2 mei 2025, de werkweek van onze ambassadeur

Door de ambassade werd ik verzocht om de wekelijkse updates van onze ambassadeur in Frankrijk; Jan Versteeg, onder uw aandacht te brengen. Aan dat verzoek kom ik graag tegemoet, de verslagen van onze ambassadeur zijn informatief voor Nederlanders in Frankrijk en prettig leesbaar.

Veel leesplezier!

Allerlei banden

Aan alles kun je merken dat het voorjaar in volle gang is. Parijs staat er prachtig bij, af en toe moet je de schaduwkant van de straat opzoeken om niet door de warmte bevangen te worden. Er zijn veel vrije dagen, sommige uitbundig feestelijk, andere met wat meer om over na te denken. Op de ‘périphérique’ (pas op: maximum snelheid 50 km/u, strenge controles!) zie je alweer veel Nederlandse nummerborden. Maar anders dan vaak in juli of augustus het geval is, gaat het werk volop door. Genoeg stof weer voor mijn wekelijkse opstel, dus.

Op maandag begon mijn week samen met mijn Benelux en “Nordic” collega’s op de residentie van de Belgische ambassadeur voor een lunchbespreking in aanwezigheid van Patrick Stefanini, speciaal vertegenwoordiger voor migratieaangelegenheden van minister Retailleau (Binnenlandse Zaken). Deze speciaal vertegenwoordiger, wiens functie eind vorig jaar in het leven is geroepen, is vooral bezig met de terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers. De heer Stefanini reist met zijn collega’s van Binnenlandse én Buitenlandse Zaken de wereld rond om bilaterale migratie-akkoorden uit te onderhandelen. Heel kort gezegd: afspraken over visa, financiële steun en samenwerking in ruil voor terugname van landgenoten die niet in Frankrijk mogen blijven. Stefanini vertelde dat hij al 40 jaar betrokken is bij het Franse migratiebeleid. Hij heeft sterke opvattingen over wat wel en niet werkt en heeft veel kennis van de werkwijze van mensensmokkelaars en regimes die migratie misbruiken. Een nuttig contact voor de ambassade, gezien de gedeelde uitdagingen op dit terrein.

De dag daarop, 29 april, was voor vrijwel het hele ambassadeteam het hoogtepunt van de week: de jaarlijkse Koningsdagreceptie, die we naar de dinsdag hadden verschoven omdat het op 27 april niet alleen zondag was, maar voor veel van onze contacten ook de laatste dag van hun vakantie. Voor deze receptie nodigen we ons professionele netwerk in Frankrijk uit om de banden te onderhouden en hen te bedanken voor de goede samenwerking. Dan gaat het om contacten van alle afdelingen binnen de ambassade, maar tevens om de relaties van de Permanente Vertegenwoordigingen van Nederland bij de Unesco en de OESO, die ook in ons pand aan de rue Eblé zijn gevestigd.

Ik schreef u al eerder dat 2025 in het teken staat van de Nederlands-Franse economische betrekkingen, en datzelfde gold dit jaar voor het Fête du Roi. We hadden de tuin omgetoverd tot ‘jardin d’innovation’, waarin een paar inspirerende voorbeelden van het Nederlandse innovatieve vermogen opgesteld, zoals producten gemaakt van bijzondere materialen (een radio van hennep, een schaal van eierschalenafval uit de voedselindustrie, een lamp van hergebruikt bioplastic). DJ Kraak en Smaak vertegenwoordigde een ander belangrijk exportproduct, de electronische muziek. Een andere fusie tussen kunst en technologie lieten we zien met ‘Poem Booth’ die middels kunstmatige intelligentie een persoonlijk gedicht genereert waarmee we onze gasten dit jaar op poëzie konden trakteren. Ik heb het ook uitgeprobeerd, het resultaat vindt u hieronder bij de foto’s. En naast oesters en fruitsappen uit Zeeland onthaalden we onze gasten onder andere ook op de lekkernijen op algenbasis van Monkeys by the Sea. Dat ook zij in Zeeland gevestigd zijn is puur toeval, hoewel hoewel ik hier als adoptie-Zeeuw wel trots op ben. Het is iedere keer weer een flinke (tijds-) investering, de viering van onze nationale dag, maar als je aan het eind van de avond weer honderden Parijse beslissers gonzend over de positieve dingen van ons land de straat op ziet gaan, blijkt het toch weer de moeite waard te zijn geweest.

Woensdag kon ik even de lentezon in voor een andere positieve noot: ik was uitgenodigd voor een audio-wandeltour langs 17e-eeuwse Nederlandse 'lieux de mémoires’ in het quartier van Saint Germain des Prés. Met de makers van deze audiotour - het Johan de Witt-team, dat voor het Huygens Instituut werkt aan de uitgave van de correspondentie van raadpensionaris Johan de Witt - liepen we door deze wijk die in het 17e-eeuwse Parijs bekend stond als een toevluchtsoord voor protestanten en daardoor in de volksmond petit Genève werd genoemd. Onder de bewoners bevonden zich opvallend veel Nederlanders — diplomaten, reizigers en ballingen. We volgden hun sporen aan de hand van zestien locaties in en rond Saint-Germain-des-Prés. Een verborgen netwerk kwam tot leven, met namen als De Witt, Huygens en De Groot en veel anecdotes. De wandeling begon bij de prachtige Fontaine Médicis in het Jardin du Luxembourg en we eindigden bij de residentie (gebouwd net ná de 17e eeuw en sinds 1920 de ambtswoning van de Nederlandse ambassadeurs in Frankrijk). Op elke plek wordt historische informatie aangeboden via audio, begeleid door afbeeldingen en een fragment van de beroemde kaart van Turgot met de locatie gemarkeerd. Een aanrader wanneer u eens in Parijs bent, maar de audiotour is ook online te bekijken: https://izi.travel/.../fe21-17e-eeuwse-nederlandse.../nl.

