1 augustus 2025, de werkweek van onze ambassadeur

Door de ambassade werd ik verzocht om de wekelijkse updates van onze ambassadeur in Frankrijk; Jan Versteeg, onder uw aandacht te brengen. Aan dat verzoek kom ik graag tegemoet, de verslagen van onze ambassadeur zijn informatief voor Nederlanders in Frankrijk en prettig leesbaar.

Veel leesplezier!

Een zomer met heel verschillende gezichten

Vorig jaar week de Ronde van Frankrijk wegens de Olympische Spelen van Parijs eenmalig uit naar Nice voor de finish. Daar zette Tadej Pogačar de kroon op een fenomenale Tour met zijn zesde dagzege én de eindoverwinning. Eindigde de Tour vorig jaar met een tijdrit, dit keer was Parijs weer het vertrouwde eindpunt, maar niet met de traditionele sprintfinish op de Champs-Elysées. De spectaculaire en memorabele Olympische kasseiklim van vorig jaar richting de Sacré-Coeur, was nu voor het eerst in het parcours van de Tour opgenomen.

De aanloop naar Parijs verliep zoals altijd over een vrij vlak parcours via Versailles met twee colletjes van de vierde categorie vlak voor Parijs. Zelf heb ik de route vanuit het centrum tot Versailles 's ochtends in omgekeerde richting gerend, vrijwel hetzelfde parcours als de laatste helft van de Olympische marathon vorig jaar. Best leuk, want de weg was vier uur van tevoren al schoongeveegd en hier en daar zaten de mensen al met klapstoeltjes en koelboxen langs de kant. Een groepje liefhebbers in bolletjestrui probeerde zwoegend de vermaarde ‘côte du pavé des gardes’ bij Meudon uit. Dat is de oude weg waarover vroeger de soldaten die Versailles bewaakten zich van en naar Parijs verplaatsen. Een heftig klimmetje, waar Sifan Hassan vorig jaar even de kopgroep moest loslaten. Het wielerpeloton had er een paar uur later minder moeite mee, al hadden maar weinig mensen zin in het sprintje voor het bergklassement.

Eenmaal in de Franse hoofdstad maakten de wielrenners drie rondjes van 6,8 kilometer over de Champs-Élysées. Maar in plaats van door te blijven toeren over de Champs-Élysées, ging het peloton daarna richting Montmartre. De ronde over de kasseiklim (5,9%) stond eveneens driemaal op het menu en was net zo spectaculair als vorig jaar, met mensenmassa’s langs het hele parcours. Wij zagen het spektakel langskomen vanuit de Tuileries. De beste plekken waren al bezet, dus geen perfecte foto’s, maar toch leuk voor de sfeer. Een prachtige dagzege voor de Belg Wout van Aert, maar de tourwinst van Tadej Pogacar kwam niet meer in gevaar.

Een goede reden voor de Sloveense ambassadrice in Parijs, Renata Cvelbar Bek, om de dag erop een receptie te organiseren om deze triomf te vieren en haar land met veel natuurschoon en mooie oefenhellingen in het zonnetje te zetten. Zonder het feestvarken overigens, die waarschijnlijk ergens anders zijn overwinning aan het vieren was. Wel was zijn landgenoot en collega Primož Roglič er, die zelf in 2020 op het tweede trapje van het eindpodium van de Tour stond. Ook liepen er nog andere wielrenners rond zoals een derde ijzersterke Sloveen, Matei Mohorič en de jonge Franse klimmer Lenny Martinez.

Terug naar het “normale” werk. De krantenkoppen van deze week gingen voor een heel groot deel over het buitenland: de handelsdeal met de VS, de humanitaire situatie in Gaza, een aantal grote Europese kwesties, de Frans-Duitse samenwerking en de defensie-industrie. Dat betekende ook dat uw ambassade in Parijs niet achterover kon gaan zitten. Gelukkig had ik, omdat er weinig evenementen zijn in deze periode, lunchafspraken gemaakt met de raadgevers Europa van president Macron en die van minister van Buitenlandse Zaken Barrot en Minister van Europese Zaken Haddad. Ook kwam mijn Duitse collega Stephan Steinlein een hapje eten.

Dat klinkt heel luchtig, maar het waren stevige en voor een belangrijk deel geen vrolijke onderwerpen. U heeft allemaal meegekregen dat er vorig weekend in Schotland een akkoord is gesloten tussen president Trump en Commissievoorzitter Von der Leyen. Het belangrijkste element is dat een groot deel van de Europese export aan de grens van de VS zwaar belast gaat worden, onaangenaam nieuws voor veel bedrijven. Tegelijkertijd is er een aantal belangrijke uitzonderingen bedongen en zijn de tariefverhogingen kleiner dan waar de VS mee dreigde. De meeste Europese landen, waaronder Nederland, hebben zich meer of minder knarsetandend bij het akkoord neergelegd onder het motte ‘het ergste is voorkomen, nu zorgen dat dit niet alsnog aan duigen valt’. De Franse regering viel op door een zeer kritische houding. Aan ons de taak om dan uit te vinden of en hoe Parijs nog dingen wil veranderen, en hoe het dan denkt om te gaan met het risico dat we alsnog in een handelsoorlog terechtkomen.

