Leemstuc

Wij wonen in de Indre, in de buurt van La Chatre, Lourouer, en verbouwen onze boerderij. Prachtige omgeving trouwens.
We willen de binnenmuren met Leemstuc bekleden. Heeft iemand daar ervaring mee, tips of een contact?
Peter Pinkhaar

_____________________________

☑️ Beste plaatser van dit bericht,

fijn dat je gebruik maakt van dit forum. Doe alsjeblieft mee met de discussie die volgt op je bericht! Reageer zelf op de reacties die anderen geven. Dat mag ook best een bedankje zijn.

_____________________________

Rubrieken,

Klik hieronder voor meer berichten in dezelfde rubriek.

20250721, Bouw, Contact Gezocht

Reactie van eric van keulen gisteren: Het lijkt me niet eenvoudig. De techniek van leemstuc beheersen weinig artisans. Als niemand zich hier meldt, zou U een bedrijf in ecologische bouwmaterialen kunnen proberen. Die zijn er ongetwijfeld in de Indre.

Reactie van Elisabeth Arts gisteren: Beste Peter, misschien heb je hier wat aan... https://www.youtube.com/watch?v=yjU6xyKhpwI

https://www.youtube.com/watch?v=QyoSKsE5eek
Er is nog veel meer te vinden op internet volgens mij.

Ik heb hier in de Auvergne enkele franse vrienden die muren restaureren/aansmeren met chaux.. dat schijnt ook erg goed voor je muren te zijn. Goede doorlaatbaarheid van het vocht en toch erg isolerend (volgens hen ;-) Ik zelf heb er geen verstand van maar :-)
Het is wel goed aan te brengen, het is alleen zwaar werk.. Veel succes

Reactie van Anton Noë, beheerder en gastheer gisteren

Persoonlijke noot: Gedurende 22 jaar was ik de trotse eigenaar van een lemen fermette gebouwd op de grens van de Picardie en Pas de Calais in 1860. Het merendeel van de leem hergebruikte ik uit bestaande muren, soms meer dan 100 jaar oud. Dat is eenvoudig: je weekt de oude leem in water, ik had altijd wel een paar grote bakken vol basismateriaal in de bouwschuur, mengt het opnieuw en je kunt weer beginnen. Oude schuren die in de regio worden afgebroken zijn vaak een prima bron voor deze circulaire bouwtechniek.

Wat is torchis?

Torchis is geen achterhaald woord, maar wordt tegenwoordig wél vaak als een achterhaalde techniek gezien. Onterecht. Leem is duurzaam, circulair en vochtregulerend. In Frankrijk is cement dominant geworden, vooral sinds de Duitsers in de jaren 40-45 de Mur de l’Atlantique bouwden. Dat leidde tot de aanleg van talloze cementfabrieken langs de westkust die na de oorlog gewoon bleven "draaien". Cement is sindsdien overal beschikbaar en goedkoop. Maar trap er niet in: cement hoort niet in een lemen wand, nooit.

Waarom geen cement?

Cement sluit muren af: leem kan niet meer ademen
Bij de eerste vorst scheuren cementlagen door thermische spanning
Vochtophoping veroorzaakt schimmel en degradatie van de muur

Recept voor leemstuc – Verhoudingen

Klei: 30 %
Zand: 40 %
Stro of vlasvezel: 10 %
Paardenmest: 15 % (halfverteerd)
Water (incl. paardenurine): 5–10 % van het volume

Voeg eventueel 10% paarden- of koeienurine toe aan het water voor betere plasticiteit.

Werkwijze

Meng de droge ingrediënten goed.
Voeg water (en optioneel paardenurine) toe; kneed of stamp tot een soepel mengsel.
Laat het 24–72 uur rusten (fermentatie verbetert binding).
Gooi de leem met de hand tegen houten vlechtwerk – torchis.
Breng minstens drie lagen aan: basislaag, tussenlaag, afwerklaag.
Laat langzaam drogen, beschermd tegen zon, wind en vorst.

Afwerking buitenmuur: gebruik kalk

Een lemen buitenmuur werk je af met gebluste kalk, nooit met cement.

Luchtkalk: droogt aan de lucht, ideaal voor binnen of beschut buiten
Hydraulische kalk: hardt uit door water én lucht, geschikt voor buiten

Waarom? Kalk is damp-open, waardoor de ademende werking van leem behouden blijft. Cement sluit de muur af, wat leidt tot vochtproblemen en schades.

