Veel leesplezier!

Terugblikken en vooruit kijken

Leve de Eurostar. Het is donderdagavond als ik aan dit bericht begin, weer eens op de terugweg uit Nederland. Drie uur de tijd om de ervaringen van de week te verwerken in een bericht.

Ik was, samen met collega’s Stefan, Martijn, Esther, Elsa, Paul en Thimo in Nederland voor het door de Franse ambassade georganiseerde slotevenement van het Frans-Nederlandse Economische Jaar 2025. We openden het in februari met een groot evenement in Parijs, met de toenmalige ministers Eric Lombard en Dirk Beljaarts. Het lijkt alweer een eeuwigheid geleden. In de tussentijd vonden meer dan 50 activiteiten plaats waarmee we de economische banden tussen Nederland en Frankrijk zichtbaar maakten en uitbreidden. De handel over en weer beslaat al meer dan 100 miljard euro per jaar (!), Frankrijk is tweede buitenlandse investeerder in Nederland, en Nederland nr. 4 qua investeringen in Frankrijk. Met dit economische verkeer hangen honderdduizenden banen samen. Wat dat concreet betekent, was te zien bij het Koninklijke Bezoek aan Toulouse in oktober, waarbij een hondertal bedrijven meereisde. Maar geen reden om achterover te zitten, want er is niet alleen ruimte voor groei, het wordt door de woelige wereldeconomie ook steeds belangrijker om als Europese buren de banden te versterken. Dus, zo vonden de bedrijven, organisaties en overheden die vandaag aanwezig waren, het Nederlands-Frans Economische Jaar 2025 viel goed op zijn plek.

Gelukkig was er op politiek gebied een beetje goed nieuws in Frankrijk. De Franse Tweede Kamer, de ‘assemblée nationale’, stemde in met een belangrijk deel van de begroting van 2026, het budget van de sociale zekerheid (pensioenen, uitkeringen, zorg). Dat ging niet zonder slag of stoot, want doordat premier Lecornu om steun van centrumlinks te krijgen in het voorstel had opgenomen dat de verhoging van de pensioenleeftijd enkele jaren wordt uitgesteld, haakte juist weer een deel van het middenblok af. De redenering van Lecornu is dat dit offer van zijn regering nodig is om te voorkomen dat de begroting strandt, politieke chaos ontstaat en de financiële markten zich tegen Frankrijk keren.

Internationaal is er veel activiteit rondom Oekraïne, zoals het ingewikkelde manoeuvreren op weg naar vredesbesprekingen, waarbij de VS het voortouw heeft. Daarnaast is er een grote inspanning nodig om Oekraïne, dat letterlijk voortdurend onder vuur ligt, de komende periode overeind te houden. Deze onderwerpen worden in de NAVO, de EU en allerlei kleinere groepen besproken. Frankrijk zit bijna altijd aan tafel, Nederland meestal ook, en we proberen als Europese partners zoveel mogelijk samen op te trekken. Een buitengewoon lastig punt is het vinden van een goede manier om op basis van de bevroren Russische tegoeden, waarvan een groot deel bij onze Belgische vrienden is gestald, een forse lening aan Oekraïne te geven. Een flink aantal gesprekken deze week ging daarover.

De week begon bij de jaarlijkse conferentie van het Institut Jacques Delors, waarvoor onder meer de voorzitter van de Europese Raad, de Portugese oud-Premier Antonio Costa, was overgekomen. Jacques Delors was een fervent voorvechter van de naoorlogse Europese integratie en een van de architecten van onze Europese Unie. Twee jaar geleden was ik, toen nog ter ondersteuning van Minister-President Rutte, aanwezig bij zijn indrukwekkende uitvaart in Les Invalides. De titel van de conferentie van deze week was “Nieuwe energie voor Europa”. De organisatie had bedacht dat er over de economie, over het energiebeleid en over defensie zou worden gesproken. Maar de discussie werd vooral energiek omdat eind vorige week de Amerikaanse regering een nieuwe Nationale Veiligheidsstrategie publiceerde, die nog eens heel duidelijk maakte dat er voor de Europese landen werk aan de winkel is, zowel bij het binnenslands beschermen van onze democratie en rechtstaat, als bij de verdediging tegen dreigingen van buitenaf.

Het einde van het jaar wordt ook op de ambassade gebruikt om terug te blikken op het afgelopen jaar. Dit deden we deze week ook tijdens de kerstviering met alle collega’s bij ons thuis. Het is belangrijk om samen successen te vieren en stil te staan bij wat goed ging én wat nog beter kan. En het was bovenal een gezellig samenzijn, georganiseerd door een paar collega’s rondom het thema “Roaring twenties”, met enthousiasme omarmd door het hele ambassadeteam (zie foto hieronder).

Vooruitkijken is rond de jaarwisseling ook nuttig. Hoewel ons werk in 2026 niet rondom een specifiek thema of evenement georganiseerd zal zijn, zoals dit jaar het NL-FR economisch jaar of in 2024 de Olympische Spelen, ziet het ernaar uit dat we ons opnieuw niet zullen vervelen. We weten nog niet hoe onze eigen nieuwe regering er precies uit gaat zien en wat voor keuzes er bij het buitenlandse en het Europese beleid gemaakt zullen gaan worden. Het zal ook spannend blijven op het gebied van de Franse politiek, ook omdat de presidentsverkiezingen van 2027 hun schaduw vooruitwerpen. De geopolitieke onzekerheid, met name door handelsconflicten (VS-China, VS-EU), regionale conflicten (Midden-Oosten) en de erosie van democratieën, zal ook nog wel even aanhouden. Uw ambassade in Parijs zal op deze terreinen genoeg te doen hebben, want Frankrijk is een grote en nabije partner.

Weer terug naar mijn werkweek. Zoals ik u vorige week ook aangaf, zal ik proberen minder uitgebreid onderwerpen te behandelen die ik tegenkom in mijn dagelijkse werk. Vandaar de volgende punten in vogelvlucht. Een interactieve discussie georganiseerd door de Banque de France over inflatie, overheidstekort, internationale conflicten, crypto-activa, digitale euro, blockchain, klimaat en kunstmatige intelligentie enz. Het gesprek werd geleid door de influencer Simon Puech, die zichzelf in Frankijk een reputatie heeft verworven als ‘vulgarisateur’, iemand die ingewikkelde onderwerpen begrijpelijk maakt. Wat mij betreft kunnen er niet genoeg vulgarisatoren zijn. Een ronde tafel-lunch met de Nederlands-Franse Vriendschapsgroep op de Sénat (Franse Eerste Kamer). Een prachtig pianoconcert bij de Poolse ambassadeur van de Japanse pianiste Momo Kodama, met Polen verbonden via Chopin. Een bezoek van de Koninklijke Marechaussee met Brigadegeneraal Jos Pieters, Commandant Landelijk Tactisch Commando en Brigadegeneraal Aard Lettink, Chief Information Officer. Een werkontbijt met Alexis Dutertre, de Europa-adviseur van president Macron en een lunch met Emmanuel Puisais-Jauvin, de Secretaris-Generaal van het Secretariaat voor Europese Zaken, het orgaan dat in Parijs de inzet van de Franse regering in de EU coördineert. Verder nog een hartelijk weerzien met professor Karim Benmiloud, rector van de Académie de Toulouse, waarmee we niet alleen samenwerkingsprojecten hebben te bespreken, maar die bovendien net als ik een groot liefhebber van de Spaanse taal en de Spaanstalige literatuur is.

Bij het toetje kwam ik er achter dat professor Benmiloud in Bretagne is opgegroeid, aan de Golfe du Morbihan. Laten we daar in de buurt volgende week nu net een weekje te gaan uitwaaien, dus ik heb nog wat plannen bij hem kunnen toetsen.

In de week voor Kerst ben ik weer terug. Rondom de feestdagen is de ambassade open (behalve op 2 januari), vooral om consulaire diensten te kunnen verlenen, zoals paspoortaanvragen en hulp aan Nederlanders in nood. Ik laat voor Kerst nog even van me horen, al was het maar om wat over Bretagne in december te vertellen.

Jan Versteeg

Photocredits: Leslie-Hondebrink-Hermer, Andy Griffith, Marlies van der Velde