19 september 2025, de werkweek van onze ambassadeur

Gevarieerd menu

Als ik mijn eigen stukjes op Facebook nog eens nalees, realiseer ik me dat ik u vaak lastigval met een merkwaardig bonte reeks belevenissen. Maar dat is, soms ook tot mijn eigen verrassing, nu eenmaal het bestaan als bilaterale ambassadeur in een groot buurland. Ik moet erbij zeggen dat ik eigenlijk nauwelijks schrijf over de zaken waar het grootste deel van de reguliere werkdag aan opgaat. Dit omdat het of voor buitenstaanders niet zo boeiend is (het vele mailverkeer, de interne overleggen, het management), of juist te vertrouwelijk. Op Facebook lijkt de baan een snoeptrommel, maar we werken ons ook door stapels boterhammen en pannen aardappels heen, zeg maar. Dat als inleiding bij het verslag van weer een heel gevarieerd weekje.

Dat begon vorig weekend in Zeeland. U weet ik heb het geluk wortels te hebben in de Nederlandse provincie die het dichtst bij Frankrijk ligt. In september is er in Vlissingen altijd het internationale filmfestival ‘Film by the Sea’. De Franse film is daar belangrijk: dit jaar omvatte het programma ‘Vive le Cinéma’ maar liefst 23 Franse films. Ik heb er twee kunnen zien, allebei prachtig. De eerste was ‘Mon inséparable’ over een moeder met een volwassen verstandelijk beperkte zoon, die zelf vader wil worden. Een ontroerend verhaal dat zich afspeelt in de ‘Hauts de France’. De openingsfilm ‘Partir un jour’ was ook geweldig. Een prachtig verhaal over een jonge vrouwelijke topkok, die even terug is in de omgeving van haar jeugd, het typisch Franse ‘routiers’-restaurant van haar ouders. Ik vond het zelfs leuk dat de acteurs af en toe musicalachtig Franse popnummers begonnen te zingen. Indien u de gelegenheid heeft om ze te zien, het zijn beiden echte aanraders.

Dinsdag was ik uitgenodigd om bij het internationale comité van GICAN in Parijs, de Franse beroepsvereniging van de scheepsbouw en maritieme sector te komen vertellen over de Nederlandse maritieme en defensie-industrie en de kansen voor samenwerking. Interessant is dat de Nederlandse en de Franse sector elkaar goed aanvullen. Er liggen kansen voor samenwerking van de fase van onderzoek en ontwikkeling (R&D) tot aan de bouw van complete schepen. Dat draagt ook rechtstreeks bij aan het concurrentievermogen en de autonomie van Europa. De afgelopen jaren is de samenwerking aanzienlijk geïntensiveerd met de gezamenlijke aankoop en ontwikkeling van onderzeeërs en mijnenbestrijdingsschepen. Maar het potentieel blijft enorm: er zijn tal van mogelijkheden om deze samenwerking verder te verdiepen en samen te bouwen aan de Europese defensiecapaciteiten van morgen.

Donderdag sprak ik per videoverbinding met Frans Weekers, vroeger een prominent VVD-politicus en staatssecretaris, nu Secretaris-Generaal van de Benelux Unie in Brussel. Het Secretariaat-Generaal is het ambtelijke centrum van de Benelux Unie en ondersteunt het samenwerkingsverband tussen België, Nederland en Luxemburg op gebieden als interne markt, energie, klimaat en veiligheid. Tijdens ons gesprek kwamen onderwerpen aan bod als het actieplan tussen de Benelux en Hauts-de-France en de samenwerking tussen Hauts-de-France en Nederland, maar ook de wateragenda en watersamenwerking. We bespraken ook de Hazeldonk-samenwerking tussen België, Nederland, Frankrijk en Luxemburg die al sinds 2006 bestaat en dient om georganiseerde drugsdistributienetwerken op een grensoverschrijdende manier aan te pakken. De laatste jaren heeft deze samenwerking een hoge vlucht genomen. Dankzij gezamenlijke controleacties en informatie-uitwisseling stijgt de pakkans van drugskoeriers die tussen de verschillende landen reizen en kunnen criminele organisaties doeltreffender worden bestreden.

