Franse taal steeds minder populair op middelbare school

Het Algemeen Dagblad kwam vanochtend met een bericht over de verminderende belangstelling voor de Franse taal. Sinds 2000 is het aantal eindexamenkandidaten met meer dan 20% verminderd. Als reden wordt gegeven dat het taalonderwijs te saai zou zijn, woordjes leren, grammatica, dus opleuken die handel. Daar zit misschien wel wat in. Op de middelbare school kregen we dacht ik de tweede klas een andere leraar Frans, De Heer. Stevige persoonlijkheid, wanneer hij binnenkwam vulde hij meteen het hele lokaal. En: hij begon met de Assimil methode, eenvoudige zinnetjes uit het dagelijkse leven. Op zijn platenspeler werd dat dan uitgesproken door echte Fransen en Françaises, je kwam al bijna terecht in een ver buitenland, de magische lichtstad Parijs. Die dagdroom hielp bij het leren van de onvermijdelijke grammatica.

Die magie is tegenwoordig wat verminderd: backpackende jongeren vliegen hoog over Parijs heen naar verre exotische bestemmingen. Hoogstens een weekendje als tussendoortje naar Parijs of andere Europese hoofdsteden. Internet heeft de afstanden ook al verkleind, en ach, je hebt altijd translategoogle nog of steeds slimmer wordende vertaal-apps voor je smartphone. Waarom moeilijk doen?

Ik betwijfel of de standaard receptuur in het hedendagse onderwijs, opleuken van de lesstof om pijnlijk hersengeknars bij leerlingen te voorkomen, anders worden we nog aangeklaagd door ouders of de onderwijsinspectie wegens kindermishandeling, de oplossing is. Wat dat betreft beginnen we een beetje op de Britten te lijken: iedereen spreekt toch Engels, waarom zouden wij dan ons best moeten doen een andere vreemde taal te leren. U past zich maar ons aan, wij zijn de uitverkorenen onder de volkeren die een wereldtaal aan de ons omringende barbaarse stammen hebben geschonken: take it or leave it. Op universiteiten in Nederland lijkt Engels langzamerhand de voertaal te zijn geworden, docenten worden verzocht nog meer Engelstalige lespakketten te ontwikkelen (om nog meer buitenlandse studenten aan te trekken). Het Frans en Duits hebben het nakijken. De culturele vloedgolf van de andere kant van de Noordzee (Brexit of geen Brexit) en de Atlantische oceaan hou je niet tegen.

  • Ineke Stofmeel

    Helemaal eens met dit verhaal, Rob! Doodzonde dat zo'n mooie taal als Frans weinig of niet meer gegeven wordt op de middelbare school. Er zijn zelfs al scholen die gewoon geen Frans meer geven. Dus de leerlingen hebben dan niet eens de mogelijkheid om dit vak te kiezen.

    Natuurlijk wordt er (bijna) overal Engels gesproken. Maar zeker in een land als Frankrijk is het van het grootste belang dat je de taal spreekt als je daar zaken wilt doen. Zo werkt he nu eenmaal in Frankrijk. Onderzoek heeft aangetoond dat Nederland vele miljarden aan handel met Frankrijk verliest omdat we de taal niet spreken.

  • Marja

    Het is heel jammer, dat een vak als Frans zou moeten worden opgeleukt. Uiteindelijk heb je toch met grammatica te maken, wil je de taal goed leren. Waarbij ik me overigens afvraag, of er nog goed Nederlandse les met grammatica wordt gegeven. De taalfouten in krantenartikelen en op sociale media zijn hemeltergend. Overigens heette mijn leraar Frans destijds ook De Heer. Ik heb altijd met heel veel plezier de Franse lessen gevolgd. Maar al in mijn schooltijd was er een afname van leerlingen, die voor het vak Frans kozen. Ik heb zelfs een jaar les gehad met 1 andere leerling. Voordeel was, dat ik een goede basis van de taal verkreeg.

  • Harrien

  • Ineke Stofmeel

    Geweldig, Harrien !

  • Mieke

    Als we de geschiedenis bekijken verdwijnt er veel en komen er andere dingen voor in de plaats. Momenteel gaat dat verdwijnen erg snel of het is de leeftijd die mij parten speelt. Heel jammer van het Frans met al z'n cultuur. Het Nederlands verdwijnt nu ook zoetjes aan door alweer economische oorzaken zoals boven genoemd. Maar ja, we spreken ook geen Latijn meer wat we nu heel normaal vinden.

    Toch schijnt het heel belangrijk te zijn je moedertaal grondig te kennen om een andere taal goed te kunnen leren. Het Engelse gebrabbel wat we tegenwoordig vaak moeten aanhoren in Nederland is om te huilen.