Een aardig detail was dat projectleider Ineke Huysmans in de correspondentie van Huygens (die ook wordt ontsloten) ook stuitte op meer dan honderd recepturen van parfums. Tegelijkertijd was ze in Parijs heel toevallig tegen het cosmeticamerk ‘Huygens Paris’, mede-opgericht door de Nederlander Daan Sins, aangelopen. Dat leidde tot een ongewone samenwerking tussen de wetenschap en de schoonheidsbranche: met hulp van de ervaren parfumontwerpster (ook een mooi beroep!) Marypierre Julien werd een 350 jaar oud parfum gereconstrueerd en op de markt gebracht.

Donderdag was het 1 mei, in Frankrijk en vele andere landen het “Fête du Travail”. Het heeft me altijd verwonderd dat deze Dag van de Arbeid tevens de dag is waarop er juist het minst wordt gearbeid in Frankrijk, en dus b.v. vrijwel alle winkels ook echt gesloten zijn. Zo kunnen de werknemers die dat willen deelnemen aan de vele 1 Mei-manifestaties en pakken anderen een lang weekend mee.

Deze week sprak ik ook met Jean Quetier, président du D-DAY Comité du Débarquement, een comité dat tachtig aan de D-Day stranden gelegen gemeenten samenbrengt en de organisatie van de jaarlijkse internationale herdenking op 6 juni verzorgt (behalve tijdens jubileumjaren, dan neemt de préfecture het over). De internationale herdenking wordt verdeeld over de vijf verschillende landingsstranden : UTAH Beach (VS), Omaha Beach (VS), GOLD Beach (VK), JUNO Beach (Canada) en SWORD Beach (VK/FR). Dit jaar is UTAH Beach aan de beurt om de internationale ceremonie te ontvangen. De Nederlandse herdenkingsceremonie zal traditiegetrouw plaatsvinden in Arromanches waar bijna 81 jaar geleden de prinses Irene Brigade aan land kwam. Rond 6 juni meer hierover.

Dan alvast een vooruitblik naar dit weekend. Ten eerste ben ik zaterdag in Middelburg voor de officiële ondertekening van het 'Verdrag van Middelburg'. Dit verdrag is het resultaat van de Internationale Jongeren Vrijheidsconferentie, die 200 jongeren uit Nederland en andere landen met diverse achtergronden en culturen samenbracht. In het Verdrag worden concrete voorstellen gedaan om de Four Freedoms te realiseren. Deze Four Freedoms werden in 1941 door Franklin D. Roosevelt geformuleerd tijdens de State of Union, vier vrijheden die voor iedereen ter wereld zouden moeten gelden en die nog steeds actueel zijn: vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsdienst, vrijwaring van gebrek en vrijwaring van vrees. Roosevelt hield zijn beroemde ‘Four Freedoms Speech’ om de Amerikanen ertoe te bewegen om Europa te gaan helpen bevrijden. Daar hadden veel mensen in de VS eerst veel bedenkingen bij, maar mede dankzij Roosevelt (wiens voorouders van het eiland Tholen kwamen) kwam Amerika ons toch te hulp.

Hoe de bevrijding van Zuidwest-Nederland precies is verlopen, en welke enorme offers er daarbij zijn gebracht door onder meer de Amerikanen, de Britten, de Canadezen, de Polen en de Fransen is in beeld gebracht in de film ‘Het Grote Offensief’, gemaakt op initiatief van de Stichting 80 Jaar Vrijheid Zeeland. Ik heb donderdagavond, samen met zeker 500 andere mensen, een voorvertoning mogen zien in Vlissingen. De film is een ‘docudrama’ met veel historisch materiaal, prachtig gemaakt en zeer informatief. Vanaf medio juni is hij te zien in de bioscopen, en - in een drietal afleveringen – via de streamingsdiensten.

En deze 80 jaar vrijheid geeft me ook gelijk een bruggetje naar de Dodenherdenking die zondag 4 mei zal plaatsvinden op de erebegraafplaats voor Nederlandse oorlogsslachtoffers in Orry-la-Ville, ten noorden van Parijs. Mocht u de gelegenheid hebben, dan kan ik u aanbevelen om deze mooie ceremonie bij te wonen, die begint om 13.30 uur en zo’n anderhalf uur duurt. Hier een korte impressie van de ceremonie uit 2018, toen het ereveld 60 jaar bestond: https://www.youtube.com/watch?v=dg2Cf2N4GkA.

5 mei belooft ook een interessante dag te worden: een evenement op de residentie over de ontsnappingsroute via Frankrijk uit bezet Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar ook een ‘last minute’ door president Macron georganiseerde conferentie op de Sorbonne over het versterken van de wetenschap in Europa, waarvoor onder meer Minister Eppo Bruins overkomt. U hoort er volgende week over.

Misschien ontmoet ik u in Orry-la-Ville, ik wens u in ieder geval een zonnig weekeinde toe.

Hartelijke groet,

Jan Versteeg