(extrait du ‘Bulletin des Cueilleurs de Mots’ d’août 2025)
Comme c’est fragile, une réputation ! Ça peut basculer du jour au lendemain… Celui – ou celle – dont on ne disait que du bien peut se voir en un rien de temps traîné dans la boue, ou pire, devenu l’objet de la risée de tous. Parfois, c’est justifié. Et quelquefois non. Prenons ce pauvre seigneur de La Palice, courageux maréchal de France sous François 1er , surnommé ‘le Chevalier sans peur’ par ses soldats. Il trouva une mort glorieuse pendant le siège de Pavie (1525) et on le pleura avec les vers suivants : ‘Hélas, La Palice est mort / Il est mort devant Pavie / Hélas, s’il n’était pas mort / Il ferait encore envie’… Mais le ‘s’ s’écrivait souvent à l’époque comme un ‘f’, ce qui fit lire et dire à certains ‘S’il n’était pas mort, il serait encore en vie’, évidence frisant le ridicule. La ‘Lapalissade’ était née, terme moqueur désignant toute affirmation… qui va sans dire, qu’elle soit faite par un politicien aviné, un fonctionnaire obtus, ou en guise de plaisanterie… Pour les amateurs, voici la chanson ayant immortalisé (à son corps défendant) ce pauvre La Palice, et une autre, de Brassens, maniant la lapalissade avec brio.
NL/ (Fragment uit het ‘Bulletin des Cueilleurs de Mots’ – augustus 2025)
Wat is een reputatie toch broos! Ze kan van de ene dag op de andere kantelen... Iemand over wie men alleen maar goeds zei, kan plots door het slijk worden gehaald – of erger nog: het mikpunt worden van spot. Soms is dat terecht. En soms helemaal niet. Neem nu die arme heer van La Palice, een dappere maarschalk van Frankrijk onder François Iᵉʳ, door zijn soldaten bijgenaamd ‘de ridder zonder vrees’. Hij sneuvelde glorieus tijdens het beleg van Pavia (1525), en men betreurde zijn dood met de volgende verzen: ‘Hélas, La Palice est mort / Il est mort devant Pavie / Hélas, s’il n’était pas mort / Il ferait encore envie’
(Ach, La Palice is dood / Hij stierf voor Pavia / Ach, als hij niet gestorven was / Dan zouden we nog steeds jaloers op hem zijn.)
Maar in die tijd schreef men de ‘s’ vaak als een ‘f’, waardoor sommigen de zin lazen en herhaalden als: ‘Als hij niet dood was, zou hij nog in leven zijn’ – een waarheid als een koe, die zo voor de hand ligt dat ze eigenlijk belachelijk is. En zo was de ‘Lapalissade’ geboren: een spottende term voor elke uitspraak die uitermate vanzelfsprekend is – of ze nu komt van een dronken politicus, een koppige ambtenaar, of gewoon voor de grap. Voor liefhebbers: hieronder vind je het liedje dat (tegen zijn zin) deze arme La Palice onsterfelijk maakte, en ook een ander lied van Brassens, die de lapalissade met flair weet te hanteren.
Weergaven: 42
_____________________________
☑️ Beste plaatser van dit bericht,
fijn dat je gebruik maakt van dit forum. Doe alsjeblieft mee met de discussie die volgt op je bericht! Reageer zelf op de reacties die anderen geven. Dat mag ook best een bedankje zijn.
_____________________________
Rubrieken,
Klik hieronder voor meer berichten in dezelfde rubriek.
20250803, Cursussen en Opleidingen
Facebook
Je moet lid zijn van Nederlanders.fr om reacties te kunnen toevoegen!
Wordt lid van Nederlanders.fr