Nederlanders.fr

Hèt netwerk van, voor en door Nederlandstaligen in Frankrijk - zegt het voort!

||  PLAATS BERICHT  ||  PLAATS ADVERTENTIE   || 


Het koloniale verleden van Frankrijk en van zoveel landen is niet iets om trots op te zijn! De expansiedrift van Frankrijk was immens, vooral in Afrika en het midden oosten. Het landjepik betrof ook het huidige Algerije. Voor alle oorlogen die Frankrijk voerde hadden ze soldaten nodig en die vonden ze o.a. in Algerije. Hier werden de Sefardische joden en kolonisten gebruikt (lees misbruikt). Ze werden pied-noirs genoemd (lett.  pied noir = zwarte voet).

De zwartvoeten waren Franse kolonisten en Sefardische joden uit Algerije, ooit verjaagd uit Spanje.

Vanaf de Franse invasie in 1830 tot de dag van de Algerijnse onafhankelijkheid in 1962 vormde Algerije, in tegenstelling tot andere kolonies, drie departementen die deel uitmaakten van Frankrijk. Bij de onafhankelijkheid waren er rond de 1 miljoen Pieds-noirs, ongeveer 10% van de bevolking. Het woord  pied-noir is eigenlijk een scheldwoord, het betreft een minderwaardig persoon.

De Fransen waren in het bezit van het meeste en beste land. De Algerijnen, in de volksmond aangeduid als 'moslims' of 'inheemsen', waren uitgesloten van stemrecht. Ze konden weliswaar de Franse nationaliteit verkrijgen, maar dit hield in dat ze hun religie moesten afzweren. Dit gebeurde dan ook vrijwel niet.

Maar ik ga eerst terug in de tijd, om een beter inzicht te geven in de historie van de Sefardische joden. In de 2e eeuw voor christus kwamen er al joden vanuit Palestina naar Spanje. Deels vrijwillig, deels als slaven van de Romeinen. Zij trokken ondermeer naar Spanje. (Sefarad = Spanje in het Hebreeuws) vandaar de naam Sefardische joden. Zij leefden een relatief rustig leven, weliswaar afgezonderd van de autochtone bevolking. Dat de populatie groot was, blijkt uit het feit dat de apostel Paulus uit Tarsus (in Cilicië = Klein Azië (Turkije) hen bezocht.

Op het moment dat de Moren in 711 Zuid-Europa veroverden, werd dit toegejuicht door de joden. Hier kwam echter abrupt een eind aan in 1469, toen Koning Ferdinand van Aragon en Isabella van Castilië de Moren verjoegen evenals alle christenen, zigeuners en joden. In eerste instantie gingen ze naar Portugal maar daar waren ze later ook niet veilig. Een deel bekeerde zich tot het Katholicisme, zij werden Marranen genoemd, maar de jacht op deze bevolkingsgroepen ging onverminderd voort.

Hoewel de meeste pieds-noirs een “quasi” Franse achtergrond hadden, moedigde de Franse regering kolonisatie actief aan, en wierf ook kolonisten in andere Mediterrane landen, zoals Spanje, Italië en Malta. Sefardische Joden kregen krachtens een decreet van de Franse minister Cremieux eveneens de Franse nationaliteit en gingen vanaf toen eveneens tot de pieds-noirs behoren. De Pieds-noirs bestreken een wijd sociaal scala, van kleine boertjes tot grootgrondbezitters (grand-colons).

Pieds-noirs raakten na verloop van tijd geïsoleerd. Enerzijds waren ze vervreemd van de lokale bevolking, die grotendeels langs hen heen leefde. Anderzijds hadden ze ook weinig op met Frankrijk, waar veel van hen nooit voet hadden gezet.

De Tweede wereldoorlog verstoorde de verhoudingen. De Algerijnen eisten erkenning voor het feit dat velen van hen als soldaat in de Franse legers hadden gevochten en gestorven waren. De Franse regering voerde in 1947 wat halfhartige hervormingen door en verleende een grote groep Pied-noirs de Franse nationaliteit.

Toen in 1961-1962 het duidelijk werd dat Algerije onafhankelijk zou worden, begon een grote uittocht van Pieds-noirs uit Algerije. Dit werd nog versterkt door een aantal gewelddadige incidenten, waaronder het bloedbad van Oran, waarin een grote groep Europeanen door woedende Algerijnen werd gedood. Sommigen verlieten overhaast het land met niets anders dan een koffer met kleren, en een aantal steden liep zelfs half leeg. Ongeveer 100.000 Pieds-noirs kozen ervoor om te blijven, maar vertrokken uiteindelijk toch op enkele duizenden na.

