Verblijf wegens ziekte in NL: binnenlands belastingplichtig!

Reactie van jaap op 1 September 2016 op 17.54

tja, er zou zo iets moeten zijn als "schuldig" zonder straf, wat en keiharde gevoelloze opstelling van de inspectie/hof

Reactie van Theodora Besse op 1 September 2016 op 22.40

Het huren van het huis en de inschrijving hebben geen invloed gehad op de uitspraak. Het Hof heeft simpelweg de kriteria gevolgd die in het belastingverdrag tussen NL en Spanje worden genoemd voor het vaststellen van de woonplaats:

“Indien een natuurlijke persoon ingevolge de bepaling van het eerste lid inwoner van beide Staten is, gelden de volgende regels:

a. hij wordt geacht inwoner te zijn van de Staat waar hij een duurzaam tehuis tot zijn beschikking heeft. Indien hij in beide Staten een duurzaam tehuis tot zijn beschikking heeft, wordt hij geacht inwoner te zijn van de Staat waarmede zijn persoonlijke en economische betrekkingen het nauwst zijn (middelpunt van de levensbelangen);
b. indien niet kan worden bepaald in welke Staat hij het middelpunt van zijn levensbelangen heeft, of indien hij in geen van de Staten een duurzaam tehuis tot zijn beschikking heeft, wordt hij geacht inwoner te zijn van de Staat waar hij gewoonlijk verblijft.”

Het Hof stelt vast dat de vader (na het overlijden van de moeder) in beide staten een duurzaam tehuis had. Vervolgens stelt het Hof vast dat het middelpunt van zijn levensbelangen in NL lag, omdat hij weliswaar naar Spanje wilde terugkeren, maar daar nog geen voorbereidingen voor had kunnen treffen door ziekte. Ook het feit dat de woonsituatie in Spanje (een afgelegen huis op een berg) totaal ongeschikt was voor een zieke man alleen, speelde een rol in de uiteindelijke beslissing dat de vader uiteindelijk werd geacht in 2011 in NL te wonen.

De uitspraak is niet zo keihard en gevoelloos als Jaap stelt, want de vader was inmiddels eind 2011 in NL overleden. Hij heeft het dus niet meer mee hoeven maken. De procedure (over de inkomstenbelasting 2011) werd gevoerd door één van de drie zoons. De in Spanje  betaalde inkomstenbelasting over 2011 kan worden verrekend met de aanslag in NL.

De rechter moet nu eenmaal de wet toepassen. Maar dat het Hof het niet onlogisch vindt dat de zoon de beslissing van de belastinginspecteur heeft aangevochten, blijkt uit het feit dat de verliezer (de zoon) niet in de kosten van de procedure is veroordeeld.

Reactie van Rob van Schijndel op 2 September 2016 op 10.22

Hallo Theodora,

Je schrijft: Het huren van het huis en de inschrijving hebben geen invloed gehad op de uitspraak.

Dat lijkt me correct. Echter, als er geen inschrijving was geweest, dan was er ook nergens een belletje gaan rinkelen bij de Nederlandse belastingdienst en was er ook helemaal geen uitspraak geweest.

Groet, Rob van Schijndel

Reactie van Lucas Roos op 2 September 2016 op 10.59

Hallo Rob,

Ze zouden bij niet-inschrijving wel in overtreding zijn geweest. Iedereen die langer dan 4 maanden op een adres in NL woont , is verplicht zich op dat adres te laten inschrijven (https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/persoonsgegevens/vraag-en-... ). B&W kunnen op grond van artikel 4.17 van de Wet Basisregistratie Personen een bestuurlijke boete opleggen van maximaal € 325 (http://collegebundel.nl/wet-basisregistratie-personen/artikel4.17 ). Maar ja, dan is het de vraag hoe die gemeente er achter komt...

Kortom, door netjes volgens de regels te handelen, hebben deze mensen zich zelf in de vingers gesneden. Het standpunt van de woonplaats in Spanje was zeer wel verdedigbaar (het gerechtshof neemt niet voor niets de tijd voor zo''n grondige motivering) dus er was bij niet-melden geen gevaar geweest voor een boete in geval van ontdekking en navordering achteraf door de NL-belastingdienst. 

Groeten,
Lucas Roos 

Reactie van Lucas Roos op 2 September 2016 op 11.03

Aanvulling: het bovenstaande geldt vanaf 2014, dus nog niet voor deze casus. Voor de praktijk nu dus wel van belang.

Reactie van Theodora Besse op 2 September 2016 op 11.29

Dat is waar, Rob. Mijn reactie was een antwoord op de opmerking van Anna.

Maar de ouders moesten érgens verblijven, want dat kon niet bij de kinderen. Dat hebben ze waarschijnlijk ook niet gewild. Ze hadden ergens een vakantiehuisje kunnen huren of een stacaravan, maar als je ziet wat ze allemaal mankeerden was dat niet echt een optie.

Wat mijzelf het meest heeft verbaasd is dat de belastinginspecteur steeds als argument aanvoert dat de ouders een ziektekostenverzekering in NL "hadden aangehouden" (o.i.d.). Zij waren immers verplicht verdragsgerechtigd en hadden uit die hoofde recht op basiszorg in NL. De inspecteur had dat moeten weten en het niet als argument mogen aanvoeren.

Goed dat Lucas op deze uitspraak heeft gewezen, want er kunnen dus meer haken en ogen zitten aan het recht op basiszorg in NL dan menigeen denkt.

