Ik begrijp Herman, dat je niet naar een notaris wilt, maar dat je in een codicil je keuze voor het erfrecht van het land van je nationaliteit wilt maken. Helaas voor jou moet de erfrechtskeuze voor het land waarvan je de nationaliteit bezit gemaakt worden per testament.

In Frankrijk kun je zelf een volledig handgeschreven testament opstellen (testament olographique), hoewel het aan bepaalde wettelijke vereisten moet voldoen, en dan bij een notaris in bewaring geven. Maar wanneer je als Nederlander in Frankrijk een testament maakt en je kiest daarin voor het erfrecht van het land van je nationaliteit, dan moet deze keuze gemaakt worden volgens de vormvoorschriften van Nederland. Zie Notaires.paris-idf.fr. In Nederland is een handgeschreven of holografisch testament weliswaar mogelijk, maar het moet om geldig te zijn worden geregistreerd (oftewel in notaristaal herschreven) en bewaard door een notaris. Dat is nogal kostbaar en heeft geen zin. Zie Doehetzelfnotaris.nl.

Je kunt dus veel beter een óf een frans testament laten opmaken door een notaris óf een frans "testament olographique" schrijven (aanwijzingen en een model vind je hier), waarin je je wensen kenbaar maakt zonder een rechtskeuze te maken. De inhoud mag weliswaar niet in strijd zijn met de franse wet, maar daarvoor kun je tevoren de notaris raadplegen bij wie je het testament in bewaring wilt geven. Advies geven franse notarissen altijd gratis.

Zelf heb ik na een bezoek aan een franse notaris een holografisch testament opgemaakt dat volkomen in strijd is met zowel de FR als de NL wet. Nadat ik het in het klad had opgesteld heb ik het nogmaals aan de notaris laten lezen, waarbij zij nog enkele fouten in het Frans verbeterde. Vervolgens alles in het net geschreven (uiteraard een kopie bewaard) en naar de secretaris van het notariaat gebracht. Totale kosten eenmalig  € 60! Uiteraard heb ik mijn kinderen op de hoogte gesteld van de inhoud van het testament en van de notaris bij wie het in bewaring is gegeven. Ik ben zo gelukkig dat ik kan verwachten dat de kinderen mijn laatste wens zullen respecteren. Zo niet, dan mogen ze een jarenlange en kostbare rechtsstrijd tegemoet zien. Dat is geen erfenis  waard en de mijne zeker niet...

Meer over de 10-jaarregeling die Jeannette noemt vind je Belastingtips.nl.

Matty, eigenlijk had ik hier allang een antwoord verwacht van Monique, maar misschien is ze wel met vakantie. Zij is, voor wie het nog niet weet, lid van het directieteam van Van Gogh notarissen en gespecialiseerd in onder meer NL en FR erfrecht. Bovendien is zij lid van dit forum

Let je even niet op heb je reacties:-) Ik ben bang dat we geen gebruik kunnen maken van het NL-erfrecht, wij wonen hier nu 18 jaar. Ik heb begrepen dat dat 8 jaar te lang is. Waar het mij om gaat is dat ik het Franse frutage syteem wil omzeilen, de kinderen dragen/droegen niets bij aan de verwerving van het bezit, ze kosten alleen geld(met liefde betaalt hoor) dan vind ik het zot dat de weduwe aan de kinderen moet vragen of ze het huis mag verkopen.  In het nieuwe nl-erfrecht heeft is dat opgelost.

Weer bedankt Monique, duidelijk. Je kunt de rechtskeuze dus ook per handgeschreven testament in het Frans maken en dat bij een franse notaris deponeren. Weer iets geleerd. Herman zou dus simpelweg kunnen volstaan met het volgende handgeschreven testament:

"Mijn naam is: Hermanus Pieter  Adrianus Jansen. Ik bezit de nederlandse nationaliteit. Ik wens dat na mijn overlijden mijn erfenis wordt verdeeld volgens het nederlandse erfrecht."

In het Frans: "Mon nom est Hermanus Pieter Adrianus Jansen. Je possède la nationalité néerlandaise. Je désire qu'après mon décès mon héritage soit partagé selon la loi de succession des Pays-Bas."

