17 oktober 2025, de werkweek van onze ambassadeur

Mooi herfstweer, verkleurende bomen. Normaal de tijd waarin het politieke jaar op gang is gekomen en de ‘vacances de Toussaint’ de twee herstvakantieweken rondom Allerheiligen, alweer in zicht komen voor de Franse gezinnen. Maar voor de ambassade is het dit jaar geen moment om de aandacht te laten verslappen.

Vorige week rondde ik mijn wekelijks Facebookstukje af op vrijdagmiddag rond een uur of drie. Ik had nog opgenomen dat Premier Ministre Lecornu eerder die week had verklaard niet opnieuw het premierschap te begeren. Velen in Parijs dachten dat de lijmpoging/verkenning van Lecornu tegen het weekend een premier zou opleveren die eerder links van het midden zou staan, om zo de Parti Socialiste enigszins gunstig te stemmen. Een paar uur later werd bekend dat er toch een Kabinet Lecornu II zou komen. Kennelijk was het niet gelukt iemand meer centrumlinks te vinden. En voelde de president zich voldoende zeker dat Sébastien Lecornu, gewapend met enkele handreikingen aan de oppositie, niet meteen weggestemd zou worden en een begin met de onderhandelingen over de begroting 2026 zou kunnen maken.

Later in het weekend volgde de nieuwe lijst van ministers. Aardig wat bekende gezichten, hoofdzakelijk mensen van de drie middenpartijen die Macron steunen. Maar ook een zestal ministers van Les Républicains (waaronder Minister voor Cultuur Rachida Dati en Minister van Landbouw Annie Genevard), terwijl de partijleiding had aangegeven niet aan de regering deel te nemen. Dus werden deze ministers meteen uit de partij gezet. Hoewel bijvoorbeeld Minister Barrot (Buitenlandse Zaken), Minister Haddad (Europese Zaken) en Minister Darmanin (Justitie) aanbleven, vertrokken er ook een aantal ministers waarmee we net een goede band mee hadden opgebouwd, zoals Minister Saint Martin (Buitenlandse Handel), Minister Retailleau (Justitie), Minister Lombard (Economie en Financiën), Minister Pannier-Runacher (Ecologische Transitie) en Minister Barsaq (Sport). Dus er is weer werk aan de winkel voor de ambassade.

Op maandag legde de nieuwe premier zijn bondige (30 minuten) regeringsverklaring af. Lecornu wees erop dat het van het grootste belang was dat er een begroting voor 2026 wordt aangenomen. Hij onderstreepte ook dat hij er echt met de partijen in het parlement uit wil komen. De begroting is dus onderhandelbaar, mits het tekort niet boven de 5% BNP uitkomt. De twee moties van afkeuring die op woensdag in stemming werden gebracht, ingediend door uiterst links en uiterst rechts, haalden geen meerderheid, dankzij het feit dat de meeste leden van de Parti Socialiste niet voor stemden. Zij gaven aan bereid te zijn over het budget te onderhandelen en daarbij forse concessies te verwachten. De komende weken zullen dus in het teken staan van onderhandelingen in de Assemblee Nationale. In december wordt het dan opnieuw erop of eronder voor de ploeg van Lecornu, tenzij er voor die tijd ongelukken gebeuren.

Vanwege de politieke situatie was het logisch dat Minister Barrot (Buitenlandse Zaken) er maandagmorgen niet bij was toen er op de ‘Quai d’Orsay’, het indrukwekkende ontvangstpaleis van het Franse Buitenlandse Zaken, een grote discussiebijeenkomst was georganiseerd over de deze zomer gepubliceerde ‘Revue Nationale Stratégique’. Dat is de nota waarin de Franse regering de hoofdlijnen van het veiligheidsbeleid voor de komende jaren uiteenzet. De kernboodschap is, eenvoudig gezegd, dat Frankrijk en Europa zich veel meer moeten voorbereiden op de mogelijkheid van een grootschalig conflict op ons eigen continent. Dat betekent een forse aanpassing van onze defensieapparaten, die zich sinds het einde van de Koude Oorlog meer hadden gericht op optreden buiten Europa. Bij die nieuwe oriëntatie hoort niet alleen een versterking van de Europese defensie, maar ook een intensieve samenwerking met bepaalde niet-Europese landen. Bovendien is het hard nodig meer werk te maken van onze maatschappelijke weerbaarheid – zorgen dat we minder kwestbaar worden voor zaken als cyberaanvallen, onderbreking van de energievoorziening, beschadiging van onderzeese kabels en leidingen, verspreiding van desinformatie. Een herkenbaar verhaal, maar er is nog veel te doen. Interessant was dat een van de hoofdsprekers de Nederlandse wetenschapper (en oude bekende) Luuk van Middelaar was, die in Franse beleidskringen op handen gedragen wordt.