Die avond opende ik op het Atelier Néerlandais de expositie ‘Confessions Carbone’ van een van de leden van het Atelier, het Nederlandse architectenbureau MVRDV (de ontwerpers van onder anderen de Markthal en het Booijmans Depot in Rotterdam), dat wereldwijd een grote naam heeft en ook in Frankrijk zeer actief is. De expositie biedt een reflectie op zowel successen als mislukkingen van MVRDV in het streven naar lagere CO₂-uitstoot. Onder aanvoering van MVRDV oprichter Winy Maas gingen Nederlandse en Franse architecten met elkaar in gesprek over de paradoxen en uitdagingen van duurzaam bouwen. Confessions Carbone is nog tot en met 29 september te bezoeken: https://atelierneerlandais.com/mvrdv-presenteert.../

Vrijdagmiddag ontving ik het eerste exemplaar van het boek 'Barones tussen de armen' uit handen van de schrijfster Anja Schutte. Het boek vertelt het fascinerende levensverhaal van Alwine de Vos van Steenwijk (1921-2012) die na de Tweede Wereldoorlog als een van de eerste vrouwelijke diplomaten van Nederland ook in Parijs terecht komt. Daar komt ze door de Franse priester Joseph Wresinski in aanraking met de schrijnende armoede van de sloppenwijken in de banlieue en geeft ze uiteindelijk haar comfortabele leven op om zich te wijden aan de beweging ATD Quart Monde die wereldwijd strijdt voor de rechten van mensen die leven in extreme armoede. Het boek is net uit en alleen in het Nederlands verkrijgbaar. Hopelijk volgt er snel een Franse editie.

Daarna ging ik snel door naar de Cité Internationale Universitaire de Paris waar in het Collège Néerlandais de komende maanden de tentoonstelling ‘Dudok à Paris’ te zien is, over architect en stedenbouwkundige Willem Marinus Dudok (1884-1974). En dat is natuurlijk niet toevallig, want het Collège Néerlandais is in 1928 ontworpen door Dudok. Het gebouw, intussen geclassificeerd als een historisch monument, huisvest op deze campus die na de Eerste Wereldoorlog gesticht is om de internationale verbroedering te bevorderen, nog altijd Nederlandse en internationale studenten die een studie-periode in Parijs doorbrengen. De tentoonstelling neemt je mee door het gebouw en door het werk van Dudok, en geeft een mooi inzicht in de invloed van Dudok niet alleen op de Nederlandse maar ook de Franse architectuur van het interbellum. Nog tot 19 december te zien, alle informatie en meer achtergronden vind u hier: https://www.citescope.fr/.../dudok-a-paris-exposition.../

Komende dagen is het een speciaal weekend in Frankrijk: het zijn namelijk de Journées du Patrimoine, vergelijkbaar met de Nederlandse Open Monumentendagen, waarbij een groot aantal gebouwen toegankelijk is voor het publiek. Frankrijk heeft met zijn rijke geschiedenis natuurlijk een enorme hoeveelheid bezienswaardigheden, en ik kan u van harte aanraden om een kijkje te nemen op de website van het ministerie van Cultuur. Daar krijgt u een (overweldigend) overzicht van alle open monumenten, misschien is er wel iets bij u in de buurt waarvan u altijd al eens het interieur heeft willen bewonderen: https://journeesdupatrimoine.culture.gouv.fr/programme

Als ambassade hebben we het geluk ook over een monumentaal pand uit de achttiende eeuw te beschikken. Naast een kantoorgebouw uit de jaren zeventig, heeft Nederland in Parijs al meer dan 100 jaar een prachtige ‘residentie’, de ambtswoning van de ambassadeur, die intensief gebruikt wordt om mensen te ontvangen die belangrijk zijn voor de relatie tussen Nederland en Frankrijk. De monumentale trap, de eetkamer en de voormalige ‘salon de musique’ ziet u hier regelmatig op foto’s voorbijkomen. Het ‘Hôtel d’Avaray’ (herenhuis genoemd naar de eerste eigenaar, een generaal van Lodewijk XIV) werd ooit gebouwd toen het hof zich van Versailles naar Parijs verplaatste, na de dood van de Zonnekoning. Veel mensen weten dat op de residentie ‘Intouchables’, de best verkochte Franse film ooit, is opgenomen. Voor fijnproevers: ook de heerlijke film ‘Les saveurs du Palais’ (op Netflix ‘Haute Cuisine’ genoemd) speelt zich gedeeltelijk in dit stukje Nederland in Frankrijk af. Een groot deel van de residentie is nog in oorspronkelijke staat, en is zaterdag (niet zondag) open voor deelnemers aan de Franse monumentendag. U bent van harte welkom. Het adres is 85, Rue de Grenelle in Parijs. Wel een kleine waarschuwing vooraf: de ruim 2000 bezoekers die zich al online hebben aangemeld gaan voor, dus houdt u rekening met een flinke rij.

Wellicht tot morgen!

Jan Versteeg