Een keuze voor Nederlands erfrecht is geen keuze voor Nederlandse erfbelasting

 

Steeds meer Nederlanders in Frankrijk zijn op de hoogte van het feit dat je vanaf 17 augustus 2015 kunt kiezen voor toepassing van Nederlands erfrecht op je nalatenschap. Door deze rechtskeuze zal, ondanks het feit dat je in Frankrijk woont, altijd Nederlands erfrecht van toepassing zijn.

Waar men vaak niet bij stilstaat is dat een keuze voor het Nederlands erfrecht, niet betekent dat je dan ook kiest voor Nederlandse erfbelasting.

Voor successierechten en erfbelasting is er geen verordening vanuit Europa vastgesteld, zodat ieder land nog steeds zijn of haar eigen belastingregels van toepassing verklaart.

En dat kan betekenen dat je erfgenamen, ondanks het feit dat je hebt gekozen voor Nederlands erfrecht op je nalatenschap, ook in Frankrijk successierechten verschuldigd kunnen zijn!

Daar kwamen de erfgenamen van Cor van den Broek op pijnlijke wijze achter.

Cor van den Broek woonde al meer dan 20 jaar in Frankrijk. Zijn bezit bestond uit een woning in Frankrijk met een waarde van € 150.000,00 met daarop een bescheiden hypotheek van € 45.000,00. Daarnaast had hij nog een betaalrekening in Nederland met daarop een klein bedrag voor onvoorziene kosten.

Toen bleek dat hij niet lang meer te leven zou hebben, besloot hij terug te keren naar Nederland en zich hier te laten inschrijven. De woning in Frankrijk werd te koop gezet.

Omdat zijn gewenste erfgenamen (zijn broer en nichtje) in Nederland woonden, besloot Cor bij een Nederlandse notaris een testament te maken. Op advies van de Nederlandse notaris nam hij voor de zekerheid een rechtskeuze op voor Nederlands erfrecht, je kunt immers nooit weten. Daarnaast benoemde hij zijn broer en nichtje tot enige erfgenamen en kreeg een petekind een geldbedrag van € 20.000,00, gewoon als gebaar.

Cor heeft de woning in Frankrijk nog zelf kunnen verkopen bij de Franse notaris, maar overleed een paar dagen later. Een paar dagen na het overlijden stort de Franse notaris de opbrengst van het huis op de Franse bankrekening.

De broer van Cor en zijn dochter namen met mij contact op over de verdere afwikkeling van de erfenis met de mededeling dat  “alles via Nederlands recht zou lopen” en dat er in Frankrijk, behalve het opheffen van de bankrekening, niets meer te regelen zou zijn.

Ik moest hen echter uit de droom helpen. Omdat Cor nog steeds bezittingen had in Frankrijk, zal over deze bezittingen in Frankrijk successierecht moeten worden betaald. En omdat de Franse notaris, in tegenstelling tot de wens van Cor, het geld op een Franse bankrekening had gestort, zal praktisch het hele vermogen ook in Frankrijk belast geen worden. Dit naast de Nederlandse erfbelasting die betaald moet worden omdat Cor Nederlands ingezetene was.

Omdat in Frankrijk hogere tarieven gelden dan in Nederland (broer 45% en een nichtje 55%), zal een fors deel van de erfenis moeten worden afgestaan aan de Franse belastingdienst. Van het netto-saldo van de erfenis, €105.000,00, zal, rekening houdend met de Franse vrijstellingen, nog maar iets meer dan de helft overblijven, waarvan ook nog €20.000,00 naar het petekind gaat.

Een schrale troost: in Nederland kan een tegemoedkoming worden gevraagd in de te betalen erfbelasting vanwege het Besluit ter voorkoming van dubbele heffing. Behalve natuurlijk voor het petekind. Hij betaalt alleen in Nederland over zijn verkrijging en wel naar een tarief van “maar” 30%

Notaris Monique Rombouts  www.frankrijknotaris.nl


  • Overleden

    Theodora Besse


    Bedankt Monique, ik wist wel dat de keuze voor het erfrecht los staat van de erfbelasting, maar hoe het precies in elkaar steekt wist ik niet. Je uitgebreide voorbeeld maakt het voor iedereen duidelijk.

    Met de erfgenamen heb ik geen medelijden. Menigeen zou zich zo'n suikeroompje wensen, door wie je plotseling €42.500 rijker wordt zonder er iets voor te hoeven doen! En dan kunnen ze in Nederland ook nog een tegemoetkoming vragen ter voorkoming van dubbele belasting. Vreemd trouwens dat dat niet is geregeld in het bilaterale belastingverdrag ter voorkoming van dubbele belasting tussen NL en FR.