Herman, je moet dit "testament olographique" dus geheel met de hand schrijven. Ook moet je je  woonplaats vermelden plus de datum en het testament vervolgens ondertekenen. Wanneer een van deze elementen ontbreekt, is het testament niet geldig. Het getypte klad leg je voor aan een franse notaris. Mocht hij nog verbeteringen of aanvullingen aanbrengen, dan schrijf je de verbeterde versie thuis over. Vervolgens deponeer je je handgeschreven testament bij de secrétaire van de notaris en je betaalt het gevraagde bedrag. Klaar.

Ik reageer morgen wel verder, onweer, internet kapt er steeds mee.

Ik ben laatst met een Engelse bij de notaris geweest, haar man is overleden begin dit jaar. Zij hadden een handgeschreven testament, geregistreerd door de notaris, wat hier maar 11€ kost per stuk. Toenmalige notaris heeft een voorbeeld geschreven, zij spraken 18 jaar geleden geen woord frans. Ik schrok toen ik zag dat zij de term vruchtgebruik erin hadden staan, zij wist totaal niet wat dat inhield. Maar het maakte eigenlijk niet uit, er is een dochter uit een vorig huwelijk van hem, die heeft gewoon recht op een deel van de erfenis volgens het Franse erfrecht. Probleem is dat hij wilde dat zij het huis zou krijgen, zodat ze er in kon blijven wonen of het voor haar pensioen gebruiken. Wij hebben geen kinderen, dus bij ons speelt dit probleem niet, maar anders zou ik accuut advies vragen bij een notaris die verstand heeft van deze materie. Zoveel kost het nu ook weer niet en het kan een hoop ellende besparen. 

Wilma, wanneer je gewoon de keuze wilt maken voor het NL erfrecht (zoals Herman), dan hoef je verder niet op details in te gaan. Volgens NL erfrecht erft de overblijvende echtgenoot simpelweg alles en moeten de kinderen wachten tot ook zij/hij overlijdt. Dat is precies wat Herman wenst. Monique heeft haar professionele oordeel hierover duidelijk gegeven. Simple comme bonjour.

Ja Theodora, maar deze Engelse vindt dat de notaris slecht werk geleverd heeft en dat zij eigenlijk wel recht had op een tolk. Ik denk dat zij zelf had moet zorgen dat ze wist wat ze schreef. Bovendien hadden ze een paar jaar terug het testament moeten veranderen en dan volgens Engels recht, had zij wel de hele erfenis gekregen. Maar ze weet er helemaal niets van en heeft ook nooit eens verder geïnformeerd. Zo'n site als deze zal toch ook wel voor Engelsen bestaan, kun je toch een hoop van leren. Jammer genoeg is het voor haar te laat. Ze moet nu gezien haar leeftijd zo'n 20% afdragen aan de dochter, terwijl ze het geld hard nodig heeft. 

Zeker bestaan er verschillende websites met forums voor Engelsen in Frankrijk.

We zijn er niet bij geweest en we kunnen dus niet beoordelen of de notaris inderdaad slecht werk heeft geleverd. Wanneer zij en haar man zelf niet genoeg Frans kenden en daarom niet hebben begrepen wat ze ondertekenden, had het niet alleen op de weg van de notaris gelegen om een tolk te suggereren. Zij hebben kennelijk volkomen vertrouwd op de franse notaris, maar taalmisverstanden liggen in zo'n situatie natuurlijk voor de hand. Fransen spreken meestal slecht Engels, áls ze het überhaupt al spreken. Dat geldt ook voor franse notarissen en zeker voor vaktaal. Dat hadden ze kunnen weten. Ze hadden een Engelsman/-vrouw mee kunnen nemen die goed Frans sprak.

Wanneer ze dan ook niet hebben geweten dat het EU-erfrecht is gewijzigd, wat zowel in franse als in engelse kranten zal hebben gestaan (in augustus 2015 was Brexit nog niet in zicht), kan ze niet de franse notaris de schuld geven. Wat niet wegneemt dat ik het natuurlijk triest vind voor de dame in kwestie.

In ieder geval heeft Herman zich kennelijk wel op de hoogte gesteld. Bovendien vraagt hij hier advies. Dat heeft hij gekregen. Wanneer Herman niet goed de franse taal beheerst, kan hij altijd iemand naar de notaris meenemen die goed Frans spreekt (en verstaat) en zonodig voor hem kan vertalen. Niet voor niets heb ik hierboven een voorbeeldtekst zowel in het Nederlands als in het Frans geschreven.

Bij mij lukte het met mijn laatste reactie wel. Ik schreef:

"Klopt Jeannette, soms werken die rode kruisjes naast een reactie niet. Daar zou iets aan moeten worden gedaan."