Het verhaal achter de naam (71) - Fins/Feins/Fains

Er zijn nogal wat plaatsnamen die hun naam te danken hebben aan de ligging aan een grens. Een van de termen om zo’n oude grens aan te duiden was het Latijnse fines, dat ‘grens’ of ‘limiet’ betekende. We vinden dat woord bijvoorbeeld terug in Feins (Ille-et-Vilaine). Het dorp ligt nu midden in de Ille-et-Vilaine op het platteland, en niets wijst hier op een oude grens. Toch liep hier de grens tussen de Gallische volksstammen Redones en Coriosolites – en later tussen de bisdommen Rennes en Saint-Malo. 

Die plaatsnaam is een spoor van een oude grens, net als Fismes (Marne), al in de vierde eeuw vermeld als ad Fines en in 877 als de Finibus. Fismes ligt op de voormalige scheidingslijn tussen de Gallische volksstammen Suessiones, die hun hoofdstad hadden in Soissons, en de Remi die hun naam hebben nagelaten aan Reims. Een paar eeuwen later gaf Fins (Somme) de grens aan tussen de bisdommen Noyon en Cambrai. Saint-Michel-de-Feins in het uiterste zuiden van de Mayenne lag aan de grens tussen de Maine et de Anjou. En zo hebben ook Feings (Loir-et-Cher) en Feings (Orne) - ondanks dieoverbodige -g- in de spelling hun naam aan een grens te danken, net als bijvoorbeeld Fix-Saint-Geneys (Haute-Loire, op de historische grens tussen Velay en Auvergne) of Fains (Eure). Al die plaatsen liggen aan een oude grens, en in de meeste gevallen is dat nog altijd een departementsgrens.

Fains-la-Folie (Eure-et-Loir) ligt aan een oeroude doorgaande weg die Chartres met Châteaudun verbond, vlakbij de oude grens tussen twee Gallische volksstammen. Even verderop naar het zuiden komen we het gehucht Auffains tegen, ad fines: hier lag de grens. Fains fuseerde in 1834 al met La Folie-Herbault, wat de huidige naam opleverde – tegenwoordig gemeente Éole-en-Beauce. Ook in Gascogne vinden we fines terug, vanuit de Gasconse vorm hins, dat zijn sporen achtergelaten heeft in Hinx (Landes), Hiis (Haute-Pyrénées) en His (Haute-Garonne).

In een enkel geval wordt fines vergezeld door een bijvoeglijk naamwoord. Courbefy in Saint-Nicolas-Courbefy (Haute-Vienne) geeft een kromme grens weer, een curva finis – Corbafin in 1252. De grens tussen Limousin en Périgord vertoonde hier een kromming.