Een bijzondere buurt, Parijs Batignolles

Begrensd door de spoorlijnen en rangeerterreinen van Saint-Lazare en de avenue Clichy ligt in het 17^e arrondissement het ‘dorp’ Batignolles, voldoende bewust van zijn unieke karakter om een eigen vereniging te hebben tot behoud van zijn ‘caractère villageois’. Batignolles was een onafhankelijk dorp buiten Parijs tot 1860, toen keizer Napoleon III het aan de hoofdstad annexeerde. De dichter Verlaine groeide er op. De zangeres Barbara, altijd in het zwart gekleed, werd er geboren. Haar geboortehuis staat in de rue Brochant nr. 6. De kunstschilder Éduard Manet en zijn vrienden, bekend als de ‘le groupe des Batignolles, hadden hier hun uitvalsbasis. Ze verzamelden zich in het Café Guerbois, dé ontmoetingsplaats van kunstliefhebbers, schilders, schrijvers en kunstcritici in de tweede helft van de 19e eeuw. Het was gelegen in Parijs aan de grande rue des Batignolles 9-11, vandaag de avenue de Clichy 9. De groep bestond uit schilders als Auguste Renoir, Claude Monet, Frédéric Bazille en anderen. Ze schilderden vele scènes van het caféleven. Hun oude ateliers zijn vervangen door kunstgalerijen. Ook de beroemde schrijver Émile Zola woonde tijdelijk in het dorp Batignolles.

Au café van Edouard Manet, lithografie van 1869 die het café Guerbois voorstelt

Traditioneel een arbeiderswijk met een diverse etnische bevolking maar inmiddels een modieuze enclave, een wijk in wording voor de opkomende klasse beter bekend als ‘bobos’ oftewel les bourgeois bohemiens. Vol jonge créateurs en kunstenaars op zoek naar goedkope werkruimte. Een heerlijke buurt met een gemengde persoonlijkheid waarin verleden, heden en toekomst zij aan zij leven, tamelijk harmonieus. In Batignolles beheren oma’s de bistro’s en brengen hun kleinzonen hun nachten door op de skatebaan of de diverse nachtcafés.

Vanuit het park Martin-Luther King de eerste aanblik van Batignolles

Begin 2000 werd Batignolles aangewezen als de plek voor een Olympisch dorp voor de Olympische Spelen van Parijs in 2012, echter Parijs verloor van Londen. In plaats daarvan werd het toegewezen gebied, een enorm spooremplacement van de SNCF, dat in directe verbinding staat met het station Saint Lazare herontwikkeld. Dit deel vormde vroeger een onderdeel van de 'Petite Ceinture'. Vroeger stond hier het station Batignolles, geopend op 2 mei 1854, als onderdeel van de Auteuil-lijn. Het vormde een directe verbinding met Versailles. Niet lang daarna werd het weer afgebroken om plaats te maken voor een houten gebouw, om later weer herbouwd te worden op de hoek van de boulevard Pereire met een brug naar de rue Cardinet. Het  station opende op 15 mei 1922 en kreeg de naam Pont Cardinet. In 1996 wordt de Auteuil-lijn opgeheven en vervangen door een busdienst. Een deel van de gebouwen op het emplacement; La Forge, werd gerehabiliteerd en opgenomen in een 10 hectare groot park.

Clichy-Batignolles draagt het etiket ‘Nouveau Quartier Urbain’

Het totale project omvat een gebied van 54 hectare (de grootste bouwplaats in Parijs) met een grote centrale groene ruimte van 10 hectare. De eerste tranches zijn reeds afgerond, omgeven door 3400 woningen voor 6500 inwoners, 140.000 m² kantoren, 120.000 m² voor het nieuwe Paleis van Justitie en 31.000 m² ten behoeve van cultuur en recreatie. 12.700 arbeiders werken aan dit project.  Het totale gebied van Clichy-Batignolles draagt het etiket ‘Nouveau Quartier Urbain’ en is een van de meest zuinige ecowijken van de stad Parijs. Alle gebouwen maken gebruik van geothermische energie dat het grondwater oppompt,  650 meter diep, met een temperatuur van 28°. Alle kantoorgebouwen met uitzicht op de spoorbanen van Saint Lazare worden voorzien van zonnepanelen, zo’n 35.000 m². Deze productie van zonne-energie neemt ongeveer 40% van het elektriciteitsverbruik in dit gebied voor zijn rekening. Al het regenwater wordt door de bestaande bodem gefilterd en hergebruikt. Er is een terminal voor het verzamelen van afval met een pneumatisch afvalverzamelsysteem. In de wijk bevinden zich diverse terminals die verbonden zijn met ondergrondse leidingen waar het afval wordt opgezogen naar een verdichtingscentrum. Het Parc Martin Luther-King opende in 2007.

Het nieuwe Paleis van Justitie steekt uit boven het oude gedeelte van Batignolles

De wijk waar ik het met jullie over wil hebben wordt in het zuiden begrensd door de boulevard des Batignolles, in het oosten door de avenue de Clichy, in het noorden door de rue Cardinet en in het westen door de rue de Rome. In de ogen van de meeste Parijzenaars is dit vooral een quartier résidentiel, onbekend bij de toerist en eigenlijk willen de inwoners dat ook zo houden, maar beslist de moeite waard om er eens een kijkje te nemen. In het hart ligt een prachtig park, Square des Batignolles, ontworpen door Jean-Charles Alphand in de naturalistische Engelse tuinstijl vol met oude platanen.

