Canal St.-Martin, via negen sluizen dwars door Parijs

Het Canal St.-Martin is een kanaal in het noordoosten van Parijs die samen met het Canal St.-Denis een verbinding vormt tussen twee delen van de Seine. Zo kan twaalf kilometer van de route over de Seine worden afgestoken. Tegenwoordig wordt het voor de beroepsvaart vrijwel niet meer gebruikt, maar wel voor rondvaarten. Het kanaal is circa 4550 meter lang en loopt van Bassin de la Vilette, gedeeltelijk door een tunnel onder de Boulevard Richard Lenoir, om uit te komen in de jachthaven van Parijs, Port de l’Arsenal.

Er wordt op dit stukje maar liefst 27 meter hoogteverschil overwonnen, dit door middel van negen sluizen, waaronder 4 dubbelsluizen, allemaal nog uit de beginperiode van het kanaal. Die 27 meter is behoorlijk aangezien vanaf Parijs tot aan het Kanaal bij Le Havre, waar de Seine uitkomt in de zee, het aantal meters ongeveer hetzelfde is. Canal St.-Martin werd in 1825 geopend, nadat in 1802, tijdens de regering van Napoleon Bonaparte, tot de bouw was besloten. Leuk detail is dat de kosten grotendeels werden betaald door een extra belasting op de wijn. De eerste plannen dateren echter al uit de tijd van Lodewijk XIV. In 1862 werd 2200 meter van het kanaal overdekt door Baron Haussmann, de stadsarchitect van Napoleon III. Dit om het assenstelsel van de grote boulevards niet te onderbreken. In 1963 werd er besloten het kanaal te dempen, dit om er een autoweg aan te leggen die de verbinding moest vormen tussen de luchthavens Le Bourget en Orly. De verwachtte verkeersdrukte van 6000 auto’s per uur in beide richtingen leidde echter tot felle protesten van de omwonenden. Het project werd stilgelegd en op 15 december 1971 zelfs helemaal gestaakt.

Het kanaal loopt door 4 arrondissementen en geeft een mooi beeld van het dagelijkse (niet-toeristische) Parijs en een indruk van de bedrijvigheid die er vroeger moet hebben geheerst. Langs het kanaal bevinden zich talrijke fabrieksgebouwen uit de 19e eeuw, waaronder de oudste elektriciteitscentrale van Parijs en een oude papierfabriek, alsmede de Rotonde de la Villette, een oud tolhuis uit de 18e eeuw met een mooi terras en een prima lokatie voor een versnapering.