    Ik vrees dat als er geen goed onderwijs meer is in een moedertaal, we langzamerhand verglijden naar allerlei plaatselijke brabbeltaaltjes, zoals ik ze dan noem. Lekker duidelijk voor de communicatie. Om je subtiel en genuanceerd te kunnen uitdrukken is een moedertaal essentieel. Je redden in een taal is wat anders dan je gedachten en gevoelens onder woorden brengen. Maar ja dat kost behoorlijk wat tijd en moeite...! Zelfs het Nederlands volkslied wordt niet meer geleerd op scholen; al die rare woorden. Er blijft weinig over van het Nederlands en dat het Frans helemaal niet interessant meer is verbaast me niet. Wel heel jammer van deze prachtige taal. Frankrijk doet nog steeds heel veel om het Frans wereldwijd te handhaven. Door haar koloniën zijn er nog veel francophone landen zoals in Afrika. Het wil nog steeds een wereldmacht zijn, wat Nederland allang heeft laten vallen en zich diep schaamt voor haar verleden. De Gouden Eeuw mag geen Gouden Eeuw meer genoemd worden. Een heleboel is niet goed te praten en was volledig verkeerd volgens onze huidige maatstaven. We zijn geëvolueerd en weten nu gelukkig beter...

  • Ineke Stofmeel

    Heel goed en mooi gezegd Mieke!

    Misschien mag ik eraan toevoegen dat de Alliance Française (de fameuze organisatie die zich inzet voor Franse taal en cultuur) wereldwijd gevestigd is (in 130 landen) en heel erg haar best doet om dit prachtige land, de Franse taal en cultuur te promoten.


  • Overleden

    Koos Dulfer

    Eind jaren 50 kregen wij op de Hoogenkampschool te Zwolle in de 5e en 6e klas een uurtje Frans in de week. Op de ambachtschool Duits. Ach waar heb je dat nog?

    Als kind er toentertijd geen enkel nut in gezien, als gepensioneerde het omgekeerde ;-) 

  • Rob van der Meulen

    Nog even terug naar de richting die wordt aangegeven voor het vernieuwende taalonderwijs: "Nu spreken ze na al die lesjaren de vreemde talen veelal nauwelijks --- Als ze op vakantie gaan, moeten ze dat nog helemaal leren --- meer aandacht voor communicatie".

    Nog veel verder terug in de tijd, het voorwoord in "Frans zonder moeite":

    " <Assimil> is een taalmethode bestemd voor een publiek dat na de drukke dagtaak zich niet meer wenst te vermoeien, maar wél bereid is zich dagelijks een kleine maar vruchtbare inspanning te getroosten.

    Het bestuderen van dit boek mag niet als een lastig karwei gevoeld worden."

    Onderwijsvernieuwing: laten we maar zeggen dat het een telkens terugkerend thema is, hoe kunnen we het gemakkelijker maken voor de leerling en beter laten aansluiten bij de praktijk van alle dag.

    MIsschien niet helemaal toevallig begint het boekje dat ik hier zojuist terugvond meteen bij les 1 al met iets dat naadloos aansluit bij hen die op vakantie gaan en zich in den vreemde in simpele bewoordingen verstaanbaar willen maken.

    Première leçon. Bon voyage!

  • Harrien

    Eerlijk gezegd, denk ik niet dat het allemaal aan de onderwijsmethoden ligt, al kan daar altijd aan verbeterd (veranderd?) worden. Het is gewoon een maatschappelijk verschijnsel. Nederlanders (Noord-Europeanen?) zijn vooral calculerend bezig. Engels is nu de wereldtaal (vroeger was dat Frans en straks wellicht Chinees of Spaans), dus is het leren van Engels belangrijk, niet dat van de overige talen.

    De culturele waarde en het ‘plezier’ van lezen in of luisteren naar een vreemde taal, kortom genieten van een taal telt totaal niet, behoudens voor een paar wereldvreemde wezens die graag poëzie en proza lezen om het plezier van lezen en de schoonheid van taal en inhoud. Dankzij die wezens mogen een paar fanatieke, elitaire personen nu gelukkig nog genieten van Latijn en Oudgrieks en straks wellicht van Frans. Het zij zo.

    Ik was in een vroeger leven docent Frans en Muziek en maakte me toen wel eens druk als een decaan een leerling, die Frans in zijn pakket wilde opnemen, adviseerde om dat vooral niet te doen want daar ‘heb je niks aan’. Nu denk ik…. boff…

    Wat is het bijzondere van onderstaande zin van Hugo Brandt Corstius, ofwel Battus?

    Gad nee, poëzie zei ze op een dag!