In de tijden dat de nationale politiek onrustig is, hebben ministers logischerwijs minder tijd en aandacht voor de betrekkingen met andere landen. Voor ons diplomaten wel eens lastig, want de wereld blijft doordraaien. Voor mij een reden te meer om deze week even op en neer naar Den Haag te gaan om op verschillende ministeries (dit keer Buitenlandse Zaken, Algemene Zaken en Economische Zaken) wat zaken te bespreken. Het komt er maar twee of drie keer per jaar van, maar iedere keer bedenk ik dat ik het eigenlijk vaker moet doen. Menselijk contact is echt anders dan elkaar mailen of bellen, en qua tijdbesteding is het goed te doen. Twee avonden in de trein, tussendoor een hele werkdag in Den Haag, en ik snap weer net wat beter waar we de accenten moeten zetten. En ook om de stemming in Nederland aan te voelen, moet je er geregeld even zijn.

Iets heel anders: deze week was het alweer een jaar geleden dat Paul Varry, een fervent fietser van 27 jaar, in Parijs werd doodgereden door een gehaaste automobilist in een SUV. Een verschrikkelijk voorval dat helaas niet op zichzelf staat. Een van onze medewerksters op de ambassade heeft dat aan den lijve ondervonden, gelukkig zonder letsel. Haar verhaal stond afgelopen woensdag in Le Parisien. Waarschijnlijk doordat de opkomst van de fiets als dagelijks vervoermiddel hier vrij nieuw is, is er in Parijs veel meer wrijving tussen fietsers en automobilisten. Ik merk dat zelf ook. Meestal ga ik per fiets naar de ambassade, een kort stukje. Geregeld kom ik in hachelijke situaties terecht omdat automobilisten weinig rekening met fietsers houden. Omgekeerd, als ik hier in de auto zit, schrik ik ook vaker dan in Nederland van roekeloze fietsers. We zijn hier nog onvoldoende aan elkaar gewend. Mocht u in Parijs een van de vele huurfietsen gebruiken, pas uw rijgedrag dan aan: auto’s zijn er bijvoorbeeld niet op bedacht dat u ze rechts inhaalt. En wat Paul Varry betreft: een fietslaan (waar hij voorvechter van was) op de rue Réaumur in het centrum van Parijs, is nu naar hem vernoemd. Laten we hopen dat deze van het autoverkeer gescheiden baan fietsers wat meer veiligheid biedt.

In Nederland vinden zoals u weet op 29 oktober de Tweede Kamer verkiezingen plaats. Nederlanders die in het buitenland wonen konden zich aanmelden tot 1 oktober jl. Er hebben zich in totaal 135.000 kiezers geregistreerd, 20% meer dan in 2023. Daarvan wonen er 11.539 in Frankrijk (derde op de landenlijst, onder Duitsland (25.190 stemmers) en België (21.341)). Heeft u zich aangemeld, dan heeft u als het goed is uw stembiljet begin oktober ontvangen. Voor degenen die al lang in Frankrijk wonen en minder goed de Nederlandse politiek volgen, kan ik aanraden om op internet de stemwijzer of kieskompas te raadplegen om van de 26 partijen de ploeg te kiezen die het dichtst bij uw politieke waarden staat. U kunt uw stembiljet sturen naar het briefstembureau in Den Haag, waar het uiterlijk woensdag 29 oktober ontvangen moet zijn. Ook kunt u uw oranje enveloppe tot uiterlijk 24 oktober toesturen aan of langsbrengen bij onze ambassade in Parijs.

Zoals ik in het begin van dit bericht al schreef staat de herfstvakantie voor de deur. Veel Nederlanders in Frankrijk profiteren er dan van om een afspraak bij onze ambassade te maken voor de aanvraag van een nieuw paspoort of identiteitskaart. Kunt u door omstandigheden toch niet naar Parijs kunt komen, vergeet dan a.u.b. niet om de afspraak weer af te zeggen bij onze consulaire collega’s. Helaas kampen we met een groot aantal “no shows”. Erg jammer omdat er tegelijkertijd veel landgenoten lang moeten wachten op een afspraak en graag uw plaats zouden willen innemen.

Dan rest mij u een goed weekend of vakantie te wensen.

Jan Versteeg