Rollende trottoirs in Parijs

Op 2 september mag ik op uitnodiging van Anton Noë op dit platform vertellen over mijn boek La Petite Irène. De literaire roman gaat over de Nederlandse au pair en studente kunstgeschiedenis Tamar, die bij toeval een geheimzinnig koffertje vindt met dagboeken, foto’s en babykleertjes. Ze blijken te hebben toebehoord aan Irène Cahen d’Anvers, die in 1880 op achtjarige leeftijd werd geportretteerd door Pierre-Auguste Renoir. De zoektocht naar sporen van het leven en nabestaanden van Irène voert hoofdpersoon Tamar dwars door Frankrijk. Van Normandië, via Parijs, naar de Côte d’Azur. Telkens zal ik een passage uit het boek citeren, waarover ik vervolgens iets persoonlijks vertel.

‘Gisteren hadden we na lange tijd eindelijk weer een heerlijke familiezondag met mijn twee schatten. Charles had toegangskaarten voor de Exposition Universelle gekocht, die vorige week geopend werd. Hoogtepunt voor mijn lievelingen was de Rue de l’Avenir. Hoog boven de huizen en straten namen we plaats op een soort rollend trottoir en werden we langs alle belangrijke locaties van de tentoonstelling vervoerd. Nissim en Béatrice vonden het in het begin een beetje eng. Ikzelf ook wel. Het duurde even voordat we eraan gewend waren dat we gewoon stil konden blijven staan op een ondergrond die ons voortbewoog. Maar al snel vonden we het allemaal fantastisch en durfden we zelfs op de rechterbaan, die twee keer zo snel ging als de linkerbaan. De kinderen genoten en zo werden ze niet moe, een uitkomst.
Op gelijke hoogte zagen we links van ons een ander nieuw vervoermiddel. Charles had erover gelezen, de métro. Van ver boven de grond schijnen de elektrische wagens op een gegeven moment onder de grond te duiken, maar dat hebben we nog niet gezien. Het is ongelofelijk wat er allemaal mogelijk wordt, maar ik houd het voorlopig bij mijn vertrouwde vervoer per koets en af en toe met de trein naar de kust.’
(uit het dagboek van Irène Cahen d’Anvers, een van de twee hoofdpersonages in La Petite Irène).

Tijdens mijn research voor La Petite Irène hoorde ik over de rollende trottoirs. Ik las dat bezoekers van de Wereldtentoonstelling van 1900 in Parijs zich via een trottoir roulant, een elektrisch aangedreven bewegend trottoir, konden verplaatsen. Misschien wel de prille voorganger van de loopbanden zoals we die vandaag de dag op luchthavens en in metrostations gebruiken om lange afstanden op een relaxte manier af te leggen. Deze Rue de l'Avenir, straat van de toekomst, in het Parijs van 1900 liep in een grote lus van 3,5 kilometer langs de rand van het tentoonstellingsterrein, tussen Les Invalides en het Champ de Mars. Hoe vernuftig! Dit wilde ik zeker verwerken in de (fictieve) dagboekaantekeningen van Irène Cahen d’Anvers.

Het systeem bestond uit drie platforms: één vast en twee bewegende, waarbij je stap voor stap versnelde tot zo’n 8,5 km/uur. Best vlot voor die tijd! Onderweg kon je op- en afstappen bij negen haltes. Je kon blijven staan en je vasthouden aan de handgrepen, of gewoon rustig meelopen. De hele lus deed je in zo’n 26 minuten. Aangedreven door de elektriciteit van een nabijgelegen fabriek was het rolpad niet alleen vooruitstrevend, maar ook technisch hoogstaand voor die tijd. Het was een populaire attractie. Op piekmomenten vervoerde het trottoir roulant wel 70.000 mensen per dag. Meer dan de drukste tramlijnen van Parijs in die dagen!

Bekijk de boektrailer of lees alvast twee hoofdstukken van mijn boek!