26 september 2025, de werkweek van onze ambassadeur

Verschillende tinten oranje

Zoals ik u vorige week al vertelde was onze residentie afgelopen zaterdag open voor het publiek in het kader van de Franse Open Monumenten dagen. Het hele jaar door organiseren we op de residentie activiteiten gericht op het bevorderen van de Frans-Nederlandse betrekkingen en we ontvangen jaarlijks tussen de vijf en de tienduizend Franse en Nederlandse gasten. Het is bijzonder om op zo’n open dag ook eens een heel ander publiek over de vloer te krijgen, de ‘gewone burger’ met belangstelling voor erfgoed en kunst. Dankzij 25 ambassadecollega’s die er hun vrije zaterdag voor opgeofferd hadden konden we veel vragen over de geschiedenis, het interieur en het gebruik van de residentie beantwoorden. Ondanks de regen stond de teller aan het einde van de dag op maar liefst 2564 zeer tevreden bezoekers (met uitzondering van een, overigens zeer vriendelijke, dame die de Canard Enchaîné op mijn bureau zag liggen, en dat geen pas vond geven voor een ambassadeur).

Deze week begon met een mooie combinatie van wetenschap en geopolitiek. Op maandag was Robert Dresen in Parijs, het nieuwe hoofd van de taskforce Oekraïne van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Hij kwam kennismaken met zijn Franse tegenvoeters en bespreken hoe Nederland en Frankrijk samen kunnen werken. We spraken onder andere met Pierre Heilbronn, de Franse gezant voor de wederopbouw van Oekraïne, ook over hoe we onze bedrijven bijvoorbeeld kunnen helpen de infrastructuur te herstellen, een belangrijke voorwaarde voor economische groei.

Deze week was ook de Nederlandse professor Beatrice de Graaf in Parijs. Zij is een autoriteit op gebieden als terrorisme, politiek extremisme en geschiedenis van de internationale betrekkingen. U kent haar vast van televisie en de Nederlandse kranten. Zij was in Parijs voor een gastcollege op de gerenommeerde universiteit Sciences Po, met de titel “Zombies, czars and ghosts of the past. The return of the 19th century in geopolitics”. In een boeiende lezing liet professor De Graaf zien hoe negentiende-eeuwse ideeën zoals nationale grootsheid, imperiale glorie, goddelijke voorbestemming en autoritair leiderschap opnieuw opkomen – en hoe deze aan de stoelpoten zagen van de hedendaagse internationale rechtsorde. Nu er opnieuw oorlog woedt op Europees grondgebied en de mondiale machtsverhoudingen verschuiven, biedt het werk van professor De Graaf een historische bril voor de diplomatie.

Rondom haar bezoek had ik gelegenheid om een aantal ontmoetingen te organiseren. Allereerst op maandagavond, met Robert Dresen (u kent hem van hierboven) en Bertrand Buchwalter, adviseur van president Macron voor Oekraïne. Tijdens deze discussie gingen we uitgebreid in op de historische motiveringen voor het Russische optreden, en of een beter begrip van wat de ander drijft kan helpen bij het vormgeven van ons beleid daar tegenover. Op dinsdag ontving ik op de residentie naast Beatrice de Graaf ook Sylvie Kauffmann (oud hoofdredactrice van Le Monde), journalist Simon Kuper, hoogleraar politicologie Sarah de Lange (die ook in Parijs lesgeeft), en denktankers Steven Everts en Herman Quarles van Ufford. Die discussie ging vooral over de relatie tussen de binnenlandse politiek en het buitenlandbeleid. Ten slotte ging professor De Graaf nog met de ambassadecollega’s in gesprek over radicalisering, extremisme en terrorisme. Van de hele serie gesprekken kreeg ik een boel nieuwe energie: de wereld is best ingewikkeld en het is stimulerend om samen te proberen tot een beter begrip te komen.

