De berichten van Jeroen Sweijen (70)

Notre-Dame du Roc…

Aan de rand van Bretagne, Normandië en Maine ligt het stille en wat afgelegen dorpje Pontmain. Nog geen duizend inwoners, maar wat schetst je verbazing: twee hoge kerktorens steken ruim boven de lage huizen uit. Van verre zie je al de enorme neogotische basiliek opdoemen. Wat doet een klein dorp met zo’n groot godshuis?

We schrijven 17 januari…

Heel Frankrijk is doordrenkt met sporen van heiligen en van een overtuigd katholiek verleden. Een landschap vol kruisen en kapelletjes, volksgeloof en devotie, met op veel plekken nog een jaarlijkse processie of bedevaart. Universele of lokale heiligen - soms volslagen onbekend buiten het dorp zelf - bevolken de kerken. Vaak hoort daar een bijzonder verhaal bij, eeuwenlang bij het haardvuur doorverteld.…

ZO DADELIJK OM 11:00 KLIK HIER OM DIRECT TOEGANG TOT DE ZAAL TE KRIJGEN

https://whereby.com/boekpresentatie…

In het bosrijke voorgebergte van Pyreneeën, waar de laatste grotere stad Foix slechts nog een herinnering is, kom je aan de kleine weg die via twee dalletjes de minuscule dorpjes Celles en Freychenet met elkaar verbindt, een klein bordje tegen dat je aan de linkerzijde naar een Mariakapel wijst. Je volgt een smalle weg en komt op een parkeerplaats. Vandaar kun je te voet verder, onder dicht gebladerte over een hobbelig pad bezaaid met stenen, naar een geïsoleerde kapel, verrassend groot hier…

ONLINE EVENEMENT

Op mijn stukjes uit de plaatsnamenserie 'Het verhaal achter de naam' wordt wel eens gereageerd met 'Hoe weet je dat allemaal' of 'Waar haal je de kennis vandaan?' Op die vragen, en nog veel meer, kun je nu een antwoord krijgen - enfin, niet nu, maar op zaterdag 19 december…

Bonsoir à tous,

Voor een interview in het kader van de rubriek Gens au Boulot in het bekende Frankrijktijdschrift Maison en France, ben ik op zoek naar een Nederlandse of Belgische vrouw of man die : 

- in het zuidelijke gedeelte van de Haute-Marne woont (hele streek rond Langres), of net aan de rand van de Haute-Saône (omgeving Champlitte) of de Côte-d'Or (omgeving Selongey),

- in Frankrijk werkt met Franse collega's, Franse klanten of een Franstalige…

Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog waren veel dorpen in Noord-Frankrijk compleet verwoest. De tijd van de wederopbouw werd ingeluid, maar in veel gevallen ontbraken de middelen. Gelukkig ontbrak het niet aan initiatieven van solidariteit en (geldelijke) steun.

Zo adopteert in november 1919 de Australische stad Sydney het compleet verwoeste dorpje…

Patricia Witkamp van Witkamp Events maakt sinds de eerste coronabeperkingen inspirerende en interessante podcasts met bevlogen mensen met een passie voor Frankrijk in het algemeen of voor Parijs in het bijzonder.

In haar recentste podcast vond zij het een leuk idee om mij daarvoor uit te nodigen, en samen praten we over Franse plaatsnamen, het boek dat ik erover geschreven heb, oude wegwijzers en nog veel meer. Je kunt deze podcast beluisteren via de volgende link:…

Soms kom je plaatsnamen tegen die er op het eerste gezicht verbazingwekkend uitzien. Wat te denken van de naam van het dorp Coublanc in de Haute-Marne, bijvoorbeeld, dat ook een naamgenoot heeft in de Saône-et-Loire?  Waarom zou je in hemelsnaam een dorp naar een witte hals, un cou blanc, noemen. Dan kun je wellicht aan…

Een smal landweggetje loopt langs de voormalige hoofdingang van de tuinen van het kasteel van Montbel. Je mag er vrij de tuinen inwandelen, naar de Lourdesgrot, rechtsachter in een hoekje onder de bomen. Een oase van rust, de vogels fluiten en je hoort op de achtergrond enkele koeien…

Al sinds mensenheugenis eten wij appels (pomme) en appelbomen (pommiers) bevolken in groten getale onze boomgaarden. Het mag dan ook niet verbazen dat we sporen van oude appelbomen terugvinden in de plaatsnamen die ons omringen. Dat levert eenvoudig te begrijpen namen als Pommiers (Indre) of…

Langs het oostelijke gedeelte van de voormalige N31, tegenwoordig de D931, ligt in de Marne tussen Suippes en Valmy een rijtje van drie dorpen waarvan een gedeelte van de naam identiek is: Somme-Suippe, Somme-Tourbe en Somme-Bionne.

Was het oorspronkelijk één en dezelfde leefgemeenschap, die vervolgens…

Het Latijnse begrip firmitas geeft iets sterks, iets stevigs weer. In het hedendaagse Frans heeft dat fermeté opgeleverd, dat stevigheid betekent, maar ook ideeën als vastberadenheid of kracht in zich heeft. In de toponymie veranderde dat abstracte idee in een concrete werkelijkheid: een versterkte burcht of nederzetting. We vinden vooral in…

Weinig Franse plaatsen zijn vernoemd naar gras (herbe). Natuurlijk zijn er buurtschapsnamen te vinden als Les Herbues, die duiden op met gras begroeide stukken grond, maar voor dorpen en steden is de naam waarschijnlijk te weinig onderscheidend. Achter Herbigny (Ardennes) en Herbignac…

In de loop der tijd kunnen plaatsnamen veranderen. Natuurlijk gebeurt dat in de meeste gevallen door fonetische ontwikkelingen, waarbij de naam dus eigenlijk niet verandert, maar slechts de uitspraak, en dus de vorm. Toch komt het ook met regelmaat voor dat een plaats een compleet andere naam krijgt. Zo heeft een dorp in het noordoosten van het huidige…

Eeuwenlang heeft het christendom een grote rol gespeeld in de inrichting en de naamgeving van het landschap. De plaats waar gelovigen hun geloof beleden werd vaak het middelpunt van een nederzetting. Men wilde graag dicht bij het spirituele (en sociale) centrum wonen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het centrale religieuze gebouw de basis is voor de…

Wie in Corps-Nuds (Ille-et-Vilaine) – letterlijk 'naakte lichamen' – een naturistenkamp verwacht, komt bedrogen uit. De naam heeft absoluut niets te maken met lichamen, laat staan met naakte lichamen. In de zesde eeuw wordt het plaatsje vermeld als vicus Cornutius, later in 1330 Cornus. De inwoners heten Cornusiens.…

Hier en daar vinden we in het Franse namenlandschap sporen terug van vee, dat door boeren gehouden werd. Niet uitzonderlijk veel; in het oude landbouwsysteem waren zo goed als alle boerderijen gericht op zelfvoorziening, voor zichzelf of voor een kleine gemeenschap. Wanneer we de boerderijdieren aantreffen, wordt daarbij vaak het Latijnse achtervoegsel…

In het oostelijke gedeelte van de Limousin vinden we een uitgestrekte hoogvlakte die het plateau de Millevaches genoemd wordt, met in het midden het gelijknamige dorp Millevaches (Corrèze). Zowel de oudste vermelding uit 1048 – Millevaccas – als de dialectale vermelding uit de 17^e eeuw –…