Maatregel	Waarom?
Handschoenen	Beschermt tegen bijtende werking
Veiligheidsbril	Spatten in ogen → ernstige schade
Lange mouwen	Kalkwater is basisch en tast huid aan
Goed spoelen met water	Bij contact direct spoelen, geen azijn gebruiken

Video: Leem met Paardenmest

Belangrijk om te onthouden

Gebruik geen cement.
Gebruik kalkpleister voor buitenafwerking, bij voorkeur hydraulische kalk.
Herbruik oude leem. Circulair bouwen is geen trend, maar gezond verstand.

Bronnen en Referenties

Reactie van Anna gisteren: Wij hebben het zelf aangebracht, hier in de lage Vogezen. Oude kale muren eerst aangesmeerd met een laag basisleem. Dan platen houtvezelisolatie en dan weer een laag basisleem. Zorgt voor een goede afdichting, geen kiertjes ed, dus geen beestjes binnen zelfs al zijn de buitenmuren niet helemaal dicht. En geen koudebruggen en aangenaam natuurlijk ademend binnenklimaat. En dan, voor de kleur, afgewerkt met een laagje finish. Een fijnere leem die in kleuren verkrijgbaar is.
Goed te doen als je wat handig bent en niet een superstrak resultaat wilt.

Reactie van Rob van der Meulen gisteren: Ik geef onmiddellijk toe dat leemstuc een van oudsher beproefde methode is die ook de ecologische maatstaf van heden met glans doorstaat. En toch blijft een enduit à la chaux ook voor une maison paysanne van oudere datum geen slechte oplossing. Minder gevoelig voor vocht, goede hechting, betere vochtregulatie en minder gevoelig voor butsen. Pour le bricoleur du dimanche of van door de week makkelijker verwerkbaar, je hoeft er niet per se een jarenlange ervaring als stukadoor voor te hebben. En die zijn er niet veel meer: gipsplaten wandjes installeren lijkt tegenwoordig hun specialisme te zijn geworden. Gewoon beginnen met een proefstukje ergens en zien hoe dat gaat. Meteen investeren in een pallet vol leemstuc lijkt me iets te riskant en te duur.

Leemstuc op oude stenen muur.

Reactie van loes Heil 5 uur geleden: Heer Noë , wij vinden uw " persoonlijke noot" een verrijking van de site. Voor mensen die zich meer willen verdiepen in de leembouw bezoek in het hoge Atlas gebergte ( Marokko ) stadjes als Aït-Ben-Haddou. Een uitstekende studie is ook de uitgave :" VAKWERKBOUW" 600 jaar bouwen met hout en leem in Zuid-Limburg en omstreken van Coen Eggen uitgever VANTILT.

Reactie van Jeroen B 62 1 uur geleden: @ Peter,

Een kleine aanvulling mijnerzijds. Mijn huis in Pas de Calais heeft twee grote lemen buitenwanden. Met een grote overstek zodat ze niet meer dan 2 a 3 keer per jaar nat worden. Meestal door stormachtige regenvlagen. Aan de onderzijde van de muur zit een stenen plint. Oorspronkelijk om de muur tegen het opspattende regenwater van het dak te beschermen. Sinds ik een goot heb geplaatst is er bijna geen opspattend water meer.

Ruim tien jaar geleden heb ik mijn buitenmuren voorzien van konijnengaas en daaroverheen heb ik gestuct. Ik heb Saint Astier luchtkalk gebruikt. Kalk en zand (0-6) in verhouding 40-60. Luchtkalk kan er tot acht jaar over doen alvorens het is uitgehard. Het zit er nog stevig op.

Wapenen van de stuclaag is in mijn geval gunstig gebleken. Belangrijk, zo heb ik geleerd, is om het te stuccen oppervlak een paar uur lang met een tuinslang te bevochtigen. Dat vocht wordt in de loop der tijd vanzelf weer afgevoerd. De hechting van de kalkstuc op de leem ondergrond wordt zo beter.

In mijn omgeving heb ik de afgelopen 25 jaar een vijftal woningen met van oorsprong lemen wanden zien instorten. Allemaal waren ze keurig afgestuct met c ementpleister. Geen aanrader dus. De colombage bouwwijze, waarbij de dragende constructie in de muur zit gaat bij dampdicht afsluiten stevig rotten.

Als je Saint Astier zou gebruiken buiten is een zonnebril handig. Het is enorm wit.

Succes!

Jeroen B, 062

Reactie van loes Heil 31 minuten geleden: Mali- Djenné

A

Reactie van loes Heil 22 minuten geleden

In de steden aan beide zijden van de Sahara hebben wij gezien dat i.p.v. stro of vlasvezel, kaf wat overblijft na. het dorsen van graan , gebruikt werd. De verhouding daar was zeker 25% i.p.v. de 10%

Je reactie hieronder, dit zijn de huisregels.