De berichten van Jeroen Sweijen (108)

Het komt voor dat plaatsnamen verwijzen naar de aanwezigheid van oude graven of van een kerkhof. Sommige van die namen zijn vrij doorzichtig, andere wat minder. In dit stukje enkele voorbeelden.

Tja, het woord cercueil ‘doodskist’ in de naam van je woonplaats zal niet door iedereen als plezierig ervaren worden. Toen…

De burgemeester van D. was trots. Hij had het toch maar even voor elkaar gekregen. Niet alleen een spiksplinternieuwe pôle santé – een medisch verzamelgebouw – maar zelfs een nieuwe tandarts. Dat had ook heel wat voeten in aarde gehad; het dorp was al twee jaar lang verstoken van een eigen tandarts, nadat de vorige tandartsen met pensioen waren…

In de loop der eeuwen hebben overal in Frankrijk religieuze gebouwen hun sporen nagelaten in de naamgeving. De plaats waar gelovigen hun geloof beleden en hun doden begroeven was vaak het middelpunt van een grote of kleine nederzetting. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het centrale religieuze gebouw vaak de basis is voor de naamgeving van de…

He ?

Waarom zou je je beurs verkopen ? Nee, dat lijkt geen goed idee...

Er is wel wat verkocht, maar dat is geen beurs ... maar een stuk van het bos, genaamd Bourse ! Vente is een typische Middeleeuwse ontginningsnaam, die we met name in Normandië en in de Champagne-Ardennes terugvinden in de toponymie. Daar waar in Nederland…

Goeienavond allemaal,

Het is alweer even geleden dat ik hier wat schreef over plaatsnamen, en 'men' vroeg mij de laatste tijd 'geregeld' of ik dat weer eens wilde doen. Laat ik dus maar proberen om die goede gewoonte weer op te…

Bonjour !

In het bekende Frankrijktijdschrift Maison en France verzorg ik een steeds terugkerend portret van een Nederlandse of Vlaamse vrouw of man die in Frankrijk woont en werkt, met de nadruk op de werkervaringen - de serie heet immers Gens au Boulot.

Ik ben op vrij korte termijn op zoek naar een nieuw kandidaat voor de komende editie van deze rubriek.

Ik zoek een persoon (v/m, of een stel, of een gezin), die in Frankrijk woont en werkt, tussen en met de Fransen, in…

Bonjour !

In het bekende Frankrijktijdschrift Maison en France verzorg ik steeds terugkerend portret van een Nederlandse of Vlaamse vrouw of man die in Frankrijk woont en werkt, met de nadruk op de werkervaringen - de serie heet immers Gens au Boulot.

Het geplande interview voor het komende nummer van Maison en France heb ik helaas moeten uitstellen, zodat ik nu op vrij korte termijn op zoek ben naar een nieuw kandidaat voor deze rubriek.

Ik…

Goeiemorgen allemaal,

Het laatste Verhaal achter de Naam is alweer even geleden, maar wees gerust: die verhalen komen zeker terug! Voor degenen die niet zolang willen wachten, of die wel voor een uitdaging te porren zijn, is hier...

DE QUIZ ! ;-)

https://bataviapublishers.com/pages/quiz-franse-plaatsnamen

Hoeveel heb jij er goed?…

Het lijkt een naam die overgebleven is uit de Franse Revolutie: Saint-Philbert-du-Peuple (Maine-et-Loire). Peuple is immers het Franse woord voor ‘volk’, toch? Dat klopt, maar het is ook de Oud-Franse naam van de populier, die tegenwoordig peuplier heet. Beide woorden hebben dezelfde oorsprong, het Latijnse woord…

Om nog even in paassferen te blijven: er is een dorp in Frankrijk dat vernoemd is naar het paaslam, het Lam Gods, het Agnus Dei.

Laignelet (Ille-et-Vilaine) geeft de verkleinvorm van een lam weer, met het lidwoord eraan vastgeplakt. Je mag het dus lezen als L'Aignelet, een spellingsvariant op L'Agnelet, 'het kleine lam'. Toch…

Je zou er een naaktstrand verwachten, een naturistenkamp of wellicht een parenclub. Maar nee, als je om die redenen naar Corps-Nuds (Ille-et-Vilaine) zou gaan, dan kom je bedrogen uit. De naam van dit Bretonse dorp heeft absoluut niets te maken met lichamen, laat staan met naakte lichamen. In de zesde eeuw wordt het plaatsje vermeld als…

De vos is veelvuldig terug te vinden in het Franse plaatsnamenlandschap, vooral onder de Oudfranse benamingen goupil en verpil, afkomstig van het Latijnse vulpes, in het Volkslatijn vulpiculus. Het heeft een hele reeks dorpen en buurtschappen met de naam Goupillières, la Goupillière of la…

De Gallische term magos en durum duidt een ‘markt’ aan, een plaats waar handel werd gedreven en ambachten werden uitgeoefend. Voordat magos een betekenisontwikkeling onderging tot ‘markt, marktstad’, was de oorspronkelijke betekenis ‘veld, vlak open gebied’, een open stuk land dat niet omheind was. De ontwikkeling van de betekenis van ‘veld’ naar ‘markt’ is te verklaren door het feit dat de grote markten een grote open ruimte nodig hadden.…

Een walvis in het binnenland? La Baleine (Manche) ligt wel aan een klein riviertje, maar redelijk ver van de kust, en je zou er geen walvis (baleine) verwachten. Daar ligt dan ook niet de herkomst van deze plaatsnaam. Het gaat hier om het woord balain, dat een ‘bezem’ aanduidde, en dat we in deze plaatsnaam moeten begrijpen…

Bij Le Sale Village, letterlijk ‘het vieze dorp’, hoort een verhaaltje. De waarheid hult zich slechts in de nevelen der tijd, maar het vrij grote buurtschap bestaat echt. Het ligt aan de D751 op het grondgebied van Saint-Georges-des-Sept-Voies, in de nieuwe gemeente Gennes-Val-de-Loire (Maine-et-Loire).

Een beeldschone koningin – men weet natuurlijk niet meer wie – kwam op een regenachtige dag met haar koets door het dorpje. De koets kwam vast te zitten in de modder,…

De Romeinen exploiteerden ontelbare badhuizen en thermen. Om de naam van die plaatsen aan te geven werd vaak de ablatiefvorm van aquae gebruikt, aquis – ‘bij de wateren’. Dat levert niet alleen de naam Aix op, maar ook het Duitse Aachen en de Nederlandse naam daarvan, Aken. Het bekendste Franse Aix is vermoedelijk Aix-en-Provence (Bouches-du-Rhône); al in de dertiende eeuw wordt de naam van de provincie gebruikt om dit Aix te…

Notre-Dame du Roc…

Aan de rand van Bretagne, Normandië en Maine ligt het stille en wat afgelegen dorpje Pontmain. Nog geen duizend inwoners, maar wat schetst je verbazing: twee hoge kerktorens steken ruim boven de lage huizen uit. Van verre zie je al de enorme neogotische basiliek opdoemen. Wat doet een klein dorp met zo’n groot godshuis?

We schrijven 17 januari…