in water )

9 Okt 2012
Bert Pijnse van der Aa
@Gert:
Dank voor je reakties
Voor wat betreft laag - energie bouwen, zo noem ik het maar even, nemen wij een voorbeeld aan de Belgen . Die zijn daar veel verder in.
Dat kun je niet los zien van hun cultuur van bouwen ( en financieren )
Ik heb een gewaardeerde collega in de buurt van Antwerpen.
9 Okt 2012
Lena
Dank voor het mooie plaatje, altijd leuk als je goed kunt zien hoe iets gemaakt is. Ooit (> 25 jaar geleden) heb ik nog 3 jaar bouwkunde gehad :). Dus ik heb wel alles geleerd over de minimale normen voor de breedte van een trap, de hoogte van de treden en de 'luie trap', om maar wat te noemen. Ook moest ik bepaalde spanningen berekenen voor betonbouw. Ik vrees dat alle kennis weggewaaid is... De strobalenbouw daarentegen zag er wel erg professioneel en modern uit, maar wie ben ik om daarover te oordelen? Wat ik zeg: al mijn kennis is weg. De techniek gaat verder en dat is goed. Vertel je ons nog of je nu opdrachten zoekt of dat je zelf een project gaat uitvoeren? Gert hier bovenwil het ook weten. Groet, Lena (Oh ja, ik eet wel (bijna altijd) biologisch vlees... )
9 Okt 2012
Bert Pijnse van der Aa
@Lena
Als het kon betalen zou ik ook vlees eten dat biologisch was geproduceerd :-)
Daar gaat het boek van Louise Fresco over. Een ander interessant boek daarover is van Matt Riley : ' De Rationele Optimist '
9 Okt 2012