  • Anton Noë, beheerder en gastheer

    Dankjewel Monique voor deze prima informatie. We worden heel graag op de hoogte gebracht van ontwikkelingen op het gebied van erfrecht.

  • Nelly

    Misschien nuttig om te weten wat globaal de vrijstellingen en de tarieven voor de erfbelasting in Frankrijk zijn, uitgaande van het huidige jaar 2019. (Bron: Frankrijknotaris.nl) Zie voor meer details de Franse belastingwebsite. 

    Vrijstelling erfbelasting 2019 Frankrijk

    Erfgenaam                                                       Vrijstelling (euro's)

    Partner                                                                   650.913

    Kinderen, kleinkinderen                                             20.616

    Bepaalde zieke en gehandicapte kinderen                    61.840

    Ouder                                                                       48.821

    Alle overige erfgenamen (zoals broer of zus)                 2.173

    Tarieven erfbelasting 2019 Frankrijk

    Waarde in euro’s     Partner,kinderen        Andere afstammelingen dan kinderen      Overigen

    0 tot 124.717                     10%                                    18%                                 30%

    124.717 en hoger               20%                                    36%                                 40%

  • Antoine

    Goedemiddag mevrouw Rombouts,
    ...interessant probleem dat u hier aansnijdt : De verantwoordelijkheid van de notaris.
    U schrijft : "... in tegenstelling tot de wens van Cor".
    Indien, in het hypothetische geval, deze wens schriftelijk aan de Franse notaris kenbaar gemaakt was, zou deze dan hierop kunnen worden aangesproken ?
    In ieder geval was het een goede tip. Hoe leg ik dit (uitdrukkelijk) vast dat de opbrengst van de verkoop naar mijn Nederlandse bankrekening overgemaakt moet worden ?
    Ik hoop op nog meer goede tips, waarvoor alvast hartelijk dank,
    Met vriendelijke groet,
    Antoine
  • Antoine

    Goedenavond mevrouw Rombouts,
    In uw bijdrage van 16 februari 2019 aan dit forum besprak u een interessante casus.
    In het kort : een Franse notaris belast met de verkoop van het Franse huis van een Nederlands repatriant die kort na de transactie overleed, stortte, in tegenstelling tot de wens van de verkoper, het geld op een Franse bankrekening waardoor in Frankrijk (praktisch) over het hele bedrag successierecht moest worden betaald. Dit naast de Nederlandse erfbelasting die betaald moest worden omdat de verkoper Nederlands ingezetene was.
    Zou, indien, in het hypothetische geval, de wens schriftelijk was vastgelegd, de Franse notaris hiervoor dan in rechte kunnen worden aangesproken ?
    Ik ben benieuwd naar uw reactie.
    Moraal : leg alles schriftelijk vast.
    Plezierige avond allemaal,
    Antoine

  • Monique Rombouts

    een oplossing is er helaas niet in deze casus. Op het moment van overlijden stond het geld op een Franse bankrekening, en was dus tevens belast met Franse successierechten. De Franse belastingdienst heeft geen boodschap aan een schriftelijke wens van een erflater. Zij gaan uit van de feitelijke situatie en die was duidelijk.

    Gezien mijn ervaring met het aanspreken van Franse notarissen, zal een uitdrukkelijk schriftelijk wens om het geld op een Nederlandse bankrekening te storten weinig verschil hebben gemaakt als het gaat om het verhalen op de notaris. Het aanspreken van Franse notarissen op beroepsfouten blijft erg lastig en erg ondoorzichtig. Je krijgt al gauw het gevoel dat men elkaar de hand boven het hoofd houdt.

  • ineke blom

    Nu een situatie andersom.

    Onlangs overleed mijn tante, mijn oom (92) leeft nog en ik hoop ook nog lang, maar de kans, dat ie opeens er niet meer is, is op zo’n leeftijd natuurlijk niet ondenkbaar.

    situatie:

    mijn oom heeft geen kinderen, zijn zus en zwager (mijn ouders) en de zus, broer en zwager van wijlen mijn tante zijn allen overleden.

    De wettige erfgenamen zijn:

    de 4 kinderen van zijn zus: te weten mijn twee zussen, mijn broer en ik. De dochter van wijlen de zus van mijn tante. In totaal 4 nichten 1 neef.

    Ik woon al ruim 15 jaar in Frankrijk. De anderen wonen allemaal in Nederland, mijn oom ook.

    Ga ik erfbelasting in Nederland betalen of in Frankrijk?

    Indien in Frankrijk, val ik dan onder de 55% regeling of ben ik plaatsvervanger van mijn moeder omdat zij niet meer leeft?

    Ik kom er niet goed achter.