En goed dat Rob er op wijst dat zonder inschrijving de belastingdienst in het algemeen geen lucht krijgt van het tijdelijke verblijf in NL, waardoor veel ellende in toch al moeilijke tijden kan worden voorkomen. Een vakantiehuisje huren is in niet-ernstige gevallen een optie. Of na emigratie zelf een vakantiehuisje of stacaravan in NL aanhouden.

Overleden Reactie van Jan de Voogd op 2 September 2016 op 12.18

Wie zich inschrijft in Nederland en zich daarna meldt bij een zorgverzekeraar zal, behoudens indien men goed duidelijk maakt dat men slechts een (vermoedelijk heel dure met uitsluitingen in dit geval ) part. verzekering wenst en geen basisverzekering ZVW, als verzekerde voor de ZVW door de verzekeraar worden beschouwd (tenzij de verzekeraar redenen zou hebben dat je niet in Nederland woont, wat bij inschrijving in het GBA juist veel minder aannemelijk is). Dat valt de inspecteur niet te verwijten. Waarschijnlijk wist de erflater, aannemende dat hij verdragsgerechtigd was ten laste van Nederland,  indertijd niet dat hij voor medische zorg in het pensioenland Nederland een beroep kon doen op het verdragsrecht (art. 27.2 Vo883/2004), in plaats van zich in te schrijven bij een Nederlandse gemeente.

 Mocht de erflater Spaans ziektekostenverzekerd zijn geweest, wat ook een mogelijkheid is voor een inwoner van Spanje, dan zijn er natuurlijk veel meer beperkingen, omdat er dan slechts recht op medisch noodzakelijke zorg is bij tijdelijk verblijf in Nederland op basis van een Spaanse EHIC, en - behoudens toestemming van Spanje- veelal geen recht op "haalzorg in Nederland".

Voor huren in Nederland (of het kopen of aanhouden van een (tweede) woning) hoef je (inderdaad) niet ingeschreven te zijn bij de gemeente (hoogstens in specifieke gevallen als het om de sociale huursector gaat). Maar er zijn, zoals Lucas schrijft, wel inschrijvingsverplichtingen bij wonen in Nederland vanaf een bepaalde termijn.

Het EHvJ arrest I wordt hier niet genoemd. Dat maakt duidelijk dat bij ernstig zieken de wil van betrokkene een rol kan spelen in de bepaling van de woonplaats in de zin van het Europese primaire recht, en mogelijk ook de fiscale woonplaats. De positie van I is echter ook niet helemaal vergelijkbaar (bijv omdat I. ernstig gehandicapt was en opgenomen in een (Duitse) kliniek en de erflater, zij het vermoedelijk met gezondheidsklachten,  in deze casus vooralsnog zelfstandig woonde).

Permanent gebruikmaken van de WLZ als verdragsgerechtigde kent in beginsel overigens wel een beperking in de tijd (van 6 maanden met verlengingsmogelijkheid). Nederland zal daarna aannemen dat je woonachtig bent in Nederland, zeker als het om verblijf in een verpleeghuis gaat waarbij geen uitzicht bestaat op genezing.

Reactie van jaap op 2 September 2016 op 14.24

uiteraard zal deze gehele procedure obv rechtsgronden wel tot een volledig terechte uitspraak hebben geleid.

Blijft een feit dat de de komplete levenswandel van de inmiddels overleden hoofdpersonen (erflaters) en vervolgens ook nog eens één van de zoons openbaar is, terwijl - als die er zou zijn - middels een coulanceregeling, dit voor iedereen bespaard zou blijven en dat "de staat" er dan misschien een paar duizend eurietjes bij in zou zijn geschoten.

Deze 3-4 jaar procederen heeft meer gekost dan het opgeleverd heeft. Zowel in geld als in emotie, Maar ja , ambtenaren hé?

Reactie van Theodora Besse op 2 September 2016 op 15.11

Het is niet mogelijk om uit de uitspraak de werkelijke verzekeringssituatie te distilleren. Er wordt gesproken van:

"...de door erflater afgesloten zorgverzekering in Nederland..." (argument van de inspecteur) en van:

"...naast de zorgverzekering in Nederland had erflater ook een ziektekostenverzekering in Spanje...".

Of die zorgverzekering in NL een basisverzekering op grond van verdragsrecht was weten we niet, noch of de zorgverzekering in Spanje wellicht een "mutuelle" was, een aanvullende verzekering die veel verdragsgerechtigden in hun woonland afsluiten.

Nergens staat dat erflater zich liet inschrijven om een particuliere verzekering af te sluiten. Het verdragsrecht wordt helemaal niet genoemd en of erflater op de hoogte was van zijn rechten ogv. het verdragsrecht blijft dus gissen. Er staat slechts dat inschrijven noodzakelijk was én voor huren én voor medische zorg (in de huurwoning?). Het blijft wat dat betreft dus allemaal koffiedik kijken.

Met betrekking tot de wens van erflater om naar Spanje terug te keren overweegt het Hof:

"... kan voor de woonplaatsbepaling van belang zijn, maar vormt op zichzelf niet een afdoende omstandigheid (vgl. Hoge Raad 18 juni 1952, B.9247). De wil heeft alleen betekenis voor zover deze uit de waarneembare feiten blijkt of daaruit kan worden afgeleid."

Dat was hier niet het geval, mede gezien het feit dat het huis afgelegen tegen een berg lag en er nog geen stappen waren gezet om naar een bv. verzorgingsappartement te verhuizen.

Al met al een interessante zaak.

Je reactie hieronder, dit zijn de huisregels.