Tussendoor meldde ik me ook nog op een vroege ochtend in de Tuileries, het grote park bij het Louvre. De landgoederen Twickel, Zuijlestijn, Kasteel Middachten en Paleis Het Loo hebben namelijk twaalf sinaasappelbomen van soorten uit de 17e en 18e eeuw geschonken aan de Tuilerieën. Een tastbaar resultaat van een bijeenkomst in 2023 die door onze ambassade werd georganiseerd met het Franse ministerie van Cultuur en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, rond het thema erfgoed en het onderhoud van historische tuinen. Na twee jaar kweektijd in de ‘crèche’ in Nederland waren de bomen nu in Parijs aangekomen. De overdracht van de bomen vond plaats in aanwezigheid van Matthias Grolier van het Louvre en de tuinmannen van alle betrokken parken die zo hun ervaringen over het duurzame onderhoud van historische tuinen konden uitwisselen. Het paste ook nog in een historisch patroon: al in 1931 schonken Nederlandse telers bloembollen om de Tuilerieën te laten bloeien.

Aangezien we nog steeds in de “rentrée” periode zijn had ik deze week ook nog een aantal kennismakingsgesprekken met nieuwe collega’s. De Deense ambassadrice Hanne Fugl Eskjær had een praktische oplossing voor deze eerste contacten, ze organiseerde deze week een diner met alle Nordics en Benelux-collega’s om een kennismakingsronde te maken. Toevallig waren er binnen deze groep, waarin we veel samenwerken, de afgelopen zomer veel wisselingen.

In dezelfde categorie, maar toch net anders, was de kennismakingsbijeenkomst met een aantal collega’s van de Amerikaanse ambassades waar ik gisteravond naartoe ging. De relatie met de VS verloopt minder vanzelfsprekend dan tijdens mijn eerste dertig jaar in de diplomatie, maar juist dan is het belangrijk om met elkaar in gesprek te blijven.

Nog meer bezoek aan huis. De AWVN, de grootste werkgeversvereniging van Nederland was met een groep leden op werkbezoek om meer inzicht te verkrijgen in hoe men in Frankrijk omgaat met personeelsbeleid, werkklimaat en arbeidsverhoudingen in relatie tot de economische en politieke situatie. Op de residentie hebben we ze bijgepraat over de Franse politiek en wat persoonlijke ervaringen op de werkvloer gedeeld.

Op vrijdag woonde ik een bijeenkomst bij op de Sorbonne, waar Clément Beaune, Hoge Commissaris voor Strategie en Planning, vooraanstaande stemmen samenbracht – wetenschappers, politici, AI-ondernemers en ook voormalig EU commissaris Margrethe Vestager – om samen na te denken over de uitdagingen waarvoor kunstmatige intelligentie (‘AI’, of in het Frans ‘IA’) Europa stelt.

Als besluit van de week mocht ik professor Thomas Beaufils de versierselen van officier in de Orde van Oranje-Nassau opspelden. De heer Beaufils werkt sinds de jaren negentig, eerst in Straatsburg, nu in Lille en Parijs, onvermoeibaar aan de promotie van de Nederlandse taal en cultuur in Frankrijk. Uit zijn danktoespraakje bleek duidelijk zijn fascinatie voor Nederlandse tradities en gebruiken. En zijn gevoel voor humor! Ik begrijp nu helemaal hoe hij hele generaties Franse studenten, eerst in Straatsburg, nu in Parijs, enthousiast heeft weten te krijgen voor het Nederlands. Erg leuk dat een groep mensen, aangevoerd door juriste Diana Dankers-Hagenaars, zich voor dit zeer verdiende eerbetoon heeft ingespannen.

Tot slot: deze week vertrok ambassadecollega Alexandre Picque, die na ruim drie jaar bij onze economische afdeling start met de Franse ambtenarenopleiding aan het Institut Régional d’Administration in Lyon. Zowel zijn energie als zijn grondige analyses van het Franse economische beleid zullen gemist worden. Alexandre, die op zijn 24-ste op de ambassade kwam werken en al snel zich verbluffend zelfstandig toonde, was voor ons een sleutelfiguur in het leggen van economische verbindingen tussen Frankrijk en Nederland, vooral als het ging om de regio’s. Hij was onder andere de drijvende kracht achter de Feuilles de Route die we vorig jaar met Hautes de France opstartten en die we volgende week onder het toeziend oog van ons Koninklijk paar in Toulouse met Occitanië zullen ondertekenen. En daarmee heb ik een mooi bruggetje naar volgende week te pakken en sluit ik deze week af ….

Goed weekend,
Jan Versteeg