De meeste Pieds-noirs vertrokken naar Frankrijk, en gingen in het zuiden wonen waar het klimaat min of meer hetzelfde was. Anderen kozen voor Nieuw-Caledonië, Italië, Spanje, Australië of Amerika. Veel Sefardische Joden kozen voor Israël.

De Franse regering bleek de instroom van vluchtelingen te hebben onderschat. Hoewel er fondsen voor schadeloosstelling beschikbaar waren voor hun integratie, waren die niet toereikend. Terwijl de grootgrondbezitters vaak voldoende vermogen hadden om de overstap soepel te maken, gold dat niet voor de middenklasse. Zij moesten in Frankrijk helemaal opnieuw beginnen, en werk beneden hun niveau accepteren. Bovendien werden ze door veel Fransen met de nek aangekeken. Enerzijds zagen veel linkse bewegingen hen als de oorzaak voor de lange pijnlijke Algerijnse oorlog. Een veel voorkomend vooroordeel luidde dat Pieds-noirs allemaal grootgrondbezitters en uitbuiters waren, die een lesje in nederigheid hadden verdiend. Anderzijds moesten ze met de lokale bevolking concurreren om banen, wat eveneens antipathie opleverde.

De werkelijke oorsprong van de term pied-noir is niet geheel duidelijk. Volgens het Oxford Engels Woordenboek, verwijst het naar "een persoon van “Europese” afkomst die in Algerije tijdens de periode van de Franse overheersing, geëxpatrieerd werd nadat Algerije in 1962 onafhankelijkheid werd verleend.

Het “Le Robert” woordenboek stelt dat het begrip rond 1901 verwijst naar een matroos die op blote voeten werkzaam was in de kolenkamer van een schip, en die zijn voeten bevuild had door het roet.

Er is ook een theorie dat de term komt van de zwarte laarzen van Franse soldaten in vergelijking met de blote voeten Algerijnen.
Dit gebruik is ontstaan ​​op het vasteland van Frankrijk als een negatieve bijnaam.

Het lied van de Afrikanen: (zie youtube link)
De Pied-noir gemeenschap heeft een onofficieel volkslied, de kapitein Felix Boyer 1943 versie van “Le Chant des Africains” (het “lied van de Afrikanen”)  als symbool van hun identiteit. De oorspronkelijk titel is:  “C'est nous les Marocains” (lett. "Wij zijn de Marokkanen"). De muziek en de woorden werden later door de Pied-noirs gebruikt om hun trouw te verkondigen aan Frankrijk.

 Ik heb oprecht geprobeerd een weergave te geven van deze zeer complexe materie die Frankrijk zal blijven achtervolgen als een nare droom.

Bronvermelding:

Wilt u niets missen van deze verhaaltjes, dan kunt U mij volgen via mijn weblog. http://ohfrancemonamour.wordpress.com/

U krijgt dan iedere week mijn verhaal automatisch per mail toegestuurd.

Weergaven: 1320

_____________________________

☑️ Beste plaatser van dit bericht,

fijn dat je gebruik maakt van dit forum. Doe alsjeblieft mee met de discussie die volgt op je bericht! Reageer zelf op de reacties die anderen geven. Dat mag ook best een bedankje zijn. 

_____________________________

Rubrieken,

Klik hieronder voor meer berichten in dezelfde rubriek.

20140419, Kunst en Cultuur

Reactie van Di Monica op 19 April 2014 op 9.33

Heel toevallig werkte ik gisteren bij een Française van 87  jaar die geboren is in Algerije en in 1962 met man en kinderen naar Frankrijk is verhuisd. Zij sprak idd over de pieds noirs vd Franse soldaten tegenover de blote voeten van de Arabieren.

Reactie van Nicole Gregoire op 19 April 2014 op 10.10

Dit mooi geschreven stuk brengt veel herinneringen naar boven.  Als kind namen mijn ouders me mee naar de Bidonvilles van Parijs waar mijn vader als onderwijzer ons - het leven zoals het is ... -wilde laten zien.  We werden met de weinige middelen die deze mensen hadden warm onthaald.  Een heel verhaal waarbij de kinderen van het gezin mee naar België kwamen om enkele maanden op kracht te komen. Dat op regelmatige tijdstippen.    Nu decennia later stellen al deze mensen het goed nadat ze de kans kregen om te studeren ...  De ontmoeting tussen mijn moeder en de Algerijnse moeder enkele jaren geleden op haar sterfbed was onbeschrijfelijk ontroerend.  De twee vrouwen/moeders met elkaars handen in elkaar gestrengeld, hun ogen die elkaar aankeken en de dankbaarheid voor beiden voor de unieke ervaringen. dank dus Hans voor het delen van dit stukje geschiedenis !

Reactie van Louise (68) op 19 April 2014 op 13.57
De Algerijnse vluchtelingen, dus zij die mét de Fransen hebben gevochten in de onafhankelijkheidsoorlog, worden "Harki's" genoemd, niet "Pieds noirs"! Hun geschiedenis vervolgens in Frankrijk is nog schrijnender, en is een apart hoofdstuk waard.
Reactie van Hans van Bommel op 19 April 2014 op 19.21

@ Louise, Ik stel duidelijk dat ik oprecht heb geprobeerd een weergave te geven van deze zeer complexe materie!

Dat er naast de pied noirs ook MOSLIMS (Harki's) werden gerekruteerd, maakt de zaak alleen nog maar erger. Zie link: http://www.historischnieuwsblad.nl/nl/artikel/25999/de-gaulle-medes...

Het verhaal over de Harki's loopt naast dat van de Pied noir.

Reactie van Louise (68) op 19 April 2014 op 20.18

Hallo Hans, mijn opmerking was naar aanleiding van het schrijven van Jardin, wat hij inmiddels heeft weggehaald. Maar ook heeft het betrekking op de Algerijnse kennis van Nicole. De pieds noirs waren  allemaal van oorsprong Fransen, en sommigen woonden  sinds enkele generaties in de Magreb landen, sommigen kwamen helemaal berooid terug, maar velen hadden toch wel familie waar ze ondergebracht werden. De pro Frankrijk-Algerijnen, die moesten vluchten, of het nu moslims waren of niet, werden Harki's genoemd, en werden in kampen gestopt.

Reactie van Nicole Gregoire op 19 April 2014 op 20.25
Indigènes ... film over Algerijnen die als 'kanonnenvlees' werden ingezet tijdens de wereldoorlog. Wilde ik gewoon even delen.
@ Louise :-) de Algerijnen waar ik iets over schreef zijn mijn pleegbroers en zussen. Ze leefden mee in België in ons gezin maar konden gelukkig weer terug naar la France. dit gewoon voor alle duidelijkheid he.
Reactie van Camil op 19 April 2014 op 23.43

Volgens mijn informatie:

Pieds Noirs is een Français die geboren in één van de Franse kolonies waaronder de Maghreb landen, Marokko, Algerije en Tunesië. 

Sefardische zijn niet perse Pieds Noirs, want die hebben samen met de Moren Andalusië verlaten richting de Maghreb landen na de val van Granada in 1492.

Reactie van Hans van Bommel op 20 April 2014 op 7.06

@ Hola Esteban, Als je goed naar de kaart kijkt, zal je zien dat de Sefardische joden, inderdaad uit Spanje zijn vertrokken. ( meer dan één miljoen) Dit gebeurde vanaf 1469 samen met de moren, zigeuners en de christenen. Zij leefden o.a. in de Magreb en werden geronseld door de Franse regering.
Op het moment dat zij gingen vechten voor Frankrijk konden zij Frans staatsburger worden zonder dat zij Frankrijk gezien hadden. naast de Franse kolonist en de harki,(moslim) werden zij Pied noir genoemd. Het was een mix van Franse colonisten, Harki's en Sefardische joden. Omdat deze historie, zeer complex is,zou ik je willen vragen om mijn verhaal nog eens rustig door te lezen en dan zal je bemerken dat ik dit al beschreven had.

Buena Pascua y cordiales saludos

Reactie van Louise (68) op 20 April 2014 op 10.12

Hans het is inderdaad complex, je interessante artikel geeft de nieuwsgierigen onder ons stof tot nadenken of zin ook even verder kijken. Ikzelf heb aangetrouwde familie "pied-noirs", heb vorig jaar een prachtige bruiloft meegemaakt, met  joodse rituelen.  De franse versie van de uitleg van "pied-noirs" is deze:http://www.librairie-pied-noir.com/content/8-les-pieds-noirs   Ik vind het wel jammer dat je zo kribbig reageert.

Reactie van Hans van Bommel op 20 April 2014 op 17.14

@Louise, Het spijt me als je vindt dat ik kribbig gereageerd heb, sorry hiervoor

Groet Hans.

Je reactie hieronder, dit zijn de huisregels. 

Je moet lid zijn van Nederlanders.fr om reacties te kunnen toevoegen!

Wordt lid van Nederlanders.fr

GA DIRECT NAAR:

Laatste nieuws uit Frankrijk

© 2024   Gemaakt door: Anton Noë, beheerder en gastheer.   Verzorgd door

Banners  |  Een probleem rapporteren?  |  Privacybeleid  |  Algemene voorwaarden