Veel droeviger nog is de situatie van de burgerbevolking in Gaza. Over de vraag hoe dat lijden kan worden verminderd, en uiteindelijk ooit kan stoppen, vond ook veel internationaal overleg plaats. Onze regering, die uiteraard geen enkele illusie heeft over de intenties en het optreden van Hamas, heeft afgelopen maandag aan de Tweede Kamer gemeld hoe ze, ook door een combinatie van druk op en dialoog met Israël, wil helpen de humanitaire situatie te verbeteren (u leest daar meer over via https://www.tweedekamer.nl/downloads/document?id=2025D34482). De Franse collega’s die voor dezelfde dilemma’s staan, wilden daar alles over weten. Tegelijkertijd wordt van ons verwacht dat we Den Haag goed informeren over de beslissing van president Macron om in september over te gaan tot de erkenning van de Palestijnse staat, en alles wat daarmee samenhangt.

In het gesprek met mijn Duitse collega ging het, behalve over de twee vorige onderwerpen, ook over de grote uitdagingen voor Europa. Qua economische groei de aansluiting met de VS en China niet verliezen, op defensiegebied meer onze eigen verantwoordelijkheid nemen, onze energievoorziening toekomstbestendig maken, en zo kan ik nog even doorgaan. Bij al die onderwerpen kan het enorm helpen als Duitsland en Frankrijk aan dezelfde kant van het touw trekken. Vorige week ontmoetten president Macron en bondskanselier Merz elkaar in Berlijn om de komende Frans-Duitse ministerraad voor te bereiden. Deze nieuwe tandem, door de pers “Merzcron” genoemd, belooft de zgn. “moteur franco-allemand” nieuw leven in te blazen.

Gelukkig hadden we ook nog wat tijd voor een meer persoonlijk gesprek. Allebei solliciteerden we in najaar 1990 bij ons ministerie van Buitenlandse Zaken. Maar we hadden een totaal verschillende aanloop. Stephan Steinlein had in de jaren tachtig theologie gestudeerd in de DDR en was toen in groepen terechtgekomen die praatten over de omwenteling die nodig was. Hij werkte een tijd als dominee, maar kreeg in 1989 de kans om in Straatsburg Frans te gaan leren. Nadat de muur gevallen was, kreeg hij een telefoontje of hij ambassadeur voor de DDR in Parijs wilde worden. Zo werd hij op zijn negentwintigste gedurende zes weken de laatste DDR-ambassadeur in Parijs. Daarna besloot hij bij de buitenlandse dienst van de Bondsrepubliek te gaan werken. Drieëndertig jaar later, na allerlei verantwoordelijkheden in de diplomatie en de politiek, werd hij opnieuw ambassadeur in Parijs. Mijn eigen parcours was minder avontuurlijk. In september 1989 was ik als dienstplichtig artillerieofficier op oefening in het Oosten van Duitsland. In het weekend namen we de bus naar het Ijzeren Gordijn, waar we in de verte de Oostduitse grenswachten, de vijand, met verrekijkers naar ons zagen kijken. Anderhalve maand later was de Koude Oorlog voorbij (geen oorzakelijk verband).

Het was heel bijzonder om, met onze verschillende perspectieven, te praten over wat er sindsdien goed is gegaan, over de dingen die niet goed zijn gegaan, over waar we nu als democratische Europese landen zijn aangekomen. Opnieuw zijn er grote uitdagingen, maar we hebben ook geleerd dat de geschiedenis niet uitsluitend iets is wat je overkomt. Het doet ertoe welke keuzes je maakt en welke acties je onderneemt, op vele plekken in de samenleving.

Weer even met beide benen op de grond. Onder de actualiteiten van deze week vallen natuurlijk ook de bosbranden die nog steeds woeden in vooral het zuiden van Frankrijk. Woont u daar of bent u er op vakantie, houd er dan rekening mee dat wegen, campings en natuurgebieden onbereikbaar of ontoegankelijk kunnen zijn. Volg altijd de aanwijzingen van de lokale autoriteiten. U kunt meer informatie over bosbrandgevaar in Frankrijk vinden op de website https://meteofrance.com/meteo-des-forets (informatie in het Frans).

Een ander gevolg van de droogte is dat er in sommige delen van Frankrijk nauwelijks nog water in de kanalen staat. Een aantal binnenvaartschepen, ook uit Nederland, zit daarom al sinds 2e helft juni vast. Heel vervelend voor de schippers en bemanning, maar ook voor de bedrijven die op de lading wachten. En een domper voor de binnenvaart. Nederland promoot die juist (één klein binnenvaartschip staat vaak al gelijk aan 10 vrachtauto’s).

Een laatste advies voor wie a.s. weekend met vakantie gaat naar of door Frankrijk. Het is een zwarte zaterdag, « le chassé-croisé entre "juillettistes" et "aoûtiens" », oftewel de vakantiegangers van de maand juli die de toeristen van augustus kruisen. Heel veel mensen op de weg dus. Houd de verkeersinformatie goed in de gaten (zoals de overheidssite bison-fute.gouv.fr of via de autosnelwegradio 107.7) en rijd voorzichtig. Pas goed op uzelf !

Fijne vakantie of weekend,

Jan Versteeg