Square des Batignolles, ontworpen door Jean-Charles Alphand

Alle typische landelijke elementen uit die periode zijn aanwezig, een vijver, watervallen, een meanderende kunstmatige rivier, kronkelende zacht glooiende wandelpaden, zitbankjes en voor de kinderen is er een oude draaimolen. Een oase in de stad. Als je je ogen sluit, hoor je bijna de accordeonmuziek en het gelach van de voormalige Batignollais en Batignollaises die hier elke zomer op 15 augustus (toen het nog een leeg veld was) elkaar ontmoetten om te dansen en feest te vieren. Gewoon door dit park lopen en je krijgt het gevoel dat je een schilderij binnengaat. Een perfecte plaats om te picknicken.

Traditioneel een arbeiderswijk met een diverse etnische bevolking

Verlaat het park aan de zuidkant en er wacht een dorpscène met de neoklassieke kerk, de église Sainte-Marie-des Batignolles met aan de voorzijde de ingang met grote witte zuilen. Het is zeker de moeite  waard om binnen een kijkje te nemen, alleen al vanwege de bijzondere trompe-l’oeil achter het altaar met als onderwerp Maria-Hemelvaart. 

Église Sainte-Marie-des Batignolles

Daar omheen een slaperig plein, althans in de vroege ochtend, met lege caféterrassen en een paar winkeltjes. In de late middag verandert dit gebied in een levendig tafereel, met restaurants die op de stoep liggen. Net als elk ander Frans dorp, wordt les Batignolles verankerd door een klein plein, de place du Dr Felix Lobligeois. Félix Lobligeois (1874-1942) was vice-president van de gemeenteraad van Parijs, radioloog en slachtoffer van de wetenschap, een teveel aan rontgenstraling. Vanaf daar kan men de hoofdstraat volgen, de rue des Batignolles , omzoomd met winkels en makelaars die uit de pan rijzende vastgoedprijzen tonen. Het geheim ligt op straat: Les Batignolles is hot!

Een must see is de ‘Marché biologique des Batignolles’ ter hoogte van nummer 34, boulevard des Batignolles. De volledig organische Batignolles-markt, die elke zaterdag wordt gehouden, is enorm populair bij de lokale bevolking. Het is niet een van de gebruikelijke markten vol met roeptoeterende standhouders die hun waren uitventen. Hier is de sfeer vriendelijk en vredig. Terwijl seizoensgebonden groenten en fruit de hoofdmoot vormen, kunt je er ook bloemen, olijfoliezeep, biologische gerechten, kaas en jam kopen, alles rechtstreeks van de boerderij en / of de producent. Een andere verswinkel is ‘Au bout du champ’, rue des Dames 20 (zijstraat van de rue de Batignolles) waar je kunt kiezen uit een selectie van groente en fruit die diezelfde ochtend zijn geplukt op boerderijen in de regio Parijs. Ontdek op nummer 18 het Hôtel Eldorado met het restaurant ‘Le Bistro des Dames’met een charmante binnentuin waar je kunt genieten van een drankje of Franse gerechten met een vleugje Spaans en Aziatisch. Alles o.b.v. seizoensgerechten en ‘faite maison’.

 Marché biologique, de Parijzenaars houden van vers

Een stukje verder op nummer 71, ‘Mama Primi’ een van de verschillende outlets van de Big Mama horecagroep. Bij Mamma primi draait het om antipasti, verse pastagerechten en cocktails. Alle restaurants van Big Mama hebben maar een nadeel, reserveren kan niet.

Slenterend langs al die vredige straatjes met winkels, galeries, restaurants, cafés herinnert mij weer waarom ik verliefd ben geworden op het Parijse straatleven.

In de rij voor de beste kebab van Parijs

Soms lijkt het of de tijd hier echt is stil blijven staan

Nog twee tips op loopafstand.

Als je nog steeds bewondering koestert voor Catherine Deneuve dan is La Cité des Fleurs tussen de rue de Clichy en nr, 59 van de rue de la Jonquière een 'must see' en niet alleen omdat Catherine Deneuve er is geboren! De Cité des Fleurs is een oase van rust. Deze 320 meter lange verborgen privéstraat midden in een drukke volksbuurt werd aangelegd in 1847. Links en rechts staan bomen en overal zie je fraaie gevels en charmante woningen, met mini-tuintjes. Volgens de overlevering waren huisbezitters hier ooit verplicht om in die tuin minimaal drie bomen te planten, vandaar de naam. Rijke industriëlen kochten hier een optrekje voor hun maîtresses. Je waant je hier op het platteland, kalmte, vogeltjes en vallende kastanjes in de herfst.. De straat is alleen overdag toegankelijk voor niet-bewoners.

La Cité des Fleurs 

De andere tip is rue de Levis, het spoor over ter hoogte van de rue legendre, (zijstraat van de rue de Batignolles), neem de vijfde straat aan uw linkerkant. Er is genoeg in deze staat om je eetlust op te wekken. De straat is autovrij en vol met de heerlijkste winkeltjes; een charcuterie, een kaaswinkel, een zuivelfabriek, een boulanger, een wijnkelder. Kortom voer voor de smaakpapillen en de echte fijnproever waar ik mijzelf onder schaar. Bon appétit. 

Metrostations Rome (lijn 2), Brochant (lijn 13)

Slenterend langs al die vredige straatjes met winkels, galeries, restaurants, cafés herinnert mij weer waarom ik verliefd ben geworden op